Bệnh hen không thể xem thường!

GS-TSKH Nguyễn Năng An, Chủ tịch Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng Việt Nam khuyến cáo, hiện vẫn còn tồn tại hai quan điểm sai, đó là bệnh hen không có gì nguy hiểm và không thể chữa được, đã dẫn đến nhiều sai lầm trong điều trị.

Sai lầm thường gặp nhất là chẩn đoán muộn và bỏ sót chẩn đoán. Khoảng 1/3 trường hợp sau 3 năm mới được phát hiện, 55% bệnh nhân hen chưa được chẩn đoán. Phần lớn người bệnh bị chẩn đoán nhầm sang bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, nhất là ở trẻ em. Biểu hiện ho, cò cử, cảm giác bóp nghẹt lồng ngực và khó thở kéo dài mặc dù đã dùng thuốc khiến người bệnh nản lòng, bỏ dở điều trị hoặc lạm dụng thuốc cắt cơn, hay tìm đến những ông "lang băm" để uống thuốc đông y, day bấm huyệt, thủy châm, châm cứu.

Nhiều người thường dựa vào những đơn thuốc cũ tự mua để uống, hoặc tự ý dùng thuốc cắt cơn không theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Ngoài ra còn phổ biến tình trạng bác sĩ tư cố giữ bệnh nhân lại điều trị bằng thuốc prednisolon có chửa corticoid làm cho người bệnh bị phù, giữ nước, mặt đỏ, nổi mụn, mọc lông ở mặt, chân tay, tăng huyết áp, loét dạ dày... Đặc biệt thuốc cắt cơn K-cort dạng tiêm 80mg (hộp 5 ống loại 2mg) đã bị Bộ Y tế cấm dùng từ 6-7 năm nay vì những biến chứng nghiêm trọng mà nó gây ra cho người bệnh là phù mặt, loãng xương, teo cơ, tái phát các bệnh nhiễm trùng (lao), bệnh tiểu đường, xuất huyết tiêu hóa..., thậm chí tử vong nhanh nhưng vẫn được nhiều bác sĩ tư kê cho người bệnh dùng. Có trường hợp mới dùng ba lọ đã tử vong. Thời gian đầu tiêm thuốc K-cort, người bệnh hen có cảm giác cắt cơn nhanh, bệnh diễn biến tốt, nhưng trên thực tế bệnh ngày một nặng và nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh hen không có chỉ định dùng kháng sinh, nhưng trong thực tế lại có nhiều trường hợp dùng kéo dài đã dẫn đến biến chứng nặng... Hậu quả của những sai lầm trong điều trị bệnh hen đã khiến nhiều bệnh nhân lâm vào tình trạng cơn hen kịch phát. Người bệnh khó thở dữ dội, có khi ngừng thở. Bệnh hen chuyển thành bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), rất khó chữa. Trẻ em mắc hen bị chậm phát triển, thậm chí biến dạng hình thể. Một số ít trường hợp bị tắc mũi do các nguyên nhân phù nề, viêm mũi họng, hẹp lỗ mũi, polyp mũi, u phổi... bị chẩn đoán nhầm là hen phế quản nên việc điều trị không có hiệu quả.

Được biết bên cạnh dạng hen điển hình có đủ ba triệu chứng như ho, khò khè, khó thở, còn có những dạng hen khó chẩn đoán. Đó là hen dạng ho, hen dạng khó thở, hen dạng đau thắt ngực, hen theo mùa. Đặc biệt bệnh hen không điển hình ở trẻ nhỏ hay người già thường không được chấn đoán đúng. Hiện nay hướng điều trị bệnh căn bản phải thực hiện theo phương pháp chống viêm bằng thuốc corticoide dạng hít và thuốc cường bêta 2(atrovent, bricanyl và phylin). Đây là những thuốc đạt hiệu quả cao trong kiểm soát và ngăn chặn tình trạng viêm, cải thiện chức năng phổi, ngăn chặn các cơn hen thời gian dài, giảm nhu cầu dùng thuốc cắt cơn cấp tính, giảm triệu chứng các cơn hen, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Hiện nay loại thuốc được coi là tốt nhất, người bệnh ưa dùng bởi cơn hen được kiểm soát nhanh hơn và kéo dài hơn, không phải nhập viện, đó là seretide do hãng dược phẩm Glaxo SmithKline cung cấp. Seretide bao gồm cả thuốc giãn phế quản để cắt cơn và thuốc chống viêm corticoide. Nếu dùng thuốc này, bệnh nhân không phải dùng thêm các loại thuốc khác. Thuốc có dạng hít và xịt với 3 hàm lượng khác nhau, có thể lựa chọn tùy theo mức độ bệnh. Do phối hợp cả hai loại thuốc, nên cách sử dụng đơn giản (chỉ xịt 1-2 lần/ngày). 3-6 tháng sau khi hết triệu chứng thì giảm liều (1 lần/ngày). Thuốc giúp tăng cường khả năng tuân thủ điều trị của bệnh nhân. Người bệnh sẽ ít quên hoặc ngại uống thuốc hơn.

Để tiến tới mục tiêu thế giới không hen, nhiều người bệnh có cơ hội được tư vấn, tiếp cận thông tin về bệnh hen, tham gia các câu lạc bộ hen, Hội Hen-Dị ứng-Miễn dịch Lâm sàng Việt Nam đã thiết lập đường dây tư vấn miễn phí về bệnh hen qua điện thoại số 04.9155242( vào buổi sáng) và 04.9438933( vào buổi chiều) từ thứ 2-thứ 6 hàng tuần. Tại TP Hồ Chí Minh, bệnh nhân hen cũng được tư vấn miễn phí qua số điện thoại 08.8594470.