Bài 1. Quảng Bình: Cấp đất "dễ", sao thu hồi khó thế?
Công ty TNHH Phát triển Văn minh Đô thị được giao 45,2 ha đất ở Phong Nha (thuộc xã Sơn Trạch, Bố Trạch) từ năm 2004, nhưng từ đó đến nay, công trình trên chỉ hoàn thành được mỗi một hạng mục là... cây cột đá mang sự tích trầu cau (!?).
Theo Sở Tài nguyên - Môi trường Quảng Bình, trong 5 năm (2004-2008), UBND tỉnh Quảng Bình ra quyết định giao đất, cho thuê đất tổng cộng 678 công trình, dự án, dự án với tổng diện tích 32.644 ha; trong đó giao đất cho 269 công trình, dự án với diện tích 2.269 ha và cho thuê đất 409 công trình, dự án với diện tích 30.734 ha.
Tuy nhiên, qua rà soát, đến nay vẫn còn 11 dự án được giao đất cho thuê đất qua 12 tháng liền không sử dụng hoặc tiến độ chậm quá 24 tháng; có 21 công trình dự án được giới thiệu địa điểm từ cuối năm 2006 đến đầu năm 2008, nay vẫn chưa làm thủ tục xin cấp đất... Đáng chú ý trong đó có một số dự án được giao đất với diện tích lớn và đã nhiều năm không hề khởi động, Cụ thể: Công ty kinh doanh tổng hợp Quảng Bình (nay là Công ty TNHH một thành viên thương mại và du lịch VINASHIN Quảng Bình) được giao 614.000m2 ở xã Bảo Ninh (Đồng Hới) từ tháng 11-2002; Công ty TNHH Hưng Biển thuê 130.200m2 tại Phú Hải (Đồng Hới) để xây dựng trụ sở và cơ sở SXKD từ tháng 9-2003, nhưng đến nay không sử dụng. Công ty TNHH Phát triển Văn minh Đô thị được giao 45,2 ha đất ở vị trí đắc địa là trung tâm khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng (thuộc xã Sơn Trạch, Bố Trạch) từ năm 2004, nhưng từ đó đến nay, công trình trên chỉ hoàn thành được mỗi một hạng mục là... cây cột đá mang sự tích trầu cau (!?). Công ty Hồ Thiệu Trị và cộng sự được cấp 7, 14ha đất ở xã Quang Phú (Đồng Hới) từ năm 2005, thế nhưng, sau lễ khởi công rình rang ấy là doanh nghiệp cuốn cờ, khu đất bỏ hoang.
Bên cạnh đó có rất nhiều công trình dự án được UBND tỉnh Quảng Bình quyết định cấp đất, cho thuê đất, và các đơn vị đã sử dụng đất, nhưng do không theo dõi quản lý nên không nắm được tình hình quản lý và sử dụng đất của các doanh nghiệp được giao.
Vì vậy, theo sở Tài Nguyên & Môi trường, nhiều đơn vị được thuê đất có biểu hiện vi phạm Luật Đất đai, có hành vi lấn chiếm, sử dụng vượt diện tích được cấp hoặc thuê; sử dụng đất không đúng mục đích; cho thuê lại đất và tài sản gắn liền trên đất để thu lợi gấp nhiều lần giá thuê đất của Nhà nước; không thực hiện nghĩa vụ ngân sách...
Cụ thể: Công ty TNHH Hưng Biển lấn chiếm 20.000m2 đất tại khu nuôi tôm trên cát ở Bảo Ninh; Công ty công nghiệp - thương mại Quảng Bình sử dụng vượt 19.700m2 (tại nhà máy sản xuất, lắp ráp xe gắn máy ở phường Bắc Lý). Có doanh nghiệp sử dụng đất không đúng mục đích, cho thuê lại đất để thu lợi như: Công ty cổ phần vận tải ô tô Quảng Bình thuê đất để xây dựng trụ sở và hoạt động kinh doanh tại đường Trần Hưng Đạo (Đồng Hới) với diện tích 914m2, nhưng đơn vị này đã cho doanh nghiệp tư nhân thương mại Ninh Hải thuê lại để kinh doanh....
Sai phạm và lãng phí đất đai ở các công trình dự án nói trên đã được nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra của tỉnh Quảng Bình đề nghị thu hồi, bị dư luận và công luận lên tiếng nhiều lần, nhưng không hiểu vì sao đến nay vẫn chưa được kiên quyết thu hồi và xử lý theo luật định?