Ngày 30-6 tới sẽ là ngày có giây nhuận

NDĐT - Trung bình thời gian để quả đất thực hiện xong một vòng quay quanh mặt trời là 86.400,002 giây trong khi theo phép nhân số học thì mỗi ngày có 86.400 giây. Sự chậm trễ hai phần nghìn giây (0,002 giây) này là do lực phanh từ sức hút tương đối giữa mặt trời, mặt trăng, quả đất và được bù một “giây nhuận” vào ngày thứ ba (30-6) tới đây.

Ngày 30-6 tới sẽ được thêm một giây nhuận.
Ngày 30-6 tới sẽ được thêm một giây nhuận.

Trước đây, để đo thời gian mọi người thường sử dụng đồng hồ cát, đồng hồ cơ học. Từ năm 1967, giây được chuẩn hóa từ đo thời gian chuyển hóa mức năng lượng của nguyên tử cesium. Các đồng hồ nguyên tử cesium rất chính xác, chỉ sai số một giây trong 1,4 triệu năm và gọi là hệ thời gian UTC.

Tuy nhiên, thời gian trung bình một ngày còn được tính dựa trên thời gian mà trái đất sử dụng để thực hiện xong một vòng quanh mặt trời và thời gian này là 86.400,002 giây nếu tính theo thời gian UTC. Các nhà khoa học ước tính rằng sự chậm đi 0,002 giây có từ năm 1820 mà nguyên nhân là do lực phanh của sức hút tương đối giữa trái đất, mặt trăng và mặt trời.

Các nhà khoa học đã theo dõi thời gian mà trái đất thực hiện xong một vòng quay quanh mặt trời bằng một kỹ thuật cực kỳ chính xác có tên VLBI (Very Long Baseline Interferometry). Chuẩn thời gian dựa trên VLBI, tức dựa trên thời gian của mà trái đất sử dụng để thực hiện một vòng quay quanh mặt trời, được gọi là hệ thời gian UT1 hay hệ thời gian GMT.

Do sai số 0,002 giây mỗi ngày nên hệ thời gian dựa trên nguyên tử cesium (UTC) đã không đồng bộ được với hệ thời gian dựa trên hệ mặt trời và một “giây nhuận” được bổ sung khi cần thiết để giữ hai chuẩn thời gian không bị sai số quá 0,9 giây.

Vào ngày 30-6 tới đây, hệ thời gian UTC khi bổ sung giây nhuận sẽ có thêm giây 23:59:60 sau giây 23:59:59 cùng ngày trước khi bước vào ngày 1-7.

Bổ sung giây nhuận được xem rất cần thiết cho các hoạt động hằng ngày của con người và cho thiên văn học nhưng nó lại gây ra nhiều thách thức với các hệ thống máy tính. Nhiều người đã kêu gọi hủy bỏ bổ sung giây nhuận mà một trong những nguyên nhân của giây nhuận là tính không dự báo được.

Sau giây nhuận đầu tiên được thêm vào năm 1972 thì mỗi năm đều có một giây nhuận và đến năm 1979 thì giây nhuận lại ít xuất hiện hơn. Giây nhuận được thêm vào ngày 30-6 tới chỉ mới là giây nhuận thứ tư kể từ năm 2000.

Các nhà khoa học không biết chính xác tại sao giây nhuận lại xuất hiện ít đi so với trước đó. Đôi khi, có thể do sự thay đổi đột ngột của địa chất tạo ra như động đất, núi lửa phun trào làm ảnh hưởng đến sự quay của trái đất trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn có thể việc bổ sung giây nhuận sẽ rất phức tạp.

Quyết định bỏ hay vẫn giữ nguyên giây nhuận sau nhiều tranh cãi đã được giao cho Hội nghị vô tuyến thế giới WRC-2015 được tổ chức vào cuối năm nay tại Thụy Sỹ xem xét quyết định.

Tại hội nghị trước đó của ITU vào năm 2012, quyết định bỏ giây nhuận bị hoãn lại do nhiều nước có các ý kiến khác nhau. Theo ITU thì đề xuất bỏ giây nhuận được sử ủng hộ của Nhật, Ý, Mexico, Pháp và Mỹ trong khi Đức, Canada và Anh lại muốn giữ nguyên giây nhuận. Các nước như Nga, Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu có nghiên cứu thêm ảnh hưởng từ sự thay đổi.

Theo các nhà khoa học ước tính, nếu tốc độ chậm lại của thêm giây nhuận hiện nay vẫn được giữ nguyên thì đến hai thế kỷ nữa chúng ta mới phải thêm một phút nhuận và việc thêm giây nhuận là không cần thiết.

Có thể bạn quan tâm