Tham dự lễ trao giải thưởng "Vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học" được tổ chức ở Trụ sở UNESCO ở Paris có Đại sứ, Trưởng phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO, Lê Thị Hồng Vân.
Năm nay Quỹ L’Oréal và UNESCO trao giải thưởng cho 45 phụ nữ từ hơn 35 nước và vùng lãnh thổ, trong đó có 15 nhà nghiên cứu nữ xuất sắc và 30 nhà khoa học nữ trẻ tài năng để nghi nhận những công trình nghiên cứu và đóng góp nổi bật của họ trong lĩnh vực khoa học từ năm 2020-2022.
Hội đồng giám khảo Giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới nằm trong khuôn khổ Giải thưởng "Vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học" của Quỹ L’Oréal và UNESCO đã lựa chọn Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân là một trong 15 nhà khoa học trẻ tài năng của thế giới năm 2022 với công trình nghiên cứu: “Chất xúc tác có cấu trúc nano mới để sản xuất pin nhiên liệu hiệu quả, tiết kiệm chi phí và sản xuất năng lượng H2 xanh”.
Phát biểu tại lễ trao giải thưởng, bà Shamila Nair-Bedouelle, Trợ lý Tổng Giám đốc về Khoa học Tự nhiên của UNESCO nhấn mạnh rằng, hơn hai năm qua là giai đoạn có nhiều khó khăn đối với giới khoa học nhưng cũng đánh dấu sự nỗ lực, cống hiến của phụ nữ trong việc giải quyết các vấn đề khí hậu, bệnh tật và khủng hoảng sức khỏe như đại dịch Covid-19.
Bà Alexandra Palt, Tổng Giám đốc Quỹ L’Oréal, cũng đánh giá cao vai trò của các nhà khoa học nữ trong mấy năm qua, thể hiện rõ trong việc ứng phó các mối đe dọa đối với sức khỏe, xã hội và hành tinh. Lễ vinh danh lần này là dịp để ghi nhận và động viên những người đoạt giải và các nhà khoa học nữ trên toàn thế giới tiếp tục vượt qua các trở ngại trong cuộc sống và công tác nghiên cứu để có thêm các công trình khoa học góp phần phục vụ cuộc sống và giải quyết những thách thức toàn cầu.
Dự án nghiên cứu của Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân hướng đến vấn đề năng lượng xanh, năng lượng tái tạo. Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân cho biết: Chúng ta đang phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến năng lượng. Sắp tới trong tương lai, loài người sẽ phải suy nghĩ đến sự thiếu hụt của các nguồn năng lượng hóa thạch, trong khi nhu cầu sử dựng thì ngày càng cao. Bên cạnh đó, lượng phát thải khí CO2 do sử dụng nguồn năng lượng từ hóa thạch gây ra nhiều vấn đề biến đổi khí hậu.
"Hơn 10 năm nghiên cứu về ngành năng lượng tái tạo và năng lượng xanh, tôi càng thấy rõ tầm quan trọng của giải pháp này trong việc thích ứng với vấn đề an ninh năng lượng và biến đối khí hậu. Tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, để đóng góp nhiều hơn nữa cho đất nước, cho cộng đồng quốc tế, năng lượng và môi trường. Tôi cũng hy vọng mình sẽ là nhân tố nhỏ góp phần truyền cảm hứng tới niềm đam mê nghiên cứu với các bạn trẻ, đặc biệt là chị em phụ nữ trên con đường khoa học", Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân nói.
Bày tỏ vinh dự khi nhận được giải thưởng này, Tiến sĩ chia sẻ: "Tôi nghĩa rằng giải thưởng này không chỉ dành cho cá nhân tôi, mà còn dành cho cả Việt Nam. Đất nước ta hoàn toàn có thể tự tin để đóng góp công sức mình vào hiểu biết chung của toàn thế giới".
Theo Hồ Thị Thanh Vân, con đường nghiên cứu khoa học là một con đường khá chông gai, vì không ai biết khi nào mình sẽ đi tới điểm cuối cùng. So với nam giới thì phụ nữ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc theo đuổi đam mê này. Chị nói: "Chỉ cần với suy nghĩ rằng con đường mà chúng ta đang đi có thể đóng góp được một phần cho xã hội, cho cộng đồng, cho thế hệ trẻ, cho toàn cầu, thì phụ nữ theo đổi khoa học là một con đường đúng đắn. Phụ nữ làm nghiên cứu khoa học cũng có những ưu điểm: sự kiên nhẫn và sự nhạy cảm với thế giới chung quanh. Thế giới của chúng ta cần nhiều hơn nữa những nhà khoa học nữ trong tương lai".
Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng rất nhiều từ biến đổi khí hậu. Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân Hướng cho biết thêm: "Nghiên cứu của chúng tôi tập trung vào những dạng năng lượng xanh, thí dụ như năng lượng Hydrogen và pin nhiên liệu, thân thiện với môi trường. Chúng ta cũng hoàn toàn có thể sản xuất từ quy mô cho tới quy mô lớn trong thời gian rất ngắn, phục vụ cho các hoạt động thường ngày và sản xuất, thậm chí là nhà máy cung cấp điện, thay cho các hình thức từ nhiên liệu hóa thạch như ngày nay".
Chúc mừng Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân được trao giải thưởng tại Trụ sở Unesco, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO Lê Thị Hồng Vân nói: "Hôm nay, chúng ta rất vinh dự và tự hào khi có Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân được vinh danh là một trong 15 nữ nhà khoa học trẻ tài năng thế giới năm 2022. Tôi nghĩ rằng, đây là niềm tự hào chung của Việt Nam và các nhà khoa học nữ Việt Nam".
