Chưa “đánh thức” tiềm năng du lịch
Trong những năm qua, quận Tân Phú có nhiều nỗ lực bảo vệ, trùng tu, nâng cấp các di tích lịch sử văn hóa nhằm phục vụ nhu cầu tham quan du lịch. Điểm sáng là Địa đạo Phú Thọ Hòa được trùng tu, đầu tư nâng cấp nhiều hạng mục nên thu hút lượng khách đến tham quan du lịch gia tăng đáng kể. Theo số liệu của Phòng Văn hóa và Thông tin quận Tân Phú, năm 2022, địa đạo Phú Thọ Hòa đón 312 đoàn khách với số lượng khách tham quan là 35.234 người. Sáu tháng đầu năm 2023, địa đạo này đã đón 147 đoàn khách với số lượng là 20.764 người, trong đó có 98 lượt khách nước ngoài. Ngoài ra, chương trình “Tân Phú - Đi là nhớ” đã tiếp đón 327 đoàn với 38.824 lượt người trong và ngoài quận tham quan trong năm 2022.
Tuy nhiên, trên bình diện chung, việc khai thác các giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống phục vụ phát triển du lịch trên địa bàn quận Tân Phú vẫn chưa tương xứng tiềm năng. Theo Phòng Văn hóa và Thông tin quận, các di tích, điểm tham quan trên địa bàn quận chưa thật sự thu hút khách du lịch, cơ sở vật chất còn hạn chế.
Theo Phòng Kinh tế quận Tân Phú, trong số các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn quận, có nhiều di tích gắn liền với các hoạt động văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, nhưng khách đến các di tích này hầu hết là người dân địa phương, ít thu hút khách từ nơi khác đến. Hoạt động du lịch tại các di tích lịch sử văn hóa còn rời rạc theo từng điểm di tích, chưa có sự liên kết, phối hợp các di tích với nhau và các điểm du lịch khác để tạo ra sự đa dạng, hấp dẫn và tăng thời gian lưu lại của khách du lịch. Hệ thống di tích của quận chỉ mới tổ chức hoạt động trưng bày, giới thiệu di tích theo cách truyền thống mà chưa quan tâm đến việc đa dạng hóa các hoạt động dịch vụ, chưa chú trọng quảng bá hình ảnh. Tất cả các di tích lịch sử văn hóa của quận đều chưa tổ chức bán vé nên chưa tạo được nguồn thu cho ngân sách địa phương…
PGS, TS Nguyễn Tấn Phát, Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Tân Phú là vùng đất có nhiều di tích lịch sử văn hóa - kiến trúc nghệ thuật, nhưng tiềm năng, thế mạnh về văn hóa của quận chưa được phát huy toàn diện. Thực tế này, đòi hỏi Đảng bộ, chính quyền quận Tân Phú và các cơ quan, tổ chức hữu quan cần nghiên cứu khách quan, toàn diện để khai thác các giá trị lịch sử, văn hóa trên địa bàn phục vụ tiến trình phát triển bền vững của quận trong bối cảnh mới. Điều này có ý nghĩa quan trọng, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020-2025 và định hướng mục tiêu phát triển quận Tân Phú trong thời gian tới.
Thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng đô thị
Tại Hội thảo “Khai thác các giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống phục vụ tiến trình phát triển bền vững quận Tân Phú” vừa diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, các nhà khoa học, cán bộ quản lý đề ra các phương thức khai thác, phát huy hiệu quả các giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống trên địa bàn quận.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Lê Uyên, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, để hướng đến mục tiêu phát triển quận Tân Phú bền vững, các yếu tố kinh tế và văn hóa-xã hội cần được xem xét đầu tư phát triển tương xứng. Quận cần ưu tiên quan tâm đến bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị văn hóa lịch sử; trùng tu tôn tạo các di tích đang có dấu hiệu hư hại; chủ động nghiên cứu lập hồ sơ công nhận di tích đối với địa điểm, công trình nếu đủ điều kiện. Việc giữ gìn những giá trị văn hóa-lịch sử đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn đặc trưng văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và cho quận Tân Phú nói riêng.
Theo TS Bùi Thị Ngọc Trang, Phó Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh, trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, cách mạng 4.0, công nghệ truyền thông đa phương tiện và ứng dụng kỹ thuật số ngày càng phát triển, quận Tân Phú cần có kế hoạch vận dụng để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ đa dạng, đáp ứng nhu cầu của công chúng; số hóa tư liệu lịch sử các di tích lịch sử-văn hóa. Chương trình du lịch “Tân
Phú - Đi là nhớ” cần có thêm sự đầu tư nghiên cứu của các chuyên gia để nâng cao chất lượng chung và tạo được hiệu ứng tốt tại các điểm đến. Đặc biệt, cần có kế hoạch kết nối tuyến điểm với các địa phương lân cận để nâng cao hiệu quả khai thác của chương trình.
Bí thư Quận ủy quận Tân Phú Lê Thị Kim Hồng cho biết, trong thời gian tới, quận Tân Phú tiếp tục bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa hiện có trên địa bàn quận gắn với xây dựng văn hóa cộng đồng, không gian văn hóa Hồ Chí Minh một cách thiết thực và cụ thể. Quận kết hợp phát triển mô hình du lịch cộng đồng đô thị thông qua đẩy mạnh kinh tế du lịch như là đòn bẩy quyết định thúc đẩy sự phát triển bền vững cho địa phương. Bên cạnh đó, quận thu hút nguồn nhân lực, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, thực hiện kết nối du lịch giữa các địa phương. Biên soạn hoàn chỉnh công trình lịch sử quận Tân Phú, có chất lượng, có giá trị về mặt khoa học để làm tài liệu tuyên truyền, giáo dục truyền thống của quận.
Theo đồng chí Lê Thị Kim Hồng, căn cứ Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, quận kiến nghị thành phố phân cấp, phân quyền cho quận về hợp tác công-tư để xây dựng, nâng cấp, mở rộng đối với các dự án, công trình văn hóa, thiết chế văn hóa, thể dục thể thao, di tích lịch sử, những sản phẩm nghệ thuật có giá trị cao, nhằm thúc đẩy lĩnh vực công nghiệp văn hóa phát triển. Quận Tân Phú có thể lựa chọn thế mạnh để phát triển công nghiệp văn hóa trong các lĩnh vực: Du lịch văn hóa; ẩm thực; thời trang; trò chơi giải trí điện tử… từ đó, xây dựng quy hoạch các thiết chế văn hóa có tầm nhìn, gắn kết giữa các lĩnh vực với nhau ■
