Trẻ gầy còm là trẻ nhỏ hơn trẻ cùng tuổi, gầy hơn trẻ cùng tuổi. Mức độ nặng là bụng to, rốn lồi, da nhăn nheo, đen xạm, ít chịu chơi, hay quấy khóc, đại tiện lỏng, hay ốm vặt, lười nhác. Đi khám bác sĩ sẽ bảo là trẻ bị suy dinh dưỡng. Nếu trẻ chậm liền thóp, chậm mọc răng, chậm biết đi, chân cong thì cháu bị còi xương và suy dinh dưỡng.
Nguyên nhân của gầy còm.
Một là do ăn uống thiếu. Gia đình không đủ ăn, các cháu thiếu ăn.
Hai là cách cho ăn không đúng, cháu ăn vặt linh tinh, lúc cái củ, cái ngô, lúc quả mơ, lúc quả mận. Khi ăn bốc bằng tay. Bàn tay nhiều đất bám. Thế là ăn không sạch. Ăn như vậy không tiêu được. Bụng không tiêu thì không ăn được. Dẫn đến trẻ gầy còm. Bàn tay bẩn mang theo vi trùng như giun, sán... Vì giun sán mà thành đau bụng, tiêu chảy. Có nhiều giun trong bụng thì nó ăn mất chất bổ nuôi người nên trẻ càng gầy. Tiêu chảy, đau bụng thì sinh chán ăn mệt mỏi. Như vậy lại càng gầy còm hơn.
Vậy làm thế nào để trẻ không gầy còm, ăn nhiều, chóng lớn, ngoan và chăm học.
Trước hết phải giữ vệ sinh cho các cháu. Phải rửa sạch rau quả trước khi ăn. Phải rửa tay trước khi cầm thức ăn.
Cho các cháu ăn thành bữa - tùy tuổi.
Trên 1 tuổi cho ăn 6 bữa 1 ngày. Bữa nọ cách bữa kia 2 giờ. Trẻ 2-3 tuổi cho ăn 5 bữa mỗi ngày. Bữa nọ cách bữa kia 3 giờ. Trẻ 4-6 tuổi cho ăn 4 bữa một ngày. Các cháu càng ít tuổi càng cần ngủ nhiều. Cháu trên 1 tuổi ngủ 15 giờ trong ngày. 2-3 tuổi ngủ 13 giờ. 5-6 tuổi ngủ 12 giờ. Nếu cháu hay lấy tay gãi hậu môn, đêm ngủ hay chảy dãi ra bên mép, bụng to, rốn lồi hay đau bụng chung quanh rốn, đại tiện phân sống thì cần tẩy giun cho trẻ.
Thuốc tẩy giun: Vỏ rễ cây xoan 6g x 3 gói, cam thảo 4g x 3gói, vỏ quýt 4g x 3 gói, hạt cau già 4g x 3 gói.
Cho 1 bát nước (200ml) đun cạn còn 50ml, cho uống mỗi gói đun 1 lần uống lúc bụng còn đói.
Hoặc dùng: - Hạt cây sử quân, bóc vỏ, bỏ đầu hạt 6g x 3 gói, hạt cau già 6g x 3g, vỏ vối 6g x 3 gói.
Cho 1 bát nước (200ml) đun cạn còn 1 chén (50ml) cho uống. Mỗi ngày đem 1 gói đun liền 3 buổi sáng để uống.
Sau khi uống thuốc 1 giờ mới cho ăn. Sau tẩy giun có thể dùng thuốc bổ sau:
- Củ mài rửa sạch, cạo vỏ, thái mỏng phơi khô.
- Hạt đậu ván trắng, sao vàng.
- Tất cả giã thành bột trộn với mật ong làm thành viên bằng quả nhãn. Mỗi ngày cho các cháu ăn 6 viên.