Lập khống hồ sơ cấp "sổ đỏ"
Trong chín tháng đầu năm 2016, hơn 230 ha rừng ở huyện Đồng Xuân bị phát trắng, đốt sạch, trong đó có hàng chục héc-ta rừng phòng hộ đầu nguồn. Nổi cộm là vụ chặt phá rừng trái phép xảy ra cuối tháng 4-2016 tại hai tiểu khu 83 và 90 thuộc xã vùng cao Phú Mỡ, gây bức xúc trong dư luận. Vụ chặt phá rừng diễn ra công khai, mỗi ngày có hàng chục người được thuê vào rừng dùng các phương tiện máy móc chặt hạ rừng một cách ồ ạt, chưa đến 10 ngày, đã có hơn 110 ha rừng bị phát trắng. Đây là diện tích rừng và đất rừng được quy hoạch là rừng phòng hộ xung yếu và rừng sản xuất do UBND xã Phú Mỡ quản lý. Diện tích rừng bị chặt phá có trữ lượng gỗ bình quân 25,5 đến 33,4 m3/ha, một số loài cây gỗ đang sinh trưởng phát triển tương đối tốt cần được khoanh nuôi tái sinh.
Cơ quan chức năng xác minh, phát hiện ông Phạm Xuân Trình (40 tuổi), trú tại thôn Kỳ Lộ, xã Xuân Quang 1, là người đã tổ chức thuê lao động tại địa phương phát dọn 84,90 ha rừng tại các khoảnh 1, 2, 3 tiểu khu 90. Ông Trình đã xuất trình ba "sổ đỏ" (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất - CNQSDĐ) cấp ngày 24-11-2015 cho ba hộ: La Lan Dư, La Mo Mang, La O Đấu trú tại thôn Phú Tiến, xã Phú Mỡ, với tổng số diện tích đã cấp là 43,09 ha cùng với hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông Trình có xác nhận của UBND xã Phú Mỡ (ngày 21-3-2016). Từ những chứng cứ ban đầu, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Yên đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam Phạm Xuân Trình để điều tra làm rõ.
Theo kết quả điều tra ban đầu, lợi dụng chủ trương giao rừng và đất rừng cho người dân (theo Quyết định số 318/QĐ-UBND, ngày 21-2-2013, của UBND tỉnh Phú Yên), ông Phạm Xuân Trình đã cấu kết với một số người khác lập khống bảy bộ hồ sơ để xin cấp bảy giấy CNQSDĐ lâm nghiệp cho sáu hộ dân người dân tộc Ê Đê ở xã Phú Mỡ, gồm: La Lan Dư (tên thật là La Lan Dú), La O Đấu, La Mo Mang (tên thật là La O Mang), La Thanh Anh, La Lan Ninh và La Mo Hùng. Tuy nhiên, khi chúng tôi tiếp xúc những người có tên trong giấy CNQSDĐ thì họ cho biết chưa bao giờ làm đơn xin cấp giấy CNQSDĐ, toàn bộ chữ ký trong hồ sơ cấp giấy CNQSDĐ không phải là chữ ký của các hộ dân; các hộ dân không hề cung cấp hộ khẩu gia đình và chứng minh thư nhân dân cho ai và không biết ông Phạm Xuân Trình là ai…
Do vụ phá rừng với quy mô lớn được dư luận đặc biệt quan tâm, đồng thời có dấu hiệu vi phạm trong việc cấp giấy CNQSDĐ, Thường trực Tỉnh ủy Phú Yên đã chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy tiến hành kiểm tra một số cán bộ, đảng viên có dấu hiệu vi phạm. Theo kết quả kiểm tra, ngày 21-2-2013, UBND tỉnh Phú Yên ban hành Quyết định số 318/QĐ-UBND, quyết định thu hồi đất của Ban Quản lý rừng phòng hộ (BQLRPH) Đồng Xuân giao cho các xã Phú Mỡ, Xuân Lãnh và Xuân Quang 1 quản lý. Theo quyết định trên, các địa phương có trách nhiệm lập phương án giao đất lâm nghiệp trình UBND huyện phê duyệt để giao cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng, bảo vệ và phát triển rừng theo Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, Luật Đất đai năm 2003. Riêng xã vùng cao Phú Mỡ tiếp nhận quản lý 3.588,5 ha rừng và 8.851,8 ha đất rừng. Tuy nhiên, sau khi nhận diện tích đất lâm nghiệp và diện tích rừng do BQLRPH Đồng Xuân bàn giao, UBND xã Phú Mỡ chưa lập phương án giao đất lâm nghiệp trình UBND huyện phê duyệt để giao cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng, bảo vệ và phát triển rừng theo quy định. Đồng thời, buông lỏng quản lý, để tình trạng chặt phá rừng diễn ra trên diện rộng mà không có biện pháp ngăn chặn...
