Ngày 10/11, Hội Lão khoa Việt Nam và Bệnh viện Lão khoa Trung ương tổ chức Hội nghị Lão khoa Quốc gia lần thứ IV. Hội nghị có 23 phiên hội thảo, thu hút sự tham gia của hơn 60 báo cáo viên, gần 500 đại biểu tham dự trực tiếp, thuộc các bệnh viện tuyến Trung ương, địa phương, các trường đại học, các viện nghiên cứu, các cơ sở cung cấp dịch vụ cho người cao tuổi, các đối tác phát triển và đặc biệt là sự góp mặt của các chuyên gia đầu ngành tại Hoa Kỳ, Australia, Anh, Pháp.
Thách thức trong chăm sóc người cao tuổi
Trung bình một người cao tuổi mắc tới 7 mặt bệnh mãn tính, hầu hết phải điều trị suốt đời. Các hội chứng đặc trưng dễ gặp ở người già như suy giảm nhận thức (bệnh Alzheimer), rối loạn đi và ngã, suy dinh dưỡng, giảm hoạt động chức năng, lú lẫn, trầm cảm, loét, mất nước, tai biến do điều trị, giảm sức đề kháng với bệnh tật, khả năng hồi phục sức khỏe kém đòi hỏi người cao tuổi phải được điều trị và chăm sóc một cách đặc biệt.
Tỷ lệ người già sống góa bụa chiếm 33,61%. Thu nhập trung bình của người cao tuổi chỉ khoảng 537,9 nghìn đồng/tháng, chủ yếu từ bảo trợ xã hội, lương hưu, chỉ 62,79% người cao tuổi có bảo hiểm y tế.
Khoảng 27,97% người cao tuổi cần trợ giúp trong các hoạt động cơ bản như vệ sinh cá nhân, mặc quần áo, đi vệ sinh, di chuyển, đại tiểu tiện không tự chủ, ăn uống. 90% số người cao tuổi cần trợ giúp trong các hoạt động có sử dụng công cụ, dụng cụ (IADL) như sử dụng điện thoại, mua bán, nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ quần áo, sử dụng phương tiện giao thông.
 |
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trung Anh, Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam. |
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trung Anh, Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam cho hay, hiện khả năng cung cấp dịch vụ y tế cho người cao tuổi còn nhiều hạn chế, như thiếu các cơ sở y tế (bệnh viện, trung tâm y tế, trạm y tế…) và nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi (bác sĩ, điều dưỡng lão khoa, người chăm sóc…).
Bên cạnh đó, hệ thống nhà dưỡng lão, trung tâm bảo trợ xã hội còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Chính vì vậy, việc tăng cường chuyên môn cũng như cơ sở vật chất và nhân lực trong điều trị và chăm sóc người cao tuổi là một nhu cầu bức thiết và cần được quan tâm đến.
Chi phí y tế và gánh nặng chăm sóc cho người cao tuổi cao gấp 7-10 lần người trẻ. Người cao tuổi sử dụng đến 50% tổng lượng thuốc. Xu hướng tử vong trong các cơ sở y tế tăng lên cũng làm gia tăng chi phí y tế.
Tuy nhiên, theo Phó Giáo sư Nguyễn Trung Anh, những chi phí này sẽ giảm bớt nếu có những cách tiếp cận hợp lý. "Dịch vụ chăm sóc người già là một thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp", ông Trung Anh nói.
Theo Tổng cục Thống kê, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số vào năm 2011 và là một trong số 10 nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới. Năm 2019, số lượng người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên của nước ta là 11,41 triệu người (chiếm 11,86% tổng dân số); năm 2021 có 12,5 triệu người cao tuổi (chiếm 12,8%) và ngày càng tăng nhanh.
Cần đầu tư cho hệ thống chăm sóc người cao tuổi
Ước tính vào năm 2038, Việt Nam sẽ chuyển sang giai đoạn dân số già với tỷ lệ người cao tuổi chiếm trên 20% tổng dân số. Già hóa dân số tác động sâu sắc tới mọi khía cạnh của cá nhân, cộng đồng, quốc gia. Điều này đòi hỏi hệ thống an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cần có sự điều chỉnh, thích nghi để đáp ứng với nhu cầu chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của người cao tuổi.
Do đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trung Anh đề xuất cần sớm thành lập bộ môn lão khoa tại các trường đại học y: tăng cường đào tạo chuyên ngành lão khoa cho bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế khác; đào tạo người chăm sóc người cao tuổi; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo nguồn nhân lực lão khoa...
 |
Các đại biểu tham dự hội nghị. |
Bên cạnh đó, cần phát triển hệ thống chăm sóc dài ngày cho người cao tuổi thông qua phát triển hệ thống nhà dưỡng lão, đặc biệt là nhà dưỡng lão có chăm sóc y tế (ví dụ cho bệnh nhân Alzheimer); khu chung cư dành cho người già; từng bước phát triển các trung tâm ban ngày (cung cấp các dịch vụ xã hội cho người cao tuổi)
Bên cạnh đó, cần đa dạng hóa các dịch vụ hỗ trợ người cao tuổi sống tại nhà như dọn nhà, giặt giũ, đi chợ, cung cấp bữa ăn, điều dưỡng đến nhà chăm sóc, phục hồi chức năng, lao động trị liệu, dịch vụ trông người già theo giờ, tư vấn sức khoẻ, cung cấp dụng cụ trợ giúp, các câu lạc bộ vui chơi, giải trí…); phát triển mạng lưới y học gia đình, nhân viên xã hội.
Tại hội nghị Lão khoa Quốc gia lần thứ IV, các diễn giả trong và ngoài nước đã chia sẻ những chuyên môn và kinh nghiệm để nâng cao năng lực chẩn đoán, quản lý và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.
Đồng thời, hội nghị cũng cập nhật những thay đổi mới nhất trong hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi từ các chuyên gia y tế đầu ngành trên thế giới, từ các quốc gia tiên tiến, nơi có nhiều kinh nghiệm về việc xây dựng hệ thống y tế lão khoa.
Hội nghị cũng sẽ trao đổi, thảo luận và tiếp thu những ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong việc xây dựng hệ thống y tế lão khoa và mô hình chăm sóc sức khỏe dài hạn cho người cao tuổi mắc sa sút trí tuệ cũng như đẩy mạnh đào tạo nhân lực chuyên ngành lão khoa trên thế giới và tại Việt Nam.
Cung cấp các thông tin y khoa chuyên sâu trong lĩnh vực lão khoa và các chuyên ngành liên quan về dự phòng, điều trị và chăm sóc các bệnh lý mạn tính và cấp tính của người cao tuổi như sa sút trí tuệ, đột quỵ, động kinh, parkinson, các bệnh lý tim mạch-chuyển hóa, ung thư, bệnh cơ xương khớp, hô hấp, huyết học, thận tiết niệu, tiêu hóa…, phát triển chuyên ngành cấp cứu lão khoa và điều dưỡng lão khoa.
