Thời gian gần đây môi trường đầu tư tại một số tỉnh, thành phố được cải thiện rõ rệt. Nhiều thủ tục hành chính, nhất là thủ tục liên quan đến doanh nghiệp và lĩnh vực đầu tư được đơn giản hóa, rút ngắn đáng kể thời gian giải quyết. Có địa phương ban hành cơ chế đặc thù, ủy quyền cho một đơn vị giải quyết tất cả thủ tục đầu tư tại bộ phận một cửa, nhà đầu tư chỉ cần liên hệ với đầu mối này sẽ được đáp ứng. Những chuyển biến này đã tạo sự tin tưởng cho các nhà đầu tư, thu hút nguồn lực phát triển kinh tế-xã hội.
Các cơ chế đặc thù chưa có tiền lệ được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân cho các chương trình mục tiêu quốc gia. Song đại biểu Quốc hội cho rằng còn những khó khăn, vướng mắc nảy sinh trên thực tế địa phương, trong đó phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách trung ương hằng năm cần được làm rõ về tiêu chí và nguyên tắc.
Xuất phát từ thực tiễn triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia và cụ thể hóa nhiệm vụ Quốc hội giao, Chính phủ đề xuất các giải pháp chính sách đặc thù vượt thẩm quyền của Chính phủ nhằm tháo gỡ triệt để các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn các chương trình mục tiêu quốc gia trong thời gian tới.
Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ trong năm 2024 là nghiên cứu các cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá riêng có nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của vùng.
Qua điều tra xã hội học ở các xã biên giới thuộc các huyện miền núi cao Nghệ An cho thấy, phần lớn người dân và cán bộ ở đây đều mong muốn đề nghị Trung ương và tỉnh tiếp tục gia hạn cơ chế đặc thù cho 27 xã biên giới và điều chỉnh, sửa đổi một số tiêu chí trong Bộ Tiêu chí về xã nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, áp dụng cho xã miền núi khu vực III cho phù hợp hơn.
Nghị quyết của Quốc hội nêu rõ, việc thí điểm chỉ áp dụng đối với các dự án Chính phủ trình và không bổ sung danh mục dự án thí điểm sau khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Chính phủ chịu trách nhiệm toàn diện về danh mục dự án đề xuất với Quốc hội.
Theo đại biểu Quốc hội Tạ Thị Yên, việc đẩy mạnh phân quyền cho chính quyền thành phố Hà Nội là bước đột phá quan trọng, góp phần tạo tiền đề cho thành phố thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù được nêu trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).
Theo nhận định của nhiều đại biểu Quốc hội, dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ đã giải quyết được các vấn đề vướng mắc do chính các quy định pháp luật chưa phù hợp thực tế. Các đại biểu đề xuất, phần góp vốn ngân sách Nhà nước trong các dự án theo phương thức đối tác công-tư (PPP) có thể tăng tỷ lệ lên tối đa 70% là phù hợp thực tiễn...
Nền kinh tế “khát” vốn nhưng không hấp thụ được vốn; nhiều doanh nghiệp “đói vốn” nhưng lâm vào tình thế “không thể, không dám và không cần” vay vốn. Đây thật sự là một nghịch cảnh phát triển. Tín dụng chung, tính đến cuối tháng 9/2023, đạt gần 7%, cho thấy những tín hiệu cải thiện của sự tăng trưởng, nhưng để đạt mục tiêu 14% đòi hỏi những giải pháp quyết liệt, đồng bộ và đột phá hơn nhằm giải tỏa phần nào nghịch lý thừa-thiếu vốn đang tồn tại.
Chính phủ đề xuất một số giải pháp, cơ chế đặc thù tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có việc thực hiện thí điểm phân cấp cho cấp huyện chủ động quyết định, điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn, danh mục dự án đầu tư thực hiện các chương trình.
Theo Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Tây Nguyên, nói tới vùng đất này không chỉ nói đến chuyện phát triển kinh tế, mà nói đến sự bình yên và phát triển. Với tinh thần đó, các bộ ngành, địa phương nỗ lực, phấn đấu trong năm 2023 sẽ có cơ chế đặc thù cho vùng Tây Nguyên.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh Dương Anh Đức nhấn mạnh, TP Hồ Chí Minh xác định tinh thần, khai thác tối đa cơ chế đặc thù mà Nghị quyết 98 đã trao cho thành phố để phát triển nhanh, bền vững.
