Lừa đảo trực tuyến: Nhận diện và cách phòng chống

Lừa đảo trực tuyến gia tăng và trở nên tinh vi hơn khi tội phạm mạng sử dụng công nghệ mới như Deepfake, Deepvoice (những công nghệ ứng dụng AI) để tạo hình ảnh, video, âm thanh giả mạo giống như thật, khiến người dùng khó phân biệt.

Gần đây, nhiều người dùng điện thoại phản ánh về tình trạng thường xuyên nhận được cuộc gọi từ số lạ nhưng khi bắt máy thì không ai trả lời. Nguyên nhân có thể do lỗi kỹ thuật hoặc kẻ gian cố tình thực hiện cuộc gọi không lời nhằm khơi gợi sự tò mò, khiến khách hàng gọi lại.

Bộ Công an đưa ra cảnh báo thủ đoạn cắt ghép hình ảnh, video nhạy cảm nhằm mục đích tống tiền. Theo đó, các đối tượng phạm tội nhắm đến nạn nhân là người có điều kiện kinh tế, địa vị xã hội (gồm cả lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh, các sở, ban, ngành của các tỉnh, thành phố trên cả nước).

Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thời gian qua có tình trạng một số đối tượng lừa đảo bằng hình thức gọi điện thoại, gửi tin nhắn đến người nộp thuế tự xưng là công chức thuế tại các chi cục thuế đề nghị cài đặt các ứng dụng của ngành thuế.

Ngày 17/2, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Bình Dương cho biết, vừa phối hợp Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng Công nghệ cao (Bộ Công an) và các đơn vị liên quan triệt xóa chuyên án mua bán dữ liệu thông tin cá nhân trên không gian mạng và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Việc Công an thành phố Huế, tỉnh Tuyên Quang liên tiếp bắt giữ đối tượng mua bán dữ liệu cá nhân trong thời gian gần đây đã được người dân ủng hộ, nhất là những người từng là nạn nhân của các cuộc gọi từ người không quen biết để môi giới đất đai, vay mượn, thậm chí là gạ gẫm mua bán dâm... 

Nhiều nhóm đối tượng lừa đảo lựa chọn hình thức lập fanpage giả mạo rồi thực hiện thủ thuật để xin tích xanh từ Facebook. Các đối tượng lừa đảo sẽ cho chạy quảng cáo fanpage giả để tạo độ uy tín, thậm chí mua các bình luận ảo để tạo lòng tin... Chiêu trò này đã được nhiều đối tượng dùng lừa đảo đặt phòng khách sạn trong đợt cao điểm du xuân đầu năm.

Dịp đầu năm mới, nhiều người với mong muốn biết trước tai ương để phòng tránh, hay tò mò về tương lai trong năm tới nên có thói quen đi xem bói, nhưng không ít trường hợp rơi vào tình trạng "tiền mất tật mang". Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác, thận trọng không nên quá mù quáng tin vào hình thức liên quan đến tâm linh trên mạng xã hội.

Lì xì điện tử dần trở nên phổ biến, tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi, tính năng này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị các đối tượng xấu lợi dụng để giăng bẫy người dùng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong dịp Tết Nguyên đán năm 2025 cận kề.

Các đối tượng lừa đảo thường xuyên lợi dụng mạng xã hội để tìm kiếm nạn nhân, đưa ra các lời mời mua bán, đổi tiền giả với giá cực kỳ hấp dẫn nhằm chiếm đoạt tiền thật của người bị hại.

Trên mạng xã hội gần đây xuất hiện mẫu thông báo có nội dung: "từ ngày 1/1/2025, cơ quan thuế có quyền truy cập vào mọi tài khoản cá nhân để truy thu giao dịch thương mại điện tử...". Các cơ quan chức năng khẳng định, đây là thông tin hoàn toàn bịa đặt.

Liên tiếp những vụ lừa đảo tài chính liên quan đầu tư tiền ảo xảy ra gần đây là hồi chuông cảnh báo những ai đang bị cuốn vào các "cơ hội đầu tư ảo".

Lợi dụng sự lo lắng của thí sinh thi đánh giá năng lực năm 2025 theo chương trình mới, nhiều khóa ôn luyện được quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội...

