Nhiều năm nay, các cơ quan thực thi pháp luật đã phải đối diện với sự chống đối đến từ các hãng công nghệ và các tổ chức bảo vệ tính riêng tư đối với khả năng giám sát truyền thông số và chính phủ dường như đã thua nhiều hơn thắng trong cuộc chiến này.
Nhưng hoàn cảnh vụ án ở San Bernardino thì có thể hoàn toàn khác khi một cặp vợ chồng trẻ, những người có cảm tình với tổ chức IS đã sát hại 14 người và làm bị thương 22 người khác khi nổ súng vào một bữa liên hoan của Sở Y tế vào ngày nghỉ ở San Bernardino, có thể cho phép các quan chức chính phủ tính pháp lý cần thiết để lật lại thế trận.
Một thẩm phán liên bang ở Los Angeles vào hôm thứ Tư đã ra lệnh cho Apple cung cấp “hỗ trợ kỹ thuật hợp lý” để các nhà điều tra có thể đọc dữ liệu trong chiếc điện thoại iPhone 5C được sử dụng bởi Rizwan Farook, người đã cùng vợ mình là Tashfeen Malik tiến hành vụ nổ súng.
Chính phủ đã lập luận rằng chiếc iPhone này là một bằng chứng quan trọng trong vụ án. Nhưng các tổ chức bảo vệ sự tự do công dân đã cảnh báo rằng việc ép các công ty phá vỡ mã hóa có thể đe dọa đến sự toàn vẹn công nghệ của Internet và đe dọa không chỉ đến tính riêng tư của khách hàng mà còn đến các công dân khác ở bất kỳ nước nào.
Vào hôm thứ tư, các nhà lập pháp và ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa đã ủng hộ mạnh mẽ các cơ quan thực thi pháp luật khi nâng cao khả năng đưa ra các quy định khác để yêu cầu các hãng công nghệ tạo “cửa sau” trong các sản phẩm của họ.
Người phát ngôn Nhà trắng là ông Josh Earnest cho biết Bộ Tư pháp đã yêu cầu Apple để truy nhập chỉ vào một thiết bị và là một phần chính trong lập luận của chính phủ, trong khi CEO của Apple là ông Tim Cook nói rằng “đơn giản nó là không đúng”.
Ông Earnest trả lời với các phóng viên rằng “Họ không yêu cầu Apple thiết kế lại sản phẩm của mình hay tạo ra một cửa sau của các sản phẩm này”.
Bộ Tư pháp Mỹ nhấn mạnh trong tuyên bố của mình vào hôm thứ Tư rằng yêu cầu này là “sửa chữa nhỏ” và khiển trách Apple: “Thật đáng tiếc là Apple đã từ chối hỗ trợ Bộ Tư pháp khi truy nhập vào một chiếc điện thoại được sử dụng bởi một kẻ khủng bố tham gia vào một vụ tấn công khủng bố lớn trên đất Mỹ.”.
Nhiều chuyên gia bảo mật, trong đó có nhiều người đang làm việc cho chính phủ, đã nói rằng trợ giúp cho chính phủ truy nhập đến các thiết bị mã hóa sẽ làm giảm mức bảo mật đối với tất cả mọi người. Những lập luận này đã có từ những năm 1990 khi chính phủ cố gắng và đã thất bại áp đặt các công ty công nghệ lắp đặt một vi mạch đặc biệt trong sản phẩm của họ cho mục đích giám sát.
Trong tuyên bố của mình vào hôm thứ Ba, ông Tim Cook nói rằng “Chính phủ cho rằng công cụ này có thể chỉ dùng một lần và cho một chiếc điện thoại. Nhưng đơn giản điều này là không đúng. Một khi nó đã được tạo ra, công nghệ có thể được dùng lần này đến lần khác trên bất kỳ thiết bị nào.”.
CEO của Google là ông Sundar Pichai đã ủng hộ ông Cook trong một bản tin đăng trên mạng xã hội vào hôm thứ Tư.
Cuộc chiến pháp lý
Nhiều tổ chức, hiệp hội đại diện cho các công ty công nghệ đã không đưa ra bình luận đối với phán quyết. Không ngạc nhiên vì các tổ chức có thành viên là hàng nghìn các công ty phần mềm, sản xuất điện thoại thông minh và các hãng bảo mật đã chỉ trích lập trường của chính phủ, trong khi các cơ quan thực thi pháp luật lại được hỗ trợ của Bộ Tư pháp.
Hiệp hội công nghiệp công nghệ phần mềm và thông tin cho biết ngành công nghiệp này cam kết làm việc với các cơ quan thực thi pháp luật để người dân được an toàn nhưng trong trường hợp Apple thì lập trường của chính phủ đã quá ôm đồm và không khôn ngoan.
Hiệp hội công nghiệp công nghệ máy tính cho biết nếu yêu cầu của tòa án được thực hiện thì sẽ cho FBI một quyền để có thể yêu cầu bất kỳ ai hỗ trợ giải mã khi họ cần.
Trong trường hợp thẩm phán liên bang là bà Magistrate Sheri Pym bác bỏ lập luận của Apple thì hãng này có thể khiếu nại lên tòa án cấp quận, sau đó là tòa án khu vực số 9 ở bang San Francisco và cuối cùng là lên tòa án tối cao.
Tòa án khu vực số 9 ở bang San Francisco được biết đến là một tòa án chuyên về tính riêng tư. Robert Cattanach, một luật sư từng làm cho Bộ Tư pháp và là tư vấn luật cho một công ty trong các vấn đề bảo mật trên mạng cho biết chính phủ cuối cùng sẽ có một cuộc chiến pháp lý khó khăn.
Trong hồ sơ tòa án thì chiếc điện thoại của kẻ sát nhân là của cơ quan y tế nơi hắn công tác giao cho khi đang làm việc ở đây. Tài liệu này cũng cho biết Sở y tế cũng đã đồng ý cho phép các cơ quan chức năng truy nhập vào thiết bị và cho phép Apple hỗ trợ với các nhà điều tra trong mở khóa điện thoại.
Trưởng công tố quận San Bernardino là ông Mike Ramos nói rằng việc Apple từ chối mở khóa điện thoại là một đòn đánh vào các nạn nhân của vụ nổ súng và gia đình của nạn nhân.
Ông Ramos cho rằng những người nhà nạn nhân cần biết chi tiết như chúng ta cần biết, và “Đã có những mối đe dọa nào khác? Đã có những ai khác tham gia vào vụ việc?”.