Làm giàu từ trồng cây bời lời

Thời điểm năm 1996, thương lái từ miền xuôi lên tìm mua vỏ cây bời lời với giá 5.000 đồng/kg. Người dân ở các bản, làng nơi núi rừng miền tây Quảng Trị đổ xô vào rừng chặt cây bời lời, bóc vỏ bán cho thương lái. Nhưng với ông Vỗ Thư (bản Kỳ Rí), xã A Xin, huyện Hướng Hóa), thì khác. Ông cũng vào rừng để nhặt hạt cây bời lời đem về ươm giống rồi trồng lên vùng đất La Ù, nơi vốn trước đây trong chiến tranh là khu vực mà bom đạn cày xới, chất độc da cam hủy diệt...

Lúc đó, ông Vỗ Thư đã 70 tuổi, con cái trong nhà khi nghe ý tưởng của ông đều hết sức khuyên can. Nhiều người dân bản Kỳ Rí còn xem ông là người "không bình thường". Chỉ duy nhất có vợ ông (bà Giả Thư lúc đó cũng 60 tuổi) ủng hộ. Lời ông Vỗ Thư nói với vợ: Nếu sau này cây bời lời không bán được tiền thì mình làm gỗ, làm củi, chứ rừng có nhiều mấy cứ chặt phá rồi cũng sẽ hết.

Ðể nhặt được hạt cây bời lời, Vỗ Thư cùng vợ phải vượt sông Sê Pôn sang tận rừng của nước bạn Lào (rừng bên mình cây bời lời đã bị chặt phá hết). Mỗi chuyến đi nhặt hạt bời lời kéo dài hằng tuần, vợ chồng ông Vỗ Thư ăn, ở trong rừng sâu. Ông Vỗ Thư kể lại: Có chuyến đi nhặt hạt bời lời bà Giả Thư bị rắn cắn, Vỗ Thư cõng vợ đến bản người Lào cứu chữa hằng tuần mới khỏi. Sau chuyến ấy, bà Giả Thư chỉ còn đủ sức ở nhà giúp chồng ươm giống, còn một mình Vỗ Thư vẫn tiếp tục vào rừng nhặt hạt.

Hạt bời lời nảy mầm. Vỗ Thư cùng vợ phát cây, đào hố. Mọi khoảng đất đầy lau lách nơi đồi La Ù đều được ông bà khai phá. Có nhiều nhát cuốc vấp phải đầu đạn M79 tóe lửa. Nhưng tất cả không làm vợ chồng Vỗ Thư nản chí. 5.000 cây bời lời được trồng phủ kín đồi La Ù.

Hơn 10 năm trồng cây, đến nay giá mỗi kg vỏ bời lời mà thương lái ngã giá với vợ chồng ông là 8.000 đồng. Nếu tính theo giá này thì mỗi cây bời lời có giá không dưới 400.000 đồng và cả đồi cây bời lời của Vỗ Thư cũng có giá trị trên dưới 2 tỷ đồng. Vỗ Thư tâm sự: Ông chưa muốn bán, bởi vì trong những năm qua chỉ tính riêng việc thu hoạch từ cắt, tỉa cành, vợ chồng ông đã xây được ngôi nhà 2 tầng trị giá 300 triệu đồng, đồng thời trang trải chi tiêu hằng ngày.

Vừa rồi, lãnh đạo huyện cùng đại diện các ngành của huyện Sê Pôn (nước bạn Lào) đến tham quan, học hỏi mô hình trồng cây bời lời của gia đình ông Vỗ Thư. Không ngần ngại, ông đã nhận ươm giống cây bời lời hoàn toàn miễn phí cho bạn. Còn đối với người dân bản Kỳ Rí, bây giờ đã có đến 20 hộ gia đình học theo cách làm của ông Vỗ Thư.