Năng động Phú Riềng

Công ty cao-su Phú Riềng ban đầu vốn là một đồn điền của thời thuộc Pháp. Chống lại chế độ áp bức, bóc lột hà khắc của thực dân, ngày 28-10-1929, dưới sự lãnh đạo của Chi bộ Ðông Dương Cộng sản Ðảng, hơn năm nghìn công nhân cao-su Phú Riềng đã đứng dậy đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do dân chủ. Ngày 28-10 hằng năm trở thành ngày truyền thống của công nhân lao động ngành cao-su Việt Nam.

Trong hai cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, Phú Riềng là căn cứ địa cách mạng, nơi che chở bộ đội, đóng góp sức người, sức của cho các chiến trường. Sau ngày miền nam hoàn toàn giải phóng, vùng đất giàu truyền thống cách mạng Phú Riềng được chọn là nơi thực hiện chương trình hợp tác với Liên Xô (trước đây) phát triển 50 nghìn ha cao-su.

Tuy nhiên, khó khăn do tiếp quản từ cơ sở đổ nát bị chiến tranh tàn phá nặng nề, vườn cây già cỗi, bom đạn cày xới và không được chăm sóc, bom mìn còn sót lại trong lòng đất khá nhiều, khí hậu khắc nghiệt và cả những yếu kém trong quản lý, tổ chức sản xuất, cho nên có thời kỳ cao-su Phú Riềng như "con voi bị sa lầy". Phát huy truyền thống cách mạng, kiên cường bám trụ, tập thể cán bộ và công nhân Công ty cao-su Phú Riềng đoàn kết, năng động vượt qua thử thách, tìm hướng đi hiệu quả, đứng vững và phát triển trong thời kỳ đổi mới.

Những năm đầu mới thành lập, lực lượng lao động của Công ty cao-su Phú Riềng hình thành nhanh chóng từ nhiều nguồn, trong đó chủ yếu là nông dân, ngư dân, người buôn bán nhỏ, từ các tỉnh miền bắc, miền trung và từ TP Hồ Chí Minh đi theo diện kinh tế mới, với 90% là lực lượng lao động chưa qua đào tạo. Lúc cao điểm, tổng số lao động của công ty lên tới 15 nghìn người, bộ máy quản lý và phục vụ gồm 2 nghìn người. Ðể nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, việc sắp xếp lại bộ máy, tinh giản và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là bước đi cần thiết.

Ðến nay, tổng số cán bộ, nhân viên toàn công ty có 6.468 người, trình độ năng lực được qua đào tạo  tăng lên đáng kể, gồm một tiến sĩ, 116 người có trình độ đại học, 214 trung cấp và hơn 4.500 công nhân kỹ thuật. Từ 25 đơn vị thành viên nay giảm còn 16 đơn vị trực thuộc, bộ máy quản lý chỉ chiếm 3,6% tổng số lao động. Nhờ bộ máy gọn nhẹ và năng động, chất lượng nguồn nhân lực tăng lên, công ty tiến hành đổi mới công nghệ, mở rộng ngành nghề, đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng hợp tác quốc tế.

Ðối với lĩnh vực khai thác cao-su, công ty áp dụng nhiều biện pháp nhằm tăng năng suất vườn cây, giảm giá thành sản xuất, tạo ưu thế cạnh tranh trên thị trường. Nếu như năm 1996, năng suất mủ cao-su của công ty chỉ đạt 854kg/ha thì năm 2007 đã lên tới 2.069 kg/ha, trong số 12 nông trường của công ty, đã có tám nông trường đạt năng suất bình quân hơn hai tấn mủ cao-su/ha. Là đơn vị đi đầu trong quản lý chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm, công ty áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, mạnh dạn đầu tư cải tiến công nghệ, từ chỗ chỉ sản xuất được mủ cao-su thứ hạng thấp, đến nay công ty đã làm ra nhiều loại hàng hóa cao-su chất lượng SVRCV 50, SVRCV 60, SVRL (cao-su siêu sạch), SVR3L, SVR5, SVR10, SVR20, RSS và mủ cao-su ly tâm các loại.

Nhờ đầu tư thiết bị chế biến hiện đại, áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp, chất lượng sản phẩm cao-su Phú Riềng ngày càng cao và có uy tín với khách hàng. Công ty là một trong những đơn vị đầu tiên trong Tập đoàn Công nghiệp cao-su Việt Nam đạt tiêu chuẩn sản phẩm ISO 1002: 1994 (nay là ISO 9001: 2000), đoạt giải bạc chất lượng sản phẩm Việt Nam và giải châu Á - Thái Bình Dương (APQA). Nắm chắc thông tin thị trường, xúc tiến thương mại có hiệu quả, công ty xây dựng được kênh phân phối trực tiếp đến khách hàng và thực hiện đa dạng hóa phương thức tiêu thụ sản phẩm. Ðến nay, sản phẩm của Công ty cao-su Phú Riềng đã xuất khẩu sang 43 nước và vùng lãnh thổ, tỷ trọng xuất khẩu trực tiếp đạt hơn 60%.

