Nghĩa trang liệt sĩ xã Úc Kỳ toạ lạc ở trung tâm xã, có gần 60 phần mộ liệt sĩ hy sinh trong các cuộc kháng chiến. Sau nhiều năm xây dựng, các hạng mục công trình và các phần mộ xuống cấp nên UBND huyện Phú Bình đầu tư hơn 4,4 tỷ đồng từ ngân sách và nguồn vốn xã hội hóa để tôn tạo, nâng cấp khang trang nhằm tôn vinh, ghi nhớ công lao, sự hy sinh của các liệt sĩ, là nơi tôn nghiêm giáo dục truyền thống cách mạng ở địa phương.
Tuy nhiên, khi chỉnh trang, tôn tạo các phần mộ, thay vì thi công một cách thành kính, cẩn trọng, theo quy trình thì sau khi tháo dỡ các phần mộ bằng phương pháp thủ công, ngày 19/7 vừa qua, tổ thợ thi công đưa phương tiện cơ giới vào nghĩa trang thu gom phế thải làm ảnh hưởng đến các phần mộ. Ông Dương Văn Gioòng ở xóm Ngòi 1, xã Úc Kỳ cho biết: “Anh Trai tôi là liệt sĩ Dương Văn Toản, sinh năm 1947, hy sinh năm 1968 ở Quảng Bình. Năm 2019 gia đình đi tìm kiếm, đưa hài cốt anh trai sau hơn nửa thế kỷ hy sinh về yên nghỉ tại nghĩa trang quê nhà. Nhưng gia đình không hài lòng khi tổ thợ đưa phương tiện cơ giới vào nghĩa trang thu dọn phế thải, ảnh hưởng phần mộ liệt sĩ”.
Đáng ra, khi tôn tạo, chỉnh trang phần mộ các liệt sĩ, chủ đầu tư, chính quyền địa phương và tổ thợ cần bàn bạc, thống nhất phương pháp với các gia đình thân nhân liệt sĩ và tiến hành thi công một cách cẩn trọng, thành kính. Trái lại, tổ thợ lại đưa máy xúc vào thu gom chất thải trong nghĩa trang, ảnh hưởng các phần mộ liệt sĩ là cách làm thiếu nghiêm túc, có phần tuỳ tiện nên người dân phản đối, ông Dương Văn Gioòng và nhiều thân nhân liệt sỹ đề nghị thay thế đội thợ thi công.
Ngay sau đó, với tinh thần cầu thị, UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành văn bản chỉ đạo, phân công một Phó Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo thi công tôn tạo nghĩa trang liệt sĩ xã Úc Kỳ; Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Chủ tịch UBND huyện Phú Bình đến từng gia đình thân nhân liệt sĩ xin lỗi về sai sót nêu trên và xin ý kiến thân nhân liệt sĩ về cách thức thi công, tôn tạo các phần mộ. Sau đó, các phần mộ liệt sĩ được tôn tạo một cách cẩn trọng, hoàn thành đúng tiến độ, đạt yêu cầu về chất lượng, thẩm mỹ. Thân nhân các liệt sĩ đều an lòng với các phần mộ được tôn tạo, nâng cấp khang trang. Kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ vừa qua, cấp uỷ, chính quyền và nhân dân địa phương tổ chức cầu siêu cho các liệt sĩ tại nghĩa trang.
Ông Dương Văn Quý, ở xóm Làng, xã Úc Kỳ thăm viếng mộ bố là liệt sĩ Dương Văn Đỗ tại Nghĩa trang, tâm sự: “Chúng tôi không hài lòng với cách thức tu bổ, tôn tạo các phần mộ của đội thi công. Nhưng với sự chỉ đạo sát sao của tỉnh, của cấp uỷ, chính quyền địa phương, đội thi công cũ bị thay thế, đội thợ thi công mới đã ngày đêm tu bổ, tôn tạo các phần mộ một cách thành tâm, bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật, mỹ thuật nên chúng tôi an lòng”.
“Chúng tôi chỉ đạo thi công hoàn thành toàn bộ việc tu bổ, tôn tạo Nghĩa trang liệt sĩ xã Úc Kỳ vào tháng 10/2021, trước tiến độ 2 tháng. Đồng thời, tổ chức kiểm điểm, nghiêm khắc xử lý trách nhiệm, kỷ luật đối với tập thể và cá nhân có liên quan vì không phối hợp chặt chẽ, buông lỏng chỉ đạo, giám sát dẫn đến thi công nghĩa trang không đúng quy trình”, Chủ tịch UBND huyện Phú Bình Phú Bình Dương Văn Hưng cho biết.
UBND huyện Phú Bình cũng yêu cầu xã Úc Kỳ hủy bỏ việc huy động nguồn vốn xã hội hóa để tôn tạo nghĩa trang từ hình thức ấn định đối với hộ gia đình sang hình thức vận động tự nguyện.
