Tăng viện phí: Ai lợi nhất?

Người có bảo hiểm được chi trả gần với giá trị thực

Không thể phủ nhận rằng việc tăng viện phí sẽ mang lại những lợi ích nhất định. Trao đổi với phóng viên báo Nhân dân điện tử, ông Nguyễn Ngọc Hiền – Phó Giám đốc bệnh viện Bạch Mai, một trong những thành viên Hội đồng thẩm định đề án tăng viện phí khẳng định người nghèo là có lợi nhất. Trên thực tế, nếu có sự điều chỉnh giá, tăng viện phí đúng với giá trị thực thì cơ quan bảo hiểm mới là nơi chịu trách nhiệm chi trả nhiều thêm lên, còn người nghèo trả ít đi. Vì Nhà nước đã có những chính sách bảo hiểm riêng, ưu đãi đối với những người thuộc diện nghèo, cận nghèo.

Việc tăng viện phí cũng sẽ giúp các bệnh viện có vốn để tăng cường trang thiết bị hiện đại, tăng cường dịch vụ về số lượng lẫn chất lượng, phục vụ tốt hơn cho người dân. Người nghèo có điều kiện tiếp cận và sử dụng công nghệ mới. Họ được tiếp cận dịch vụ nhiều hơn mà chi trả ít hơn.

Tuy nhiên, cũng không thể hoàn toàn lạc quan rằng bảo hiểm y tế đã chinh phục được niềm tin của người dân. Nhiều người không thực mặn mà về giá trị sử dụng của tấm thẻ bảo hiểm. Quyền lợi người dân được hưởng từ BHYT còn thấp do danh mục thuốc được bảo hiểm thanh toán còn hạn chế, nhất là các dịch vụ kỹ thuật cao. Bệnh nhân sử dụng thẻ BHYT phải chờ đợi lâu, mất nhiều thời gian khám và điều trị mới đến lượt. Bà Lan (người nhà bệnh nhân Nguyễn Thị Ngọc Quyên nằm tại Khoa Sản, Bệnh viện Bạch Mai) tất tả đi làm các thủ tục xuất viện cho con gái than phiền “Không hiểu sao có bảo hiểm rồi mà vẫn phải nộp nhiều tiền thế, thủ tục lại phức tạp, thế này khám chữa bệnh theo dịch vụ đỡ khổ hơn nhiều”.

Dù chưa tăng, nhưng nhiều người đã không khỏi băn khoăn khi cầm tờ biên lai viện phí.

Chị Quyên, con gái bà đẻ thường, chỉ nằm viện hơn một ngày, nhưng bà phải trả viện phí hết gần một triệu rưỡi. Nhìn tờ giấy liệt kê chi chít những khoản chi mà bà nghĩ là mình sẽ chỉ phải đóng 20% số tiền trong số đó theo quy định của bảo hiểm y tế, bà Lan đã khá bất ngờ khi phải trả đến hàng triệu. Theo giải thích của nhân viên y tế, trong số tiền ấy, bà đã phải trả gần 500 nghìn đồng tiền giường cho hai ngày nằm viện (giá của bệnh viện là 250.000 đồng/giường/ngày đêm). Theo quy định viện phí được ban hành từ năm 1996, giường bệnh chỉ được bảo hiểm chi trả theo giá trị 10.000 đồng/giường/ngày đêm, tức bà Lan chỉ được chi trả 16.000 đồng, số còn lại bà đành phải móc túi mình.

Khung giá giường bệnh là một trong 350 dịch vụ y tế đang được đề nghị tăng viện phí. Và nếu được tăng theo đề xuất của Bộ, tức lên khoảng từ 100 đến 180 nghìn đồng/giường/ngày đêm, bảo hiểm y tế sẽ chi trả gần với giá trị thực mà người bệnh được hưởng bảo hiểm y tế phải trả hơn.

