"Tư duy đúng, định hướng đúng và hành động đúng"

Những năm gần đây, bước tiến mạnh mẽ của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) cả về kết quả kinh doanh và chất lượng hoạt động được thị trường ghi nhận như một bài học thành công "hậu" cổ phần hóa. Thành công đó mang đậm dấu ấn của người "thuyền trưởng" tài ba hội tụ đủ cả "tâm, đức, tài, tầm" - TS Phạm Huy Hùng, Chủ tịch HÐQT Vietinbank. Chia sẻ về bí quyết để chèo lái "con thuyền" Vietinbank từ giai đoạn khó khăn trở thành một trong những ngân hàng hàng đầu Việt Nam, TS Phạm Huy Hùng nói ngắn gọn: "Ðiều quan trọng nhất là phải tư duy đúng, định hướng đúng, và hành động đúng".

Bài học thành công "hậu" cổ phần hóa

Năm 2002, TS Phạm Huy Hùng, khi đó đang là Phó Tổng Giám đốc Vietinbank đã tạo một ấn tượng rất sâu sắc khi lần đầu tôi được gặp ông. Phong cách lịch lãm, trí tuệ và đầy nhiệt huyết của vị phó tổng trẻ tuổi khi đó mang lại cho tôi nhiều dự cảm tốt đẹp về tương lai của Vietinbank. Chỉ ít lâu sau, ông được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc Vietinbank và từ cuối năm 2007 đến nay ông giữ cương vị Chủ tịch HÐQT của ngân hàng này. Dưới sự điều hành của TS Phạm Huy Hùng, Vietinbank không ngừng lớn mạnh, đặc biệt là sau khi tiến hành cổ phần hóa vào cuối năm 2008. Trước thời điểm đó, vốn điều lệ của Vietinbank là 7.626 tỷ đồng, tổng tài sản hơn 187.000 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 1.500 tỷ đồng. Chỉ ba năm sau cổ phần hóa, các chỉ tiêu về hoạt động kinh doanh của Vietinbank đã tăng cao. Tính đến hết năm 2011, tổng tài sản của ngân hàng này đã đạt 460.600 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu tính đến cuối năm 2011 đạt gần 28.500 tỷ đồng, trong đó vốn điều lệ đạt 20.230 tỷ đồng. Lợi nhuận của Vietinbank trong năm 2011 cũng tăng tới 81% so với năm 2010, đạt gần 8.400 tỷ đồng.

Ðiều đáng nói là kể từ khi thành lập đến nay, Bộ Tài chính chỉ cấp vốn điều lệ cho Ngân hàng Công thương trước đây (nay là Vietinbank) 5.000 tỷ đồng, trong đó có tới 2.000 tỷ đồng là vốn "giấy" (trái phiếu với lãi suất 3%/năm). Ðiều này cũng có nghĩa là để đạt được thành công to lớn như hiện nay, đều do sức bật mạnh mẽ của chính Vietinbank, không những bảo tồn mà còn phát huy được nguồn vốn của Nhà nước cấp trước đây. Năm 2011, Vietinbank tiếp tục ghi dấu ấn về sự lớn mạnh khi vươn tầm hoạt động ra thế giới, trở thành ngân hàng Việt Nam đầu tiên mở chi nhánh tại châu Âu (Phranh-phuốc - CHLB Ðức), và đến tháng 5-2012 mở tiếp chi nhánh thứ hai tại Béc-lin (CHLB Ðức).

Chất lượng quan trọng hơn số lượng

Với TS Phạm Huy Hùng, thành công của hoạt động ngân hàng không chỉ nằm ở tốc độ tăng trưởng tổng tài sản hay lợi nhuận, mà quan trọng hơn là công tác quản trị rủi ro, tăng cường chất lượng hoạt động: "Rủi ro trong hoạt động ngân hàng là rủi ro của tất cả các loại rủi ro". Hơn ai hết, ông Phạm Huy Hùng, người từng biết đến như một chuyên gia về xử lý nợ xấu khi Ngân hàng Công thương vướng vào vụ vỡ nợ Epco-Minh Phụng, hiểu rõ nhất về sự khó khăn của ngân hàng khi công tác quản trị rủi ro bị buông lỏng. Vấn đề này, đến nay vẫn đang là một câu chuyện thời sự của nền kinh tế. Nợ xấu và quản trị yếu kém đang đẩy nhiều ngân hàng vào nguy cơ bất ổn kéo dài và có thể đổ vỡ nếu không tái cấu trúc lại. Vì thế, quan điểm "tư duy đúng" trong hoạt động ngân hàng, theo TS Phạm Huy Hùng, là phải nhìn nhận được tầm quan trọng của công tác quản trị rủi ro. Và một trong những "định hướng đúng" được xác định rất rõ ràng là phải áp dụng quản trị ngân hàng theo chuẩn mực quốc tế. Tại Vietinbank, hiện nay công nghệ ngân hàng đã được hiện đại hóa đến mức cao nhất ở Việt Nam. Vietinbank phấn đấu đến năm 2018 sẽ đạt mức chuẩn hóa 80% so với các ngân hàng quốc tế. Ðây chính là điều mà TS Phạm Huy Hùng ngày đêm nung nấu.