Từ sai phạm nêu trên, mới đây Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Phú Yên đã xử lý kỷ luật đối với một số cán bộ có liên quan, yêu cầu: Ban Thường vụ Huyện ủy Đồng Xuân chỉ đạo tổ chức kiểm điểm, nghiêm túc rút kinh nghiệm đối với đồng chí Đặng Văn Trọng, Huyện ủy viên, Phó Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy, nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân (nhiệm kỳ 2011-2016); Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thống nhất thi hành kỷ luật với hình thức cách hết các chức vụ trong Đảng đối với đồng chí Cao Thanh Lương, Huyện ủy viên, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Cơ quan chính quyền, Bí thư Chi bộ, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đồng Xuân; đồng thời đề nghị UBND huyện cách chức Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường. Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy cũng quyết định thi hành kỷ luật về Đảng bằng hình thức cảnh cáo đối với hai đồng chí: So Bếp, Huyện ủy viên, Bí thư Đảng ủy xã Phú Mỡ, Bí thư Chi bộ Quân sự xã, nguyên Chủ tịch UBND xã Phú Mỡ (nhiệm kỳ 2010 - 2015) và đồng chí Nguyễn Hồng Đức, nguyên Giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Đồng Xuân. Các đồng chí Đặng Văn Trọng, Cao Thanh Lương, So Bếp và Đặng Hồng Đức cùng một số cán bộ xã Phú Mỡ và Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất lập khống bảy hồ sơ cấp Giấy CNQSDĐ, xác nhận không đúng nguồn gốc đất, không đúng đối tượng được cấp giấy CNQSDĐ để Phòng Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND huyện Đồng Xuân cấp giấy CNQSDĐ, với diện tích 126,36 ha trong các tiểu khu 83 và 90, do BQLRPH Đồng Xuân giao UBND xã Phú Mỡ quản lý là cố ý làm trái quy định pháp luật về đất đai và Quyết định số 318/QĐ-UBND ngày 21-2-2013, của UBND tỉnh Phú Yên, dẫn đến nhiều diện tích rừng bị chặt phá gây hậu quả nghiêm trọng.
Buông lỏng công tác quản lý và bảo vệ rừng
Từ vụ phá rừng nêu trên, UBND huyện Đồng Xuân đã kiểm tra và phát hiện thêm năm vụ phá rừng tương tự, với tổng diện tích rừng bị chặt phá trái phép lên đến hơn 120 ha, xảy ra tại các xã Xuân Quang 2, Xuân Long, Phú Mỡ. Điều đáng quan tâm là các vụ phá rừng này đều do những người có tiền tổ chức mua bán, sang nhượng “lòng vòng” giấy CNQSDĐ lâm nghiệp để kiếm lời, sau đó thuê người chặt phá rừng. Thời gian gần đây, cơ quan chức năng huyện Đồng Xuân phát hiện tại các tiểu khu 120, 121 thuộc xã Xuân Quang 2 có 58,6 ha bị chặt phá trái phép. Qua điều tra, phát hiện hai ông Nguyễn Cảnh Ân và Nguyễn Văn Phước, cán bộ Công ty TNHH Bình Nam (Bình Định) thuê ông La Mo Sang và So Minh Dũ ở xã Xuân Lãnh chặt phá rừng với số tiền 30 triệu đồng. Tại tiểu khu 121, ông Nguyễn Cảnh Ân đã mua giấy CNQSDĐ rừng và thuê người phát rừng. Tương tự, tại tiểu khu 110 thuộc xã Xuân Long, ông Trần Việt Hưng mua 37,2 ha đất lâm nghiệp của ông La Lan Kiếm và La Mo Đệ ở xã Xuân Quang 2 với giá 259 triệu đồng, sau đó chuyển nhượng lại cho ông Nguyễn Văn Tự và ông Dương Văn Hiếu (thị trấn La Hai) với giá 390 triệu đồng. Các ông này đã bỏ hàng trăm triệu đồng thuê người chặt phá rừng khi chưa có sự cho phép của cơ quan chức năng…
Qua những vụ chặt phá rừng vừa nêu trên cho thấy công tác quản lý, bảo vệ rừng, đất lâm nghiệp tại huyện Đồng Xuân bị buông lỏng. Trong đó, trách nhiệm lớn của chính quyền địa phương cấp xã với vai trò chủ quản đã không những không làm tốt công tác quản lý, lại còn tiếp tay cho những cá nhân vụ lợi, mua bán bất hợp pháp, dẫn đến việc chặt phá rừng chiếm đất sản xuất diễn ra công khai trên diện rộng, khó kiểm soát.
Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân Đặng Ngọc Anh thừa nhận trách nhiệm trong quản lý, bảo vệ rừng trong thời gian qua là thiếu chặt chẽ. Huyện đang chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các cá nhân vi phạm; đề nghị Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy kiểm tra, xử lý nghiêm những tập thể, cán bộ có liên quan đến việc làm hồ sơ, xác nhận mua, bán đất lâm nghiệp bất hợp pháp. Đồng thời, yêu cầu chủ tịch UBND 11 xã, thị trấn và các trưởng đầu ngành ký cam kết chịu tránh nhiệm cụ thể nếu để xảy ra các vi phạm trong quản lý, bảo vệ rừng.