Tăng viện phí còn giúp cho các bệnh viện tái đầu tư vào cơ sở vật chất. Theo ông Hiền, tòa nhà Việt - Nhật to nhất Bệnh viện Bạch Mai đã hoạt động 10 năm nay trong tình trạng quá tải mà chưa hề được duy tu bảo dưỡng lấy một lần vì bệnh viện không có kinh phí. Tất cả đều đang trông chờ vào những khoản thu dư dôi nếu được tăng viện phí.

Nằm viện - “mất bò”

Tuy nhiên, đó chỉ mới là những giá trị bề nổi mà người tham gia bảo hiểm có thể nhìn thấy được khi tăng viện phí. Thực tế còn rất nhiều vấn đề cần bàn. Những bệnh nhân có BHYT nhưng vượt tuyến còn nhiều thiệt thòi. Với bệnh nhân có BHYT đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu tại tuyến huyện, trong trường hợp nếu đến khám chữa bệnh đúng tuyến, người bệnh sẽ được Quỹ BHYT thanh toán từ 80%-100% chi phí điều trị. Nhưng nếu vượt tuyến, chỉ được thanh toán 30% đối với bệnh viện hạng một, 50% với bệnh viện hạng hai và 70% với bệnh viện hạng ba.

Trong buổi gặp gỡ với báo giới gần đây, Phó trưởng ban thực hiện chính sách BHYT thuộc Bảo hiểm xã hội Việt Nam hé lộ rằng nếu tăng viện phí thì chắc chắn BHXH sẽ phải tăng phí BHYT để có đủ khả năng chi trả, thanh toán cho người bệnh, có thể sẽ đề nghị tăng phí BHYT lên mức tối đa mà luật cho phép (6% lương tối thiểu). Như vậy, đồng lương vốn eo hẹp của cán bộ, công chức, một trong những đối tượng được hưởng bảo hiểm y tế, sẽ lại tiếp tục bị bớt xén.

Quá tải khiến bệnh nhân Khoa Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai phải nằm ngoài hành lang.

Chính sách hỗ trợ người nghèo của Đảng và Nhà nước ta là đúng đắn. Nhưng thực tế chưa phải tất cả người nghèo đều đã có bảo hiểm. Một người nhà bệnh nhân đang điều trị tại Khoa Xương khớp tại bệnh viện Bạch Mai thở dài: “Đã xuống đến đây là xác định mất một con bò đẹp, nằm nhiều thì mất khoảng đôi ba con bò. Nhà nghèo hẳn mà có sổ hộ nghèo thì cũng được giảm nhiều, chứ còn nhà nghèo không có sổ chứng nhận hộ nghèo thì chỉ có chết”.

Theo thống kê, đến thời điểm này, Việt Nam có hơn 40% dân số chưa tham gia bảo hiểm y tế, trong đó đa phần là nhóm người có thu nhập thấp, lao động tự do. Vì thế, nếu tăng viện phí thì những đối tượng này chịu ảnh hưởng lớn nhất. Và cũng vì thế, việc tăng viện phí với mục đích móc túi người giàu - những người không thèm đóng bảo hiểm y tế - theo như suy xét của Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai sẽ chưa đúng với thực tế hiện nay. Còn với những người thực sự có tiền thì họ cho rằng, mức viện phí tự nguyện hiện nay tại các bệnh viện đã là đúng giá trị thực rồi, đó là còn chưa kể đến chất lượng chưa đáp ứng được yêu cầu. Nếu tăng lên nữa, họ sẽ ra nước ngoài chữa bệnh.

Thiết nghĩ, việc tăng viện phí như thế nào cũng cần có lộ trình lâu dài và có sự đảm bảo vững chắc cho cuộc sống của đông đảo các tầng lớp nhân dân lao động, thực hiện tốt vấn đề an sinh, thỏa mãn sự trông đợi của nhân dân. Đây là bài toán khó không thể giải quyết trong một sớm một chiều.