Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến là người mê nghiên cứu về Hà Nội. Anh tỉ mẩn tìm hiểu từ những cuốn sách cũ, những trung tâm thông tin, thư viện của nhiều cơ quan để chắt lọc, lấy ra những câu chuyện thú vị ít người biết về Hà Nội, và kể lại cho bạn đọc nghe bằng giọng văn dí dỏm của mình.
“Hà Nội còn một chút này” tập hợp những câu chuyện nho nhỏ mà tác giả tìm hiểu, nghiên cứu, sưu tầm từ nhiều nguồn sử liệu khác nhau, ở nhiều thời điểm khác nhau và với những chủ đề khác nhau. Như tác giả chia sẻ, những câu chuyện trong cuốn sách có thể hết sức quen thuộc, chúng ta từng bắt gặp nhưng không rõ ngọn nguồn, không thể lý giải được. Những câu chuyện đó, nếu ai quan tâm thì sẽ thích, còn ai không quan tâm thì cũng coi như có câu trả lời cho một số câu hỏi.
 |
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến ký sách cho bạn đọc. |
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến chia sẻ, thực ra có thể coi Hà Nội được sinh ra từ một ngôi làng, gọi là làng Tô Lịch, sau này nhà Tống đô hộ thành lập khu cai quản gọi là Tống Bình, đến thời Đường được xây dựng thành Đại La thành. Hà Nội từng trải qua nhiều biến thiên, cả binh lửa lẫn dịch bệnh, cho nên người nhập cư luôn là thành phần không thể thiếu. Không chỉ để tăng nguồn lực lao động cả tầng lớp thấp và tầng lớp cai trị, người nhập cư còn tham gia xây dựng và vận hành nhiều công trình văn hóa, xây thành đắp lũy… Người nhập cư đã cùng với người bản địa góp phần phát triển đô thị qua nhiều thời kỳ phát triển của Hà Nội.
Những câu chuyện trong “Hà Nội còn một chút này” kể lại những chuyện nhỏ, có những chuyện tưởng chừng lặt vặt nhưng khi đọc ai cũng thấy quen thuộc vì đã từng gặp đâu đó ngoài đời, hoặc đã từng biết nhưng không để ý. Thí dụ như tên Kẻ Chợ có từ bao giờ, tại sao trong trường học lại trồng cây phượng, tại sao lại gọi là Bờ Hồ, tại sao nước Hồ Gươm lại xanh?
“Hà Nội còn một chút này” còn đề cập đến những thói quen, những câu nói cửa miệng của người Hà Nội một số thời kỳ, trong đó có những thói quen rất gần gũi và còn tồn tại cho đến ngày nay, như đi xe Dream, nuôi chó Nhật, các tên gọi “ông Khốt, bà Khốt”, hay “quỷ lùn Tréc-lơ-mo”…
 |
Cuốn "Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn". (Ảnh: NHÃ NAM) |
Còn với “Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn”, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến chia sẻ, ông từng rất mong mỏi được một lần ở lại qua đêm trong kinh thành Huế, nơi từng là nhà của các vua triều Nguyễn. Chỉ đến khi có một người bạn thực hiện bộ phim tài liệu bên trong Tử Cấm Thành, mong ước đó của tác giả mới trở thành hiện thực.
Tác giả chia sẻ, ông đã rất tò mò về cuộc sống của các vua quan nhà Nguyễn. Và khi đã được ở lại một đêm tại nơi từng là nhà của các vị vua, ý nghĩ lớn nhất của ông lúc đó là dù có làm vua đứng trên muôn người, nhưng nếu không làm được gì ý nghĩa cho đất nước cũng đều là vô nghĩa.
Nhà văn cho biết, những câu chuyện trong “Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn” từng được ông viết và đăng rải rác trên các báo. Nhưng ở lần ra sách này, các câu chuyện đã được mở rộng hơn, viết sâu và kỹ lưỡng hơn.
Ký ức Hà Nội
Nói về các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến, nhà văn Trương Quý nhận xét, Nguyễn Ngọc Tiến là người mê nghiên cứu sâu rộng nhiều đề tài chứ không chỉ riêng về Hà Nội. Sách của Nguyễn Ngọc Tiến luôn mang phong vị của cả khảo cứu lẫn tùy bút, có cái khách quan của người làm báo, nhưng cũng có cả cái đa tình của người viết văn.
 |
Có những bạn đọc mang cả những tác phẩm đã xuất bản trước đây của Nguyễn Ngọc Tiến đến để xin chữ ký nhà văn. |
Còn về Hà Nội, Nguyễn Ngọc Tiến thường có góc nhìn bao quát từ lịch sử, địa lý, văn hoá cho đến những câu chuyện nhỏ nhặt trong đời sống, nếp sống của dân thị thành. Quan sát ở cả bề rộng lẫn chiều sâu, kết hợp những trải nghiệm thực tế của một người hằng ngày gắn bó với Hà Nội với những điều tra, khảo tả trong thư tịch, sách vở, ông đã cho ta thấy một Hà Nội thú vị và phong phú.
Mỗi khi cầm bút viết một câu chuyện nào đó, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến luôn tâm niệm rằng, phải viết điều gì độc đáo, kể những câu chuyện khiến người khác muốn nghe. Chính vì thế, vẫn là những phố ấy, những nhân vật, sự kiện ấy, hết sức quen thuộc, nhưng qua ngòi bút của ông, lại trở nên thú vị, hấp dẫn.
Ở tuổi ngoài 60, không chỉ ra mắt 2 cuốn sách mới xuất bản, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến còn rất nhiều dự án, đề tài đang thực hiện, trong số đó vẫn còn những trang viết chất chứa sự say mê về Hà Nội. Tối 9/10, ông vừa trở thành một trong số 10 Công dân Thủ đô ưu tú năm 2023.
