Những mốc son chói lọi.
Những ngày này, phòng truyền thống của Trung đoàn 101 (Đoàn Cao Vân) trở nên nhộn nhịp hơn bởi sự có mặt của hơn 400 chiến sĩ mới vừa nhập ngũ đợt một năm 2015. Chiến sĩ mới Trần Danh Hùng, quê ở xã Ngọc Thanh, huyện Kim Động (Hưng Yên) chia sẻ: “Dù được ông nội và bố kể về những năm tháng trong quân ngũ song chỉ khi được thủ trưởng đơn vị giới thiệu, tôi mới thấu hiểu sự hy sinh, mất mát cũng như những chiến công oanh liệt của các thế hệ đi trước. Truyền thống đó thôi thúc tôi quyết tâm rèn luyện, học tập để gắn bó lâu dài trong môi trường quân đội”.
Lần theo những tư liệu tại phòng truyền thống của Đoàn Cao Vân, được biết, tiền thân của đơn vị là Chi đội du kích Cao Vân - chi đội giải phóng quân đầu tiên của Thừa Thiên - Huế, thành lập ngày 5-9-1945. Ngay sau khi thành lập, đơn vị đã tổ chức một số trận đánh để tạo niềm tin trong nhân dân với trận mở màn tiến công vào đồn đề đốc Hộ Thành đêm 23-3-1947.
Trong trận này, 20 chiến sĩ “quyết tử” giắt dao găm, lựu đạn trong người, cải trang thành dân thường, chia làm hai mũi bí mật tiếp cận, tiến công địch rồi xé nát cờ tam tài, kéo cờ đỏ sao vàng lên. Phát huy thắng lợi đầu, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Cao Vân tham gia chiến đấu hàng trăm trận, tiêu diệt hàng nghìn tên địch, thu nhiều chiến lợi phẩm, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đánh nhiều trận quan trọng, quyết định trên địa bàn khu 4, khu 5. Trong cuộc tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, đơn vị phối hợp với Trung đoàn 95 (Sư đoàn 325) tiến công tiêu diệt cứ điểm Động Tri, tiến vào bao vây cụm cứ điểm Tà Cơn, tiêu diệt cụm cứ điểm Làng Vây.
Trong chiến dịch Xuân - Hè 1975 (còn gọi là chiến dịch K175), đơn vị được giao đánh xuống đường 1, chia cắt Huế - Đà Nẵng, hình thành thế bao vây, cô lập địch ở Trị Thiên - Huế. Đêm 24-3-1975, Trung đoàn dẫn đầu cánh quân phía nam tiến theo quốc lộ 1 về Huế tiêu diệt căn cứ Phú Bài - một căn cứ lớn của địch có hệ thống lô cốt và hàng rào bảo vê kiên cố. Đến sáng 25-3-1975, Trung đoàn phát triển lực lượng lên An Cự rồi chọc thẳng vào nội đô, phối hợp cùng các lực lượng quét sạch quân địch, làm chủ thành phố Huế.
Đúng 13 giờ cùng ngày, đồng chí Nguyễn Văn Phương, Tiểu đội phó Tiểu đội trinh sát, Tiểu đoàn 2 (Đoàn Cao Vân) cùng đồng đội tiến lên chiếm lĩnh và cắm cờ trên đỉnh nóc nhà Phu Văn Lâu, đánh dấu thời điểm lịch sử cố đô Huế hoàn toàn giải phóng. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, cùng với bước chân “Thần tốc” của Quân đoàn 2, cán bộ, chiến sĩ đơn vị trực tiếp tham gia đập tan tuyến phòng ngự của địch ở Phan Rang, đánh chiếm Long Thành, Nhơn Trạch, Thành Tuy Hạ, căn cứ Cát Lái và Quận 9.
“Đòn bẩy” nâng cao chất lượng huấn luyện.
