Tạo cơ sở pháp lý về phòng thủ dân sự
Chiều 26/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ tư, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Phòng thủ dân sự. Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày Tờ trình dự án Luật.
Nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng Luật Phòng thủ dân sự, Bộ trưởng Phan Văn Giang cho biết, phòng thủ dân sự có phạm vi rộng, bao gồm tổng thể các hoạt động chuẩn bị từ thời bình và khi có chiến tranh, thảm hoạ, sự cố xảy ra để chủ động bảo đảm an toàn, khắc phục thiệt hại về người, tài sản của Nhà nước, của nhân dân.
Theo Bộ trưởng, các quy định về phòng thủ dân sự liên quan đến quyền con người, quyền công dân và cần phải được quy định bằng văn bản luật để bảo đảm nguyên tắc hiến định tại khoản 2 Điều 14 Hiến pháp 2013.
Những năm qua, công tác phòng thủ dân sự từng bước được hoàn thiện về thể chế và tổ chức thực hiện, cơ bản đáp ứng yêu cầu phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, góp phần to lớn vào việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân, tạo môi trường ổn định phát triển kinh tế-xã hội. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa quy định rõ ràng các biện pháp ứng phó theo cấp độ phòng thủ dân sự, dẫn đến khó khăn trong triển khai thực hiện.
 |
Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày Tờ trình dự án Luật Phòng thủ dân sự. (Ảnh: ĐĂNG KHOA) |
Trong khi đó, thực tiễn công tác phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thời gian qua đã cho thấy cần phải có các biện pháp, hoạt động khi xã hội chuyển sang tình trạng khẩn cấp. Theo Bộ trưởng Quốc phòng, các biện pháp này cần được luật hóa để có cơ sở pháp lý và được thực hiện thống nhất, đồng bộ.
Bên cạnh đó, hệ thống tổ chức chỉ đạo, chỉ huy ứng phó, khắc phục các dạng thảm họa, sự cố ở các cấp hiện nay còn tồn tại nhiều mô hình tổ chức khác nhau, thiếu đồng bộ, dẫn đến công tác chỉ đạo, chỉ huy hiệu quả chưa cao.
Do đó, Bộ trưởng Phan Văn Giang nhấn mạnh, việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự là rất cần thiết, nhằm tạo khung pháp lý chung nhất cho việc phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh, cũng như phòng, chống, khắc phục thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ cao nhất tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân, và nâng cao hiệu quả pháp lý của hệ thống pháp luật về phòng thủ dân sự.
Khắc phục tồn tại, hạn chế trong thực hiện hoạt động phòng thủ dân sự
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Phòng thủ dân sự, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật với các căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn như đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ, đồng thời cho rằng, việc xây dựng luật sẽ khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong quá trình thực hiện các hoạt động phòng thủ dân sự, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Phòng thủ dân sự. (Ảnh: ĐĂNG KHOA) |
Do phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật rộng, nhiều nội dung liên quan đến các luật chuyên ngành, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng cần phân định được phạm vi điều chỉnh của Luật này với các luật khác, xây dựng Luật theo hướng quy định những chính sách, nguyên tắc, cơ chế chung về phòng thủ dân sự, rà soát hệ thống pháp luật để bổ sung những quy định còn thiếu liên quan để triển khai phù hợp trên thực tế.
Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị Chính phủ nghiên cứu các ý kiến góp ý của các đại biểu đề nghị bám sát các nội dung quy định về phòng thủ dân sự tại khoản 1 Điều 13 Luật Quốc phòng, làm rõ thêm các biện pháp phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh, cũng như bổ sung, làm rõ thêm các quy định về chính sách, ứng dụng khoa học công nghệ trong phòng thủ dân sự, quy định cụ thể số Tổng đài phòng thủ dân sự để dễ nhận biết…
Ngoài ra, việc quy định tiêu chí để đánh giá mức độ rủi ro về thảm hoạ, sự cố phù hợp là rất cần thiết, nhưng Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng đề nghị tiếp tục nghiên cứu và quy định cụ thể hơn, trong đó cần làm rõ hơn tiêu chí đánh giá mức độ nguy hiểm và tính chất đánh giá mức độ rủi ro của thảm họa, sự cố, làm căn cứ quy định các nội dung liên quan trong dự thảo Luật.
Cơ quan soạn thảo cũng cần rà soát, làm rõ cơ sở để điều chỉnh thống nhất hoạt động của các cấp chính quyền, lực lượng tham gia phòng thủ dân sự và người dân trong ứng phó, khắc phục thảm họa, sự cố dựa trên phân loại 4 cấp độ phòng thủ dân sự, trong đó quy định cả phạm vi xảy ra và hậu quả thiệt hại của thảm họa, sự cố để xác định cấp độ phòng thủ dân sự phù hợp để vận hành, kích hoạt các biện pháp phòng thủ dân sự tương ứng.
Nhất trí cần quy định thống nhất về việc quản lý, sử dụng các loại quỹ hiện có để phát huy hiệu quả, tập trung nguồn lực, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng đề nghị cần đánh giá rõ hơn hiệu quả hoạt động của các loại quỹ này để thiết kế Quỹ Phòng thủ dân sự theo hướng chỉ quy định nguyên tắc chung về việc thành lập, sử dụng quỹ và giao Chính phủ quy định cụ thể.