Từ năm 2015 đến nay, Việt Nam đã có 3 trong tổng số 32 nữ nhà khoa học trẻ tài năng thế giới. Theo Đại sứ Lê Thị Hồng Van, điều này không chỉ thể hiện tài năng, sức sáng tạo của các nhà khoa học nữ Việt Nam, mà còn thế hiện sự quyết tâm của Chính phủ Việt Nam đã đầu tư, tạo điều kiện hết sức để các nhà nữ khoa học có thể thể hiện hết khả năng của mình. Điều đó cũng thể hiện sự hưởng ứng của Việt Nam vào “Năm khoa học cơ bản vì sự phát triển bền vững” - năm 2022 được phát động bởi Liên hợp quốc, mà Việt Nam là nước đi đầu khởi xướng sáng kiến và thúc đẩy thông qua sáng kiến này.
Tổ chức UNESCO, với tư cách là cơ quan đi đầu triển khai Nghị quyết nêu trên, sẽ chủ trì tổ chức Lễ Khai mạc Năm quốc tế về khoa học cơ bản vì sự phát triển bền vững vào ngày 8/7/2022, tại Trụ sở UNESCO ở Paris, Pháp. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt được mời đại diện châu Á tham dự các sự kiện quan trọng dịp này. Điều đó thể hiện sự đóng góp của Việt Nam đối với thế giới, cùng chung tay giải quyết các vấn đề của thời đại hiện nay, để khoa học thật sự hỗ trợ cho sự phát triển bền vững và bao trùm.
Qua Chương trình L’ORÉAL - UNESCO vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học, từ năm 1998, L’Oréal và UNESCO hàng năm tôn vinh 5 nhà khoa học nữ xuất sắc đến từ 5 châu lục trên thế giới, với những nghiên cứu tiên phong trong khoa học trên tất cả các lĩnh vực nhằm tận dụng toàn bộ trí tuệ, sự sáng tạo và đam mê của phụ nữ.
Các đề tài nghiên cứu của các tiến sĩ nữ đa dạng từ nghiên cứu để đi sâu vào những khám phá mới và hướng đi mới trong hỗ trợ điều trị bệnh ung thư và chăm sóc sức khỏe cộng đồng, cho đến các nghiên cứu tổng hợp vật liệu mới, thông minh và bảo vệ môi trường, ứng dụng trong đa ngành như y học, vận tải, năng lượng...
Trong suốt 24 năm qua, Giải thưởng lớn này đã vinh danh 122 nhà khoa học nữ xuất sắc và hỗ trợ hơn 3.800 nhà khoa học nữ trẻ tiềm năng đến từ hơn 110 quốc gia, những người đã đạt được những thành tựu nổi bật và cống hiến cho một thế giới tốt đẹp hơn. Giải thưởng được trao luân phiên hàng năm cho các nghiên cứu trong 2 lĩnh vực: Khoa học Sự sống và Khoa học Vật lý, Toán học và Máy tính.
Giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới của Quỹ L’Oréal - UNESCO được triển khai từ năm 2000 nhằm hỗ trợ và khuyến khích các nhà nghiên cứu khoa học nữ theo đuổi sự nghiệp. Hằng năm, 15 nhà nghiên cứu nữ triển vọng được lựa chọn trong số 250 tài năng trẻ từ các chương trình quốc gia và khu vực vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học.
Từ năm 6 năm qua, đã có 3 trong tổng số 32 nhà khoa học nữ Việt Nam được vinh danh là Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới (L’Oréal-UNESCO International Rising Talent) và 4 nhà khoa học nữ được nhận diện và vinh danh trong Tốp 100 nhà khoa học tiêu biểu châu Á với các thứ hạng cao trong 2 năm 2019 và 2020.
Năm 2015, Tiến sĩ Trần Hà Liên Phương, Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, trở thành nhà khoa học nữ Việt Nam đầu tiên được vinh danh nhà khoa học nữ tài năng thế giới L’Oreal - UNESCO International Rising Talent. Năm 2017, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hiệp, Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, một lần nữa ghi tên Việt Nam trong danh sách quốc gia có nhà khoa học nữ trẻ tài năng thế giới của giải thưởng danh giá này. Và năm 2022 là Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân.
Giải thưởng của Quỹ L’Oréal và UNESCO là dịp để tôn vinh, động viên, khích lệ các nhà khoa học nữ nỗ lực hơn nữa, phát huy toàn bộ trí tuệ và sự sáng tạo, giúp họ tiếp tục theo đuổi niềm đam mê khoa học, và tiến xa hơn trên con đường nghiên cứu khoa học, ứng dụng kết quả nghiên cứu vào phục vụ cuộc sống. Bằng sự đam mê nghiên cứu khoa học, các nhà khoa học nữ đã đẩy lùi biên giới của tri thức để góp phần giải quyết một số thách thức lớn nhất của thời đại ngày nay, góp phần làm thay đổi cuộc sống, giúp cân bằng hơn sự cách biệt giới trong khoa học, đề cao vị thế, đóng góp của người phụ nữ trong xã hội, trong sự phát triển bền vững và bao trùm.
Theo Báo cáo khoa học mới nhất của UNESCO được công bố vào tháng 6/2021, số lượng phụ nữ làm việc trong các ngành liên quan đến khoa học chỉ đạt hơn 33% trên tổng số các nhà nghiên cứu khoa học toàn thế giới. Ở châu Âu, 86% các vị trí hàn lâm cấp cao là do nam giới nắm giữ và có chưa đến 4% giải Nobel khoa học được trao cho các nhà khoa học nữ. Xóa bỏ định kiến xã hội về giới tính, Quỹ L'Oréal và UNESCO đã cùng cam kết thúc đẩy vị trí của phụ nữ trong khoa học, để tài năng của họ được biết đến và để truyền cảm hứng cho các thế hệ tương lai).
