Bài toán đơn giản của OPEC+

Sẽ là điều không có gì bất ngờ, nếu đến tháng 6 tới, Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) cùng các đối tác (OPEC+) tiếp tục duy trì sản lượng dầu hiện tại. Sự ổn định của cán cân cung-cầu khiến họ có thể thoải mái lựa chọn như vậy, cho dù đã có những lo ngại được đưa ra, về nguy cơ thu hẹp thị phần trên toàn cầu.
0:00 / 0:00
0:00
OPEC vẫn có thể bình tĩnh duy trì sản lượng ở mức hạn chế như hiện tại. Ảnh: The News.
OPEC vẫn có thể bình tĩnh duy trì sản lượng ở mức hạn chế như hiện tại. Ảnh: The News.

NHẬN định đó của giới quan sát quốc tế (thí dụ chuyên gia Richard Bronze của tổ chức Energy Aspects) được đưa ra, khi cho tới thời điểm số báo này lên khuôn, vẫn chưa có bất cứ cuộc đàm phán chính thức nào của OPEC và OPEC+, liên quan thỏa thuận cắt giảm sản lượng dầu tự nguyện, ở mức 2,2 triệu thùng/ngày.

Kể từ cuối năm 2022, OPEC+ đã thực hiện một loạt các đợt cắt giảm sản lượng, do các nguyên nhân: Sản lượng khai thác từ Mỹ và các nhà sản xuất không thuộc tổ chức này tăng lên, cũng như những mối lo lắng về tổng cầu, khi hàng loạt nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới giảm tốc bởi nhiều lý do (chiến tranh, xung đột, lạm phát, lãi suất cao…).

Vào tháng 11/2023, Saudi Arabia, Nga cùng một số nước thành viên OPEC+ khác đã công bố cắt giảm sản lượng tự nguyện, với tổng mức khoảng 2,2 triệu thùng/ngày trong quý đầu tiên của năm 2024. Và đến ngày 3/3 vừa qua, Saudi Arabia - quốc gia dẫn đầu OPEC trên thực tế - và hàng loạt đối tác cũng như thành viên (Nga, Iraq, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất/UAE, Kuwait, Kazakhstan, Algeria và Oman) cũng gia hạn cắt giảm sản lượng tự nguyện sang quý II.

THEO kế hoạch dự kiến, vào ngày 1/6 tại Wien (Áo), các nước OPEC+ sẽ triệu tập một cuộc họp cấp bộ trưởng để thảo luận về chính sách sản lượng dầu mỏ.

Những đánh giá khái quát của giới chuyên môn cho thấy: Kịch bản nguồn cung xăng dầu bị thắt chặt và lượng dầu dự trữ cạn - được dự báo rộng rãi hồi đầu năm - đến nay, đã không trở thành hiện thực. Lượng dầu dự trữ, giá dầu kỳ hạn và chênh lệch giá theo lịch đều ở mức tương tự như một năm trước, khiến sản lượng khó có thể tăng đáng kể. Bên cạnh đó, nỗ lực gia tăng sản lượng từ Mỹ, Canada, Brazil và Guyana (chưa kể Iran) cũng gợi lên một số lo ngại về nguy cơ mất thị phần, khi tổng cung thay đổi.

Tính đến thời điểm hiện tại, giá dầu Brent kỳ hạn giao tháng 5/2024 đã đạt trung bình 84 USD/thùng, ngang bằng với mức trung bình kể từ đầu thế kỷ sau khi điều chỉnh theo lạm phát. Giá dầu đã chỉ tăng 6 USD/thùng, tương đương 7% so với một năm trước, khi OPEC+ còn chưa chính thức cắt giảm sản lượng để thúc đẩy giá dầu. Căng thẳng gia tăng tại Trung Đông khiến phí bảo hiểm rủi ro chiến tranh tạm thời tăng lên, nhưng không có tác động thực thụ nào đến nguồn cung dầu, và rồi chi phí phần lớn đều đã giảm.

Tất cả các yếu tố đó dường như đều đang thôi thúc OPEC và OPEC+ thực hiện một số điều chỉnh. Đơn cử, Công ty Dầu mỏ Quốc gia Abu Dhabi (ADNOC) của UAE cũng vừa công bố tăng công suất sản xuất (hiện ở mức 4,85 triệu thùng/ngày, tăng đáng kể so mức 4,65 triệu thùng/ngày ở thời điểm cuối năm 2023).

SONG, trong ngày 2/5, ít nhất có ba nhà sản xuất OPEC+ cho biết: Họ vẫn có thể duy trì mức cắt giảm sản lượng, nếu nhu cầu dầu chưa phục hồi. Lập luận của họ dựa trên cách hành động truyền thống: Chỉ thật sự tiến hành điều chỉnh, khi lượng dầu dự trữ toàn cầu đã vơi, và giá dầu thô đã tăng đáng kể. Chính vì vậy, tiếp tục "ghìm" sản lượng vẫn là lựa chọn tốt, để chờ đợi hai điều kiện trên xảy ra, một khả năng tất yếu trong trung hạn, đặc biệt là khi tiến trình từ bỏ năng lượng hóa thạch của thế giới mới chỉ đặt được những viên gạch đầu tiên, trên hành trình dài và gập ghềnh chưa thấy điểm kết.

Thậm chí, theo giới chuyên môn, kể cả khi OPEC và OPEC+ chấp nhận tăng giá dầu, điều đó cũng có thể chỉ mang tính biểu tượng, với mức tăng không đáng kể. Nhìn chung, khi các số liệu phân tích dự báo nhu cầu dầu mỏ của thế giới sẽ tăng 2,25 triệu thùng/ngày trong năm 2024 và 1,85 triệu thùng/ngày trong năm 2025 vẫn còn đang được giữ nguyên, thì với các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ, bài toán vẫn đủ đơn giản, để phần đông trong số họ có thể tiếp tục bình tĩnh chờ đợi những biến động từ thời cuộc.