Tại Hội nghị lần thứ 27 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP27) tháng 11/2022 ở Ai Cập, Thủ tướng Barbados Mia Mottley được gọi với danh xưng “Nữ hoàng Caribe”. Không chỉ là “người bênh vực” cho lợi ích của khu vực Mỹ latin và Caribe, bà còn được ca ngợi là “người bảo vệ” của các nước đang phát triển trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Nhiệt huyết cùng tài hùng biện và nỗ lực thuyết phục của bà góp phần vào thành công của COP27, nhất là “thỏa thuận đền bù” mang tính lịch sử, đánh dấu cam kết lần đầu của các nước giàu hỗ trợ tài chính nhằm bù đắp thiệt hại do biến đổi khí hậu tại các nước nghèo.
Có nhiều điều khiến Thủ tướng Mottley trở nên khác biệt với những nhân vật lôi cuốn khác, song nổi bật nhất là khả năng nắm bắt và tập trung trong vấn đề tài chính khí hậu. Tại COP26 năm 2021, bà từng là một trong số ít nhà lãnh đạo không ngần ngại chỉ trích các nước giàu thiếu đầu tư, hỗ trợ các nước nghèo ứng phó biến đổi khí hậu. Thông điệp “Hãy chi tiền cho chúng tôi” đã tác động mạnh, hướng suy nghĩ và quan tâm của hội nghị đến các đảo quốc nhỏ bé, xa xôi ở Caribe và những quốc gia chực chờ biến mất khỏi bản đồ thế giới do nước biển dâng. “Liệu có hòa bình, thịnh vượng thật sự nếu hai phần ba thế giới sống giàu sang, trong khi một phần ba còn lại trong cảnh thiếu thốn, đe dọa luôn rình rập?”, câu hỏi của bà khiến dư luận trăn trở.
Thủ tướng Mottley mang tinh thần vì các nước đang phát triển tới khóa họp 77 Đại hội đồng LHQ tháng 9/2022, khi đặt câu hỏi “Ai sẽ đứng lên và bảo vệ quyền lợi của người dân chúng tôi?”, trích dẫn lời bài hát của ca sĩ người Jamaica nổi tiếng trong những năm 1970. Bà thẳng thắn chia sẻ: Chúng ta không thể ngày này qua ngày khác cứ giả vờ rằng ai đó, ở đâu đó đang tạo ra thay đổi. Ngay bây giờ, ngay tại đây, chính chúng ta phải tạo ra sự khác biệt!
Nhà lãnh đạo Barbados đã bắt tay xây dựng một liên minh toàn cầu gồm các quốc gia cam kết cải tổ hệ thống tài chính, thúc đẩy giải phóng hàng nghìn tỷ USD đầu tư cho các tuyến đầu chống biến đổi khí hậu. Bà cùng cộng sự đề xuất kế hoạch chuyển đổi cấu trúc tài chính toàn cầu, nhất là các thiết chế tiền tệ quốc tế được hình thành từ hơn 70 năm trước. Bà nhấn mạnh, hệ thống tài chính quốc tế hiện không cung cấp cho các nước đang phát triển nguồn vốn cần thiết để đầu tư nâng cao năng lực chống chọi biến đổi khí hậu, trong khi các nước dễ bị tổn thương lại rơi vào tình trạng nợ nần chồng chất. Thay đổi thực trạng đó là mục tiêu của Chương trình nghị sự Bridgetown mà bà và cộng sự theo đuổi.
Sinh năm 1965 và tốt nghiệp ngành luật tại Đại học Kinh tế và Khoa học chính trị London (Anh) vào năm 1986, đến năm 28 tuổi, luật sư Mia Mottley bắt đầu dấn thân vào chính trường Barbados và nhanh chóng có được thành công, lần lượt nắm giữ các vị trí quan trọng, trước khi nhậm chức Thủ tướng vào năm 2018 và là nữ Thủ tướng đầu tiên của Barbados kể từ khi đảo quốc Caribe giành độc lập từ Anh vào năm 1966. Những đóng góp của Thủ tướng Mottley được cho là giúp thay đổi diện mạo quốc gia, với loạt dự án đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng nền kinh tế ổn định, độc lập. Bà Mottley tái cử vị trí Thủ tướng vào tháng 1/2022, ngay sau khi Barbados chuyển đổi thành nước cộng hòa sau gần 400 năm thuộc chủ quyền của Anh.
Lý do vinh danh nữ lãnh đạo Barbados được Tạp chí Time giải thích: Thủ tướng Mia Mottley đại diện cho tiếng nói của Barbados, các quốc đảo Caribe và cả các quốc gia đang ở tiền tuyến chống biến đổi khí hậu, nỗ lực bền bỉ vì sự bình đẳng trong hành động bảo vệ môi trường. Năm 2021, LHQ trao cho bà danh hiệu cao nhất về môi trường - Nhà vô địch của Trái đất. Còn công chúng dành tặng bà danh xưng “Người truyền lửa” cho hành động vì khí hậu.
