Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thùy Dung, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, mới đây, một nam sinh tên V.H.P. (18 tuổi, sống ở Hà Nội) được cha mẹ đưa đến khám trong tình trạng luôn có cảm giác lo lắng, chóng mặt.
Nam sinh vốn sống trong gia đình hòa thuận, tuy nhiên lại có tính cách hay lo lắng, thiếu tự tin. Sau thời gian học tại trường quốc tế, tự ti vì gia đình không bằng các bạn, P. thường xa cách, không tham gia hoạt động với bạn bè.
Đến lớp 7, P. thường lo lắng, học giảm sút, nên đã được mẹ đưa đi khám Bệnh viện Nhi Trung ương với chẩn đoán rối loạn cảm xúc, được tư vấn chuyển môi trường học tập.
Sau khi chuyển về trường công lập, tình hình của P. có cải thiện hơn, nhưng bất cứ khi nào gặp mâu thuẫn hay các kỳ thi P. luôn sợ hãi, lo lắng. Ngay ở kỳ thi vào cấp 3, vì con lo lắng quá mức, gia đình phải đưa đi khám, được truyền dịch và ra viện.
Bác sĩ Dung cho biết, ở thời điểm hiện tại, đang chuẩn bị thi tốt nghiệp nhưng 1 tháng nay, lại xuất hiện dấu hiệu hồi hộp trống ngực, căng thẳng, khó nhớ hay quên khi học, ngủ không sâu giấc.
Mới đây nhất, do bệnh nhân thấy mệt mỏi, khó thở ở lớp, nên giáo viên thông báo cha mẹ đón về đưa đến viện.
Tại viện, qua các bài test, xét nghiệm… bệnh nhân không có dấu hiệu hoang tưởng, chỉ cảm xúc lo lắng, giảm tập trung chú ý, không có biểu hiện sa sút chậm trí tuệ… chẩn đoán có hội chứng lo âu.
Sau 5 ngày điều trị tại viện bằng thuốc và trị liệu tâm lý, nam sinh P. đỡ lo lắng, căng thẳng. Bệnh nhân nhận thức ra vấn đề của mình hiện tại khá ổn định, đang học tập và được theo dõi theo đơn của bệnh viện.
Nam sinh T.T, (18 tuổi ở Hà Nội) cũng đã nhập viện gần 1 tuần để điều trị stress, rối loạn cảm xúc. Dù đang giai đoạn quan trọng, nước rút cho kỳ thi tốt nghiệp, nhưng T. học không vào.
Theo trao đổi của người nhà, từ lớp 11 T. đã khó kiểm soát cảm xúc, trên tay có nhiều vết bầm tím, và luôn áp lực “vì không biết học nhiều để làm gì”. T. luôn chống đối, làm ngược lại ý cha mẹ.
Gần đây không theo được guồng ôn thi, T. lo lắng và luôn trốn học vì cảm thấy mình học không vào. Gia đình đưa T tới khám tại Viện sức khỏe tâm thần.
Theo TS, BS Dương Minh Tâm, Trưởng Phòng điều trị rối loạn liên quan stress, Viện Sức khỏe tâm thần, stress ảnh hưởng tới tư duy, cảm xúc, hành vi…
Trẻ bị stress thường hay bồn chồn, bốc đồng, giảm tập trung, dễ cáu gắt; thường biểu hiện khó tin tưởng người khác; khó kết nối với bạn bè; khó khăn trong kiểm soát hành vi: ăn vô độ, chán ăn, tự làm đau bản thân…
"Với trẻ được xác định có bệnh lý như rối loạn âu lo, sẽ được chỉ định dùng thuốc, điều trị tâm lý trị liệu, và các phương tiện hỗ trợ khác cải thiện các triệu chứng, bệnh lý của trẻ", bác sĩ Tâm cho hay.
Tuy nhiên, nhân cách là yếu tố quyết định cần được bồi dưỡng từ nhỏ từ cha mẹ, nhà trường môi trường sống, trải nghiệm của con, giúp trẻ có nhân cách mạnh mẽ vượt qua các áp lực và stress.
Chuyên gia này nhấn mạnh: Nhân cách trẻ càng mạnh, stress càng khó thắng, do vậy những người lãng mạn, bay bổng, thiếu ý chí, tự ti… dễ stress. Khi trẻ thuộc tuýp người này, cha mẹ cần xây dựng hỗ trợ nâng cao tinh thần chiến đấu cho trẻ. Vai trò của phụ huynh và gia đình rất quan trọng giúp trẻ tránh stress đặc biệt trong mùa thi.
"Cần nhận thức stress là phép thử mà mỗi lần vượt qua giúp hoàn thiện và trưởng thành hơn. Tuy nhiên nếu không có kỹ năng đối mặt với stress sẽ khiến trẻ tăng stress", bác sĩ Tâm nói.
Vì thế, bác sĩ Tâm khuyến cáo, cha mẹ luôn là người gần gũi với con, nên chú ý quan sát những thay đổi từ cảm xúc, sức khỏe thể chất ăn, ngủ, sinh hoạt hằng ngày nếu có khác thường so với trước đó. Dù tâm sự, chia sẻ, nhưng 1-2 tuần không chuyển biến, cha mẹ nên cho con gặp bác sĩ, nhà tâm lý để được can thiệp kịp thời.
Bên cạnh đó, cha mẹ nên tránh không tạo áp lực cho con trẻ trong mùa thi. Dù áp lực không phải lúc nào cũng bất lợi, nếu trẻ có mục tiêu thì coi mùa thi là bước ngoặt động lực vượt qua, nhưng với trẻ có nhân cách yếu đuối đó lại là nguyên nhân khiến trẻ gia tăng stress.
