Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc ứng dụng công nghệ trong đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại các địa phương đang được lãnh đạo thành phố quan tâm. Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Nguyễn Văn Lâm cho biết, 10 năm qua, thành phố đã có hơn 717 nghìn lao động nông thôn đã qua đào tạo, trong tổng số hơn 847.700 lao động nông thôn đang làm việc (tỷ lệ gần 85%).
Trước sự phát triển nhanh chóng của cách mạng công nghiệp 4.0, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn đang đòi hỏi phải có chuyển biến mạnh về mô hình, chương trình, phương thức đào tạo để giúp lao động nông thôn ở thành phố tiếp cận khoa học kỹ thuật, vận dụng vào sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn thời gian qua vẫn chưa đáp ứng kịp yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, dẫn tới phát triển manh mún, thiếu bền vững.
Nhiều thanh niên nông thôn không thích làm nông nghiệp mà chuyển sang làm công nhân tại các khu công nghiệp, hoặc xuất khẩu lao động. Không ít lao động vì mưu sinh, chưa quan tâm đến học nghề. Do đó, nhu cầu học nghề nông nghiệp của lao động nông thôn ngày càng ít. Trong dạy nghề cho lao động nông thôn, bà Nguyễn Vũ Thụy Hồng Loan, Trường trung cấp Kỹ thuật nông nghiệp TP Hồ Chí Minh, xác định đội ngũ dạy nghề có vai trò hết sức quan trọng. Không phải cứ có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ thì dạy nghề cho lao động nông thôn thành công. Người dạy nghề phải được nông dân quý mến, nể phục bằng cả vốn lý thuyết và kinh nghiệm thực tế thì mới đào tạo nghề thành công.
Tiến sĩ Từ Minh Thiện, Phó Trưởng ban Ban quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP Hồ Chí Minh nhận xét, tuổi bình quân của lao động nông thôn là 42, có quá trình lao động cả 20 năm với nhiều thói quen cố hữu, thậm chí là bảo thủ. Vì thế, khi hướng dẫn nghề cho người lớn tuổi, người dạy phải có kinh nghiệm thực tế, phương pháp truyền đạt sinh động, không cần người học phải thuộc bài làu làu mà chỉ cần nhớ hai đến ba điểm chính trong bài học là được. Ðáng chú ý, cơ quan quản lý nhà nước phải nắm bắt nhu cầu thị trường đang cần gì, để cung cấp thông tin cho nông dân có cái nhìn toàn diện.
Dựa trên cơ sở đó, nông dân sẽ tự quyết định nên sản xuất hoặc làm nghề phù hợp. Khi nông dân đã có kỹ năng, nắm bắt, tìm hiểu được nhu cầu của thị trường thì họ sẽ có cách cung cấp dịch vụ, sản phẩm phù hợp, hạn chế tình trạng được mùa mất giá, được giá mất mùa. TS Ðinh Công Tiến, Hiệu trưởng Trường Cán bộ quản lý nông nghiệp, cũng cho rằng, khi ứng dụng công nghệ 4.0 trong đào tạo nghề cho lao động nông thôn, cần gắn với thực tiễn và bắt đầu bằng nghiên cứu nhu cầu của nông dân. Từ nhu cầu nghề tương lai - hoặc họ tiếp tục là nông dân, hoặc họ trở thành người phục vụ công nghiệp nông nghiệp - mà cá biệt hóa chương trình đào tạo cho từng người, tăng cường đào tạo online.
Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố, hiện có 26 cơ sở nghề sẽ tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Ðây là những trường cao đẳng, trung cấp, trung tâm giáo dục hướng nghiệp và cả doanh nghiệp trên địa bàn. Trong đó có bốn trường cao đẳng đào tạo nghề gồm: Trường cao đẳng Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh, Trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thủ Ðức, Trường cao đẳng Kỹ nghệ II, Trường cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn… 11 trường trung cấp và chín trung tâm giáo dục nghề nghiệp. Thành phố đã dành kinh phí trên 57 tỷ đồng thực hiện đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn.
Ðể đạt mục tiêu tất cả 56 xã đạt chuẩn nông thôn mới, năm huyện (Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè, Cần Giờ) hoàn thành nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới cấp huyện trước tháng 5-2020, thành phố đang tập trung đẩy mạnh các giải pháp nâng cao chất lượng nông thôn mới, trong đó có tiêu chí việc làm, góp phần nâng cao thu nhập cho người lao động nông thôn.