Lực lượng Công an khuyến cáo người dân cần cảnh giác với tội phạm công nghệ cao lừa đảo, chiếm đoạt tài sản đang có xu hướng gia tăng với nhiều thủ đoạn tinh vi trong dịp cuối năm, nhất là lừa đảo qua điện thoại hoặc cho vay tiền online.

Công an tỉnh Quảng Bình vừa cho biết, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao phối hợp Cơ quan điều tra Công an tỉnh đã làm rõ 9 đối tượng chuyên làm giả hình ảnh, giấy tờ, tài liệu; làm giả, mua bán, trao đổi tài khoản ngân hàng và lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.

Gần đây một số trường đại học liên tục phát cảnh báo sinh viên đề cao cảnh giác trước các thông tin giả mạo, lừa đảo yêu cầu chuyển khoản dưới dạng trúng tuyển học bổng, yêu cầu đóng khoản phí để được xét duyệt. Có sinh viên bị lừa chuyển khoản tới 150 triệu đồng.

Chỉ trong nửa tháng qua, đã có 4 trường hợp khách hàng sử dụng điện ở khu vực miền trung-Tây Nguyên bị lừa đảo, bởi những kẻ giả danh nhân viên điện lực, hướng dẫn cài app giả danh điện lực, trong đó có trường hợp khách hàng bị mất gần 350 triệu đồng.

Lợi dụng trào lưu chơi Pickleball đang thu hút nhiều người tìm đến tham gia, chơi và luyện tập thể thao tại Việt Nam, một số đối tượng lừa đảo đã lập các trang facebook “Liên đoàn Pickleball Việt Nam” giả mạo để tìm cách lừa đảo chiếm đoạt tài sản người đăng ký tham gia học chơi Pickleball.

Trước sức hút của hai chương trình âm nhạc lớn là “Anh trai vượt ngàn chông gai” và “Anh trai “Say Hi””, nhiều fan hâm mộ không thể đăng ký mua được vé khi Ban Tổ chức mở bán nên đã phải tìm mua lại vé trên mạng. Việc này tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị lừa đảo, khiến nhiều người bị mất tiền.

Gần đây xuất hiện một số đối tượng lợi dụng mạng xã hội để mạo danh Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và Trung tâm Lao động ngoài nước nhằm lừa đảo những người muốn đi nước ngoài làm việc.

Các đối tượng giả danh nhân viên ngân hàng, chào mời nâng hạn mức thẻ tín dụng, gọi điện lừa dối hoàn tiền cho người mở tài khoản, yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân và chiếm đoạt tiền tại ngân hàng. Tội phạm công nghệ còn dùng các thủ đoạn để lách xác thực sinh trắc học.

Hiện nay, các thành tựu của y học cổ truyền và cơ sở đông y uy tín đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng mạo danh, quảng cáo sai sự thật tràn lan trên mạng xã hội. Nhiều trường hợp thậm chí công khai cả số điện thoại, khiến nhiều người dân tin và mua sản phẩm về chữa bệnh.

Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cảnh báo, người dùng cần thực hiện xác minh danh tính đối tượng, tìm hiểu độ uy tín của người bán và chất lượng sản phẩm trước khi mua hàng. Không chuyển tiền đặt cọc trước để tránh bị chiếm đoạt tài sản.

Theo Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông, tuần qua nổi lên các chiêu trò kêu gọi quyên góp tiền từ thiện, dẫn dụ nạn nhân cài đặt app ngân hàng giả mạo, lừa tham gia một số nhóm kín về tư vấn sức khỏe để bán thuốc dởm...

Người dùng Gmail cần cảnh giác với thủ đoạn lừa đảo giả mạo nhân viên của Google, gửi tin nhắn và gọi điện thông báo tài khoản của nạn nhân có dấu hiệu bị xâm nhập, yêu cầu thực hiện các thao tác để khôi phục tài khoản.

Tập đoàn Skyway có trụ sở đặt tại nước ngoài, có trụ sở văn phòng tại Việt Nam nhưng chưa được Bộ Công thương cấp phép hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp và có dấu hiệu vi phạm pháp luật Việt Nam. Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo người dân cần thận trọng trước các lời mời đầu tư, huy động vốn với lãi suất cao bất thường so với thị trường.