Hiện nay Vietinbank là một trong những ngân hàng được đánh giá là làm tốt công tác quản trị rủi ro. Nợ xấu tính đến hết năm 2011 của Vietinbank được công bố là 0,75% tổng dư nợ, thấp hơn rất nhiều so với mức nợ xấu chung của toàn hệ thống ngân hàng Việt Nam. Ðể đạt được kết quả này, Ủy ban quản trị rủi ro trong hệ thống Vietinbank thường xuyên theo dõi và báo cáo hàng tuần, hàng tháng về những gì nên và không nên làm. Luôn tìm tòi những địa chỉ khách hàng tốt và những nơi đầu tư an toàn. Những thông tin về diễn biến tình hình trong và ngoài nước được cập nhật thường xuyên, từ đó giúp hoạch định chiến lược phát triển.

Trong quản trị ngân hàng, con người luôn là yếu tố quan trọng nhất. Dưới sự lãnh đạo của TS Phạm Huy Hùng, Vietinbank được biết đến là một ngân hàng mạnh bạo và quyết liệt đổi mới nguồn nhân lực, có nguồn nhân lực trẻ, được đào tạo có bài bản, có nghiệp vụ và kỹ năng cao. "Chúng tôi có 18.000 nhân viên, cả hệ thống Vietinbank đều đồng sức, đồng lòng, không thể để mỗi người một ý, nếu không thì sẽ khó có thể ổn định và phát triển" - ông Hùng bộc bạch. Quy luật của phát triển là tiếp nhận và đào thải. Tiếp nhận những nhân tố mới, tích cực, đào thải những nhân tố không còn phù hợp, không còn đáp ứng được tình hình mới. TS Phạm Huy Hùng cho biết, ông không ngần ngại người này, người khác can thiệp vào công việc. Không hiếm trường hợp có người gọi cho ông Hùng để can thiệp vào một vụ việc cụ thể hay đỡ cho một cá nhân nào đó có sai phạm, nhưng vẫn không lay chuyển được nguyên tắc mà ông đề ra. Ông Hùng tâm niệm, "mình vay tiền của nhân dân thì phải làm đàng hoàng, kiểm soát tốt rủi ro. Không thể làm bừa như đổ tiền xuống sông xuống biển". Ðã có lúc, dư luận bị thổi phồng, người này người khác cố tình làm nghiêm trọng hóa một vài việc không đáng có nhằm gây rối và hạ uy tín Vietinbank, song vị " thuyền trưởng" với bản lĩnh thép này vẫn bình tĩnh chèo lái con thuyền Vietinbank vượt qua khó khăn.

Những con số của tấm lòng!

Kiên quyết, mạnh mẽ là vậy, nhưng một điều ít ai tin là Chủ tịch Vietinbank Phạm Huy Hùng đã nhiều lần bật khóc khi đi làm công tác đền ơn đáp nghĩa, từ thiện - xã hội. "Tôi hạnh phúc và sung sướng khi lo công việc và đời sống cho 18.000 con người của Vietinbank. Và càng hạnh phúc hơn khi ngân hàng chúng tôi đóng góp ngày càng lớn hơn cho công tác an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo cho bà con khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước" - TS Phạm Huy Hùng chia sẻ. Ðến nay Vietinbank đã đóng góp 1.500 tỷ đồng cho công tác này, trong đó riêng năm 2011 là 750 tỷ đồng. Các hoạt động tài trợ bao gồm: tài trợ về sinh hoạt, phát triển sản xuất; về y tế, giáo dục; tri ân các Anh hùng liệt sĩ, gia đình chính sách, người có công với cách mạng, các thương binh, bệnh binh, Mẹ Việt Nam Anh hùng... Khắp 63 tỉnh, thành phố trong cả nước đều ghi dấu ấn các công trình đền ơn, đáp nghĩa, từ thiện xã hội của Vietinbank. Ðặc biệt, ngân hàng này còn có chương trình tài trợ hơn 500 em nhỏ mồ côi cha mẹ, không nơi nương tựa 500.000 đồng/tháng đến năm 18 tuổi, giúp các em tiếp tục được cắp sách tới trường... Riêng với Chủ tịch Phạm Huy Hùng, đều đặn mỗi tháng ông tự nguyện trích 5 triệu đồng từ tiền lương của mình để đóng góp cho chương trình này.

Từng tham gia nhiều chuyến công tác với Vietinbank, tôi hiểu những nghĩa cử cao đẹp đó đã thấm nhuần tới từng con người trong hệ thống của ngân hàng này. Cán bộ, nhân viên Vietinbank thường bảo nhau: Làm công tác xã hội, từ thiện là trách nhiệm của mình, ngoài việc phát triển kinh tế, cần chung tay với Chính phủ và mỗi người dân giải quyết các vấn đề an sinh xã hội. Ông Phạm Huy Hùng và nhiều cộng sự luôn tâm niệm "phải làm sao giúp được cho nhiều người, càng nhiều càng tốt. Muốn thế thì phải cố gắng lên, kinh doanh tốt, an toàn, hiệu quả, bền vững rồi mới có điều kiện để mà đi làm từ thiện. Con số 1.500 tỷ đồng làm công tác xã hội của chúng tôi trong thời gian vừa qua, trước hết là con số của tấm lòng...".