Có mặt tại thao trường của Tiểu đoàn 2 - đơn vị trực tiếp cắm cờ trên nóc Phu Văn Lâu cách đây 40 năm chúng tôi nhận thấy khí thế hăng hái của cán bộ, chiến sĩ đơn vị đang ra sức thực hiện đợt thi đua cao điểm “Thần tốc - Quyết thắng” lập thành tích chào mừng 40 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Binh nhì Nguyễn Huy Hoàng, Tiểu đội 7, Trung đội 9, Đại đội 7 (Tiểu đoàn 2) cho biết: “Kết thúc huấn luyện chiến sĩ mới, tôi được điều về Trung đoàn 101 để huấn luyện chuyên ngành bộ binh. Qua học tập chính trị, giáo dục truyền thống, tôi thấy mình cần phải nỗ lực hơn nữa, chung sức cùng đơn vị viết thêm những trang sử vẻ vang”.
Được biết, bước vào mùa huấn luyện năm 2015, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn Cao Vân coi công tác giáo dục chính trị, giáo dục truyền thống là “đòn bẩy” tinh thần để động viên cán bộ, chiến sĩ hoàn thành nhiệm vụ được giao. Cụ thể, cán bộ cấp Trung đoàn quản lý, tổ chức giáo dục chính trị cho sĩ quan; cấp Tiểu đoàn, Đại đội quản lý, giáo dục hạ sĩ quan, chiến sĩ. Để công tác giáo dục đúng trọng tâm, trọng điểm, việc thông qua giáo án được thực hiện theo trình tự: Cấp Trung đoàn thông qua giáo án mỗi tháng một lần; Tiểu đoàn mỗi tuần một lần. Ngoài giáo án được phê duyệt, giáo viên chuẩn bị mô hình giáo dục chính trị, tranh ảnh trực quan cũng như lấy dẫn chứng cụ thể từ những trận đánh của Trung đoàn trong quá khứ để minh họa, tăng tính hấp dẫn cho bài giảng.
Nét mới trong mùa huấn luyện năm 2015 ở Đoàn Cao Vân là đơn vị tập trung huấn luyện ban đêm để bộ đội thích nghi với điều kiện tác chiến mới. Cùng với đó, quá trình tổ chức, tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện chiến thuật, nhất là tại các địa hình mới, lạ. Ngay từ đầu mùa, đơn vị thực hiện chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu, đưa toàn bộ đơn vị về khu căn cứ bí mật. Đây được coi là một trong những giải pháp mang tính đột phá, giúp cán bộ, chiến sĩ nêu cao tinh thần cảnh giác, sẵn sàng cơ động thực hiện nhiệm vụ.
Trung tá Lê Văn Dân, Phó Trung đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Đoàn Cao Vân cho biết: “Để tiết kiệm thời gian và huấn luyện chiến sĩ thành thục các loại súng bộ binh, năm nay, Đảng ủy, chỉ huy đơn vị có chủ trương chia tổ huấn luyện các loại súng cùng lúc. Sau khi thành thục sẽ tiến hành đổi súng giữa các tổ”. Được biết, từ đầu năm 2015, Đoàn Cao Vân dành 600 triệu đồng làm mới bốn bãi tập thể lực; 100% mô hình học cụ được củng cố, sửa chữa, trong đó có 30% làm mới hoàn toàn. Đơn vị nghiên cứu, đưa vào ứng dụng thực tế ba sáng kiến cải tiến kỹ thuật, gồm: Kiểm tra đường ngắm kính quang học của súng B41; Kính quan sát điểm nổ khi tổ chức tổ chức ném lựu đạn thật và cọc chuẩn súng Cối 82 khi tiến hành tập ban đêm.
Sự chuẩn bị chu đáo cùng việc khơi dậy truyền thống trong mỗi cán bộ, chiến sĩ chính là cơ sở để Đoàn Cao Vân hoàn thành mục tiêu đã đề ra và phát huy tốt truyền thống của đơn vị đã từng cắm cờ giải phóng trên nóc Phu Văn Lâu