Người lính tiên phong trên mặt trận tư tưởng

TS - Ngày 9-3-1996, tại Cuộc mít-tinh trọng thể kỷ niệm 45 năm Ngày báo Nhân Dân ra số đầu, đồng chí Hoàng Tùng, người hơn 30 năm làm Tổng Biên tập báo Đảng đã phát biểu ý kiến về một chặng đường phát triển của báo. Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài phát biểu đó.

Đồng chí Hoàng Tùng và các đại biểu thăm lán Khuôn Tát, nơi Bác Hồ giao nhiệm vụ cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp trước giờ đi Chiến dịch Điện Biên Phủ. (Phú Đình, ngày 20-4-2005). Ảnh Tư liệu
Đồng chí Hoàng Tùng và các đại biểu thăm lán Khuôn Tát, nơi Bác Hồ giao nhiệm vụ cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp trước giờ đi Chiến dịch Điện Biên Phủ. (Phú Đình, ngày 20-4-2005). Ảnh Tư liệu

Cuộc họp mặt kỷ niệm lần thứ 45 Ngày xuất bản số đầu tiên báo Nhân Dân và trao Huân chương cao nhất của Nhà nước ta được tổ chức trọng thể chứng tỏ rằng cơ quan ngôn luận của T.Ư Đảng được sự tín nhiệm to lớn và đánh giá xứng đáng.

Là tiếng nói chung của Đảng, đồng thời là các tiếng nói của Nhà nước và nhân dân ta, là cơ quan tuyên truyền, cổ động, tổ chức của T.Ư Đảng, tờ báo dẫn đầu hệ thống thông tin đại chúng cách mạng nước ta, báo Nhân Dân đã luôn luôn cố gắng làm tròn nhiệm vụ của mình, góp phần có ý nghĩa vào sự nghiệp vĩ đại của Đảng ta, phổ biến đường lối, chính sách, bồi dưỡng chủ nghĩa yêu nước, tinh thần cách mạng, ý chí độc lập tự do, hướng dẫn hành động của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược. Nó là tờ báo cách mạng kế thừa những truyền thống quý báu của những tờ báo đi trước, kể từ báo Thanh Niên do Bác Hồ sáng lập, người biên tập chủ yếu, trực tiếp là kế thừa báo Cờ Giải Phóng, báo Sự Thật.

Cũng như các cơ quan ngôn luận của Trung ương trước đó, báo Nhân Dân bao giờ cũng được sự chỉ đạo trực tiếp của Bác Hồ, các đồng chí Tổng Bí thư và các đồng chí lãnh đạo khác. Bác Hồ và đồng chí Trường-Chinh, người trực tiếp chỉ đạo đã viết cho báo hàng nghìn bài. Các đồng chí lãnh đạo các cấp, các ngành, cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang, đồng bào các giới, các nhà trí thức, các nhà văn, nhà thơ là những cộng tác viên hết sức nhiệt tình của báo.

Tập thể cán bộ của báo, nhỏ bé về số lượng, non kém về trình độ so với nhiệm vụ, tuy rất cố gắng, trung thành, tận tụy, nhưng phải dựa vào sự giúp đỡ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân mới đạt được những thành tích mà ngày hôm nay được Đảng và Nhà nước ta khẳng định, tuyên dương.

Cũng vì trình độ còn có hạn mà tờ báo còn có nhiều nhược điểm chậm cần được khắc phục. Đáng lẽ tầm vóc trí tuệ phải cao hơn, hình thức, thể tài phải phong phú, hấp dẫn hơn. Trung thành với sự nghiệp của Tổ quốc, sức mạnh tư tưởng chỉ đạo, lý tưởng của Đảng là phẩm chất thường xuyên cần phải được bảo đảm nhưng sự trung thành ấy phải được thể hiện bằng tinh thần năng động, sáng tạo, phản ánh, tổng kết trí tuệ và sự sáng tạo của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong hành động cách mạng. Cuộc cách mạng của nhân dân ta là một sự nghiệp sáng tạo dồi dào, là sự phát triển cao của tinh thần độc lập, tự chủ, là một cuộc đấu tranh lớn trong lịch sử nước nhà, là một giai đoạn phát triển lớn của nền văn hóa dân tộc. Báo còn có một khoảng cách không nhỏ so với thực tiễn và trí tuệ của Đảng và nhân dân ta trong cuộc đấu tranh cách mạng hiếm có này.

Đối với sự nghiệp đấu tranh của các dân tộc vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, tiến bộ xã hội, cùng với cuộc đấu tranh anh hùng và những kinh nghiệm chiến đấu của dân tộc ta, báo Nhân Dân cũng góp một phần tích cực, nhưng nhiều khi tinh thần chủ động, sáng tạo không tiến kịp nhiệm vụ. Nhiều khi người ta muốn biết quan điểm riêng của người Việt Nam về những sự kiện mới nảy sinh trong đời sống quốc tế, chúng ta lại vắng mặt hoặc quan điểm riêng không được thể hiện đủ mức sâu sắc. Uy tín, sức mạnh của tờ báo không phải chỉ vì nó là cơ quan của T.Ư Đảng mà phải thể hiện qua tư tưởng hướng dẫn, định hướng dư luận, hướng dẫn hành động một cách chính xác. Sức mạnh ấy chưa được phát huy kịp với sự chờ đợi của người đọc.

Công lao của báo Nhân Dân tương đối nổi bật có thể khẳng định là, theo chỉ thị của Đảng, đã lần lượt phát động, tổ chức nhiều cuộc vận động giáo dục, nhiều cuộc vận động cách mạng rộng lớn, góp phần vào việc bồi dưỡng ý chí, hành động, khí thế cách mạng to lớn, không ngừng bồi dưỡng khí thế cách mạng trong toàn xã hội. Nó cũng góp một phần vào sự nghiệp nâng cao dân trí, nâng sự trưởng thành của nhân dân ta.

Vinh dự to lớn của báo là đã góp phần tích cực vào thắng lợi của các cuộc kháng chiến như một đội quân chiến đấu, và gần đây đã góp phần vào công cuộc đổi mới, và qua đó, báo cũng trưởng thành một bước quan trọng và đang vươn lên thành một tờ báo hiện đại. Bất kỳ trong giai đoạn lịch sử nào, cơ quan ngôn luận vẫn phải là người lính tiên phong trên mặt trận tư tưởng.

Chắc rằng, trong giai đoạn mới, báo Nhân Dân sẽ mở ra một giai đoạn phát triển lớn đi liền với giai đoạn phát triển lớn của dân tộc Việt Nam ta, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước nhà, xây dựng sự phồn vinh của đất nước, cuộc sống hạnh phúc của đồng bào ta theo con đường của Bác Hồ kính yêu của toàn dân ta.