Tháo gỡ nút thắt pháp lý cho các dự án nhà ở

Theo ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, về nguyên tắc, doanh nghiệp muốn vay được vốn từ tổ chức tín dụng thì phải chứng minh được dự án có đủ cơ sở pháp lý. Vì vậy, vướng mắc về mặt pháp lý được tháo gỡ cũng sẽ khơi thông dòng vốn tín dụng của ngân hàng. Giải pháp này, cộng với việc các doanh nghiệp cơ cấu lại hoạt động, chấm dứt đầu tư dàn trải,… sẽ là giải pháp căn bản để thị trường bất động sản vượt qua khó khăn.

Thống kê cho thấy, tại Thành phố Hồ Chí Minh, trong khoảng 700 dự án đang triển khai có hơn 140 dự án bị vướng mắc pháp lý. Có những dự án, chủ đầu tư mất 5-7 năm vẫn chưa xong thủ tục hay có nhiều doanh nghiệp 5 năm chưa làm xong thủ tục đóng tiền sử dụng đất.

Một doanh nghiệp bất động sản tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, phải dừng thi công một dự án hơn ba năm qua vì một phần đất dự án có nguồn gốc từ đất công nên các cơ quan chức năng phải rà soát. Sự việc kéo dài khiến chi phí phát triển dự án đội lên nhiều lần, trong khi lãi vay hiện tăng cao.

Công ty TNHH Gotec Việt Nam cũng phản ánh bị thiệt hại nặng nề do cơ quan chức năng chậm cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện để bán, cho thuê mua đối với dự án khu trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp của doanh nghiệp vì lý do rà soát liên quan đất công. Hay Công ty cổ phần đầu tư Anh Tuấn bức xúc vì 5 năm chưa đóng được tiền sử dụng đất cho dự án Khu dân cư Phú Thuận (Quận 7) vì sự đẩy qua đẩy lại của các sở, ngành thành phố…

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố đã giao cho các sở, ngành liên quan chủ động rà soát, giải quyết dứt điểm các kiến nghị của doanh nghiệp, trong đó tập trung xử lý những vướng mắc thuộc thẩm quyền giải quyết, phạm vi đơn vị mình phụ trách. Các đơn vị đồng thời phải có kế hoạch, thường xuyên trao đổi với doanh nghiệp bất động sản có dự án vướng mắc để hướng dẫn thực hiện. Đối với các khó khăn, vướng mắc thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hoặc bộ, ngành Trung ương thì khẩn trương tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố hướng giải quyết.

Đối với nhóm dự án có vướng mắc liên quan Thanh tra Chính phủ, kiểm toán, Ủy ban nhân dân Thành phố giao các đơn vị liên quan khẩn trương theo dõi, đôn đốc và cập nhật tiến độ cho Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh và các doanh nghiệp.

Đối với các nhóm dự án có vướng mắc liên quan thủ tục về chấp thuận chủ trương đầu tư dự án theo Luật Đầu tư, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến góp ý của các đơn vị dự họp, khẩn trương nghiên cứu, đề xuất Ủy ban nhân dân thành phố giải quyết, thực hiện trong tháng 2/2023.

Trao đổi về tính khả thi của các giải pháp mà Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vừa đưa ra, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, đây là tín hiệu vui mừng cho thấy nỗ lực của Ủy ban nhân dân thành phố. Theo ông Châu, cần phải có các giải pháp căn cơ để gỡ vướng về pháp lý. Trong khi chờ các luật mới có hiệu lực, Chính phủ cần ban hành bốn nghị định sửa đổi, bổ sung trong thẩm quyền của mình liên quan trái phiếu, nghị định về đất đai, nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng và nghị định về quy trình, thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng dự án bất động sản, nhà ở, đô thị. Sau đó, các bộ, ngành ban hành các thông tư để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.

Còn đối với thẩm quyền cấp tỉnh, thành phố, ông Châu cho rằng ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần khẩn trương ban hành quyết định quy định chi tiết thực hiện Nghị định số 148/2020/NÐ-CP của Chính phủ ngày 18/12/2020 về sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Ðất đai nhằm có giải pháp xử lý diện tích đất công nằm "xen kẽ" trong dự án nhà ở thương mại để chủ đầu tư có căn cứ pháp luật tiếp tục thực hiện dự án và tạo nguồn thu ngân sách nhà nước.

Lãnh đạo một doanh nghiệp bất động sản trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thành phố nên tháo gỡ cụ thể từng dự án một, không chỉ đạo chung chung. Trong các dự án gặp vướng mắc, vướng mắc nào thuộc thẩm quyền của thành phố thì giải quyết ngay, tránh tình trạng sợ trách nhiệm, dự án nào thuộc thẩm quyền của Trung ương thì kiến nghị và đeo bám quyết liệt cho đến khi có kết quả.

Theo doanh nghiệp này, hiện có hai loại vướng mắc chủ yếu về quy định pháp luật và nhận thức của cơ quan thực thi pháp luật. Đối với những vướng mắc do quá trình thực thi, rõ ràng trách nhiệm thuộc về các bộ, ngành, ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền rà soát, nhận diện và chỉ đạo quyết liệt các cơ quan chức năng giải quyết, gỡ vướng cho doanh nghiệp. Còn đối với những vướng mắc do quy định pháp luật chủ yếu là quy định, chưa thống nhất, chồng chéo... hoặc luật và các văn bản dưới luật có rồi nhưng khi thực thi lại không có sự thống nhất giữa các luật liên quan.

Để tháo gỡ những vướng mắc này, tạo hành lang pháp lý thống nhất, thông thoáng, không còn cách nào khác là thành phố phải kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung các luật liên quan.