Thời gian gần đây, tỉnh Ninh Bình đang nỗ lực thực hiện chiến lược xây dựng thương hiệu địa phương nhằm hiện thực hóa khát vọng (đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050): Là một trong những tỉnh khá, phát triển toàn diện, nhanh và bền vững của vùng đồng bằng sông Hồng; là một trong những trung tâm du lịch cấp quốc gia, đẳng cấp quốc tế; là miền đất đáng sống, an toàn và thân thiện.
Đối với nội dung giám sát về các dự án quan trọng quốc gia, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cần tập trung giám sát về việc triển khai các cơ chế đặc thù thực hiện các dự án.
Quốc hội cho phép TP Hồ Chí Minh được vay qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước và nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho vay lại, với tổng dư nợ tối đa 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp.
Bày tỏ ủng hộ việc thông qua Nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, các đại biểu Quốc hội cho rằng nếu mở rộng phạm vi thực hiện các cơ chế sẽ hút thêm nguồn lực phát triển thành phố.
Dự án được thực hiện từ năm 2023 đến hết năm 2027 với tổng mức đầu tư khoảng 1.930 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 hỗ trợ đầu tư theo mục tiêu dự án có tính chất liên kết vùng là 1.000 tỷ đồng; nguồn vốn ngân sách địa phương là 930 tỷ đồng.
Thứ năm, ngày 8/6/2023, Quốc hội tiếp tục ngày làm việc thứ 15 của Kỳ họp thứ 5 với các phiên họp toàn thể tại Nhà Quốc hội dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Các đại biểu Quốc hội nhất trí cho rằng, là đầu tàu tăng trưởng của cả nước, Thành phố Hồ Chí Minh cần những cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển đúng tầm và vị thế của mình.
Đại biểu Quốc hội cho rằng, mô hình TOD sẽ giúp Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức lại không gian đô thị, hình thành các khu đô thị nén mật độ cao chung quanh các nhà ga, trên cơ sở đó sẽ tạo điều kiện chỉnh trang lại đô thị, tạo thêm quỹ đất cho không gian mảng xanh và các dịch vụ công cộng.
Đại biểu Quốc hội đề nghị cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo điều kiện để Thành phố Hồ Chí Minh chủ động về nhân sự, tự tổ chức, linh hoạt về biên chế để tạo ra được bộ máy vận hành phù hợp, từ đó tiếp tục phát triển bứt phá.
Nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh, song Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Lê Quang Mạnh nhấn mạnh quan điểm “tuyệt đối không lợi dụng việc xây dựng pháp luật để hợp thức hóa những sai phạm”.
Theo đề xuất của Chính phủ, TP Hồ Chí Minh sẽ được áp dụng thí điểm 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù về các lĩnh vực: Quản lý đầu tư; tài chính, ngân sách; quản lý đô thị và tài nguyên-môi trường; ngành nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược...
Thành ủy Hà Nội vừa ban hành Chương trình hành động số 23-CTr/TU ngày 3/2/2023 thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị về “Phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Thủ Đức đang gặp nhiều vấn đề trong thực tế vận hành hoạt động, trong đó, có thể tập hợp thành 3 nhóm vấn đề lớn: thể chế, cơ chế đặc thù; cơ sở hạ tầng đô thị; nhân lực.
Nghị quyết của Quốc hội nêu rõ, các dự án đầu tư thuộc một số lĩnh vực trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột sẽ được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời gian 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm và giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong 9 năm tiếp theo.
Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép tính diện tích sàn sử dụng/học sinh thay thế cho diện tích đất/học sinh. Cùng với đó, cho phép nâng cao tầng các khối xây dựng và được phép xây dựng và sử dụng các tầng hầm dựa trên nguyên tắc bảo đảm an toàn cho trẻ, bố trí học sinh học ở các tầng thấp, cán bộ giáo viên làm việc tại tầng cao.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ trọng điểm quốc gia rất cần các cơ chế đặc thù trong giai đoạn hiện nay, song nhất thiết phải nâng cao trách nhiệm, cá thể hóa trách nhiệm, nhất là trách nhiệm giải trình và trách nhiệm của người đứng đầu trong triển khai thực hiện.
Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ được Quốc hội thông qua sẽ tạo cơ sở cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị về phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển Cần Thơ nhanh và bền vững.