Với thế và lực mới, công ty có điều kiện đầu tư đa dạng hóa sản phẩm, ngành nghề, đa dạng hóa các hình thức sở hữu. Ðến nay, Công ty cao-su Phú Riềng đã tham gia góp vốn đầu tư vào 12 dự án ngoài ngành, gồm Công ty cổ phần chế biến gỗ Thuận An, các dự án BOT làm đường ở Bình Dương, Bình Phước, Công ty cổ phần thủy điện Sông Côn, Công ty cổ phần cao-su Việt - Lào, Công ty cổ phần khu công nghiệp Hố Nai, Công ty phát triển cao-su Phú Riềng - Kratie...

Công ty đang thực hiện chương trình hợp tác trồng 10 nghìn ha cao-su tại tỉnh Kratie (Cam-pu-chia) với vốn đầu tư hơn 30 triệu USD, tham gia trồng cao-su tại Lào với số vốn 20 tỷ đồng. Phát triển thêm ngành nghề mới, công ty thành lập các ban dự án trồng cao-su, khoanh nuôi rừng và chăn nuôi bò dưới tán trên diện tích đất được giao tại các lâm trường Bù Ðăng, Thống Nhất, Ðắc Ơ của tỉnh Bình Phước. Trại chăn nuôi bò, được xây dựng nhằm khai thác các thế mạnh về đất đai, điều kiện tự nhiên và lao động trong vùng.

Bây giờ đến Phú Riềng, khó có thể hình dung trước đây là vùng đất hoang "rừng thiêng nước độc", nơi bệnh sốt rét là nỗi kinh hoàng, có năm đã cướp đi sinh mạng nhiều người. Ðịa bàn hoạt động của công ty là vùng đất vừa thoát khỏi chiến tranh, người dân chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, sống du canh du cư, tập tục lạc hậu. Nay Phú Riềng đã trở thành một thị trấn khang trang sầm uất.

Công ty đang xúc tiến đầu tư xây dựng Trung tâm thương mại kết hợp với khu dân cư Phú Riềng, dự án khu dân cư Bù Nho và dự án các tiểu khu dân cư ở các nông trường. Không còn cảnh: "Cao-su đi dễ, khó về / Khi đi trai tráng, khi về bủng beo" như câu ca cũ, mà ngược lại, vùng đất cao-su Phú Riềng ngày càng trở nên hấp dẫn. Với phương châm "công nhân giàu - công ty mạnh", công ty tạo điều kiện cải thiện đáng kể đời sống người lao động, tạo sự gắn bó với vùng đất này.

Năm 2007, thu nhập bình quân của công nhân Công ty cao-su Phú Riềng đạt 6,7 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, công ty còn trợ giúp về nguồn vốn, đất đai làm kinh tế gia đình. Năm 2007, bình quân kinh tế gia đình mỗi hộ công nhân đạt 44,5 triệu đồng. Ðến nay, số hộ gia đình công nhân cao-su Phú Riềng có mức sống khá và giàu đạt 85%, số hộ trung bình là 15%, không còn hộ nghèo. Nhà ở của cán bộ, nhân viên được công ty và hộ gia đình cùng làm, đến năm 2007 đã có 100% số hộ có nhà ở bán kiên cố và kiên cố, không còn nhà ở tranh tre.

Chúng tôi đến thăm gia đình anh Phạm Công Cường, vợ là Nguyễn Thị Vinh ở tổ 4, Nông trường 9. Anh Cường sinh năm 1974, quê ở Bắc Giang và vợ quê Thanh Hóa mới vào làm công nhân khai thác cao-su năm 1992. Trên nền đất 240 m2, anh chị đã có ngôi nhà xây kiên cố, đủ tiện nghi sinh hoạt.

Anh Cường cho biết, năm vừa qua thu nhập của vợ chồng anh đạt 200 triệu đồng. Từ tiền tích lũy, anh xây được nhà, mua được hai ha đất trồng điều và cao-su. Ðó là biểu hiện sinh động sự an cư lạc nghiệp trên vùng đất mới.

Hoạt động của Công ty cao-su Phú Riềng trải rộng trên 23 xã thuộc các huyện Bù Ðăng, Phước Long và Ðông Phú thuộc tỉnh Bình Phước, trong đó có nhiều xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Phát triển sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, nhất là giao thông thuận lợi đã xóa đi sự xa xôi cách trở, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào được nâng cao. Nhiều bà con dân tộc đã trở thành công nhân các nông trường thuộc công ty.

Với chính sách khuyến khích đồng bào góp vốn bằng quỹ đất vào nông trường, trồng cao-su, tham gia chăm sóc, khi thu hoạch được chia đều lợi nhuận, đã giúp đồng bào cải thiện cuộc sống và yên tâm định canh, định cư, tạo nên sự ổn định về trật tự xã hội và an ninh trên địa bàn. Thực tiễn hoạt dộng hiệu quả của Công ty cao-su Phú Riềng khẳng định vai trò của doanh nghiệp nhà nước, xứng đáng là trung tâm kinh tế, văn hóa, an ninh - quốc phòng trên địa bàn, là chỗ dựa tin cậy của nông dân.