Phát biểu ý kiến, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, thực hiện Quy chế tổ chức và làm việc của Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, hôm nay Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia tổ chức họp Phiên thứ nhất để đánh giá kết quả công tác năm 2022 và thảo luận nhiệm vụ trọng tâm năm 2023.
Thủ tướng nêu rõ, phòng thủ dân sự là một nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, là một bộ phận của phòng thủ đất nước; luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm và có các chủ trương, chính sách (Nghị quyết 22-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chương trình hành động của Chính phủ, Luật Quốc phòng, Nghị định số 02/2019/NĐ-CP, Kế hoạch phòng thủ dân sự quốc gia giai đoạn 2021-2025…) và sắp tới là Luật Phòng thủ dân sự (dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 5).
 |
| Đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành tham dự hội nghị. |
Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo đã tích cực triển khai công tác phòng thủ dân sự đạt được nhiều kết quả: đã tập trung xây dựng và ban hành chủ trương, chính sách; kiện toàn tổ chức và lực lượng; nâng cao chất lượng diễn tập; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị; chỉ đạo các cấp, các ngành, qua đó đã giảm đáng kể thiệt hại do thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh.
Thủ tướng nêu rõ, với truyền thống lịch sử hào hùng, nghệ thuật chiến tranh nhân dân, chúng ta đã chiến thắng nhiều kẻ thù. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, chúng ta đang đối mặt nhiều khó khăn, thách thức, chiến tranh công nghệ cao, do đó chúng ta phải huy động tổng lực sức mạnh để đối phó các cuộc chiến tranh, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ.
Chúng ta từng bước luật hóa công tác phòng thủ dân sự, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tăng cường cơ sở vật chất, cách thức huy động nguồn lực để bảo vệ chủ quyền đất nước. Thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực dự báo tiếp tục diễn biễn phức tạp, khó lường, các mối đe dọa an ninh truyền thống, phi truyền thống (thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, an ninh mạng, an ninh lương thực, an ninh năng lượng…) có thể xảy ra bất cứ khi nào, đòi hỏi chúng ta không được phép lơ là, chủ quan, mất cảnh giác. Bối cảnh trên đặt ra nhiệm vụ phòng thủ dân sự nặng nề, khó khăn, phức tạp hơn. Do đó, công tác xây dựng phòng thủ dân sự quốc gia có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Thủ tướng mong các đại biểu với tinh thần trách nhiệm cao, thảo luận, phát biểu đúng trọng tâm, trọng điểm, đánh giá toàn diện các mặt công tác, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, rút ra bài học kinh nghiệm, qua đó đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, có hiệu quả thời gian tới.
Phát biểu ý kiến kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, thời gian qua, tình hình thế giới, khu vực và trong nước diễn biến phức tạp; đại dịch Covid-19 gây hậu quả nghiêm trọng mọi mặt; biến đổi khí hậu, sự cố, thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, gây thiệt hại lớn về người, tài sản; kinh tế-xã hội trong nước gặp nhiều khó khăn nhất định do tác động kép từ bên ngoài và bên trong trong cùng một thời điểm đã ảnh hưởng tiêu cực; phát sinh nhiều thách thức đối với nhiệm vụ phòng thủ dân sự.
Theo thống kê từ ngày 1/1/2022 đến ngày 28/2/2023, thiên tai, sự cố đã xảy ra 7.942 vụ, làm chết 1.339 người; mất tích 200 người, bị thương 513 người; chìm, cháy, hỏng 840 phương tiện; cháy 1.428 nhà xưởng, 761,72ha rừng và thảm thực vật; sập, hư hỏng 7.638 nhà, hư hại 190.857ha lúa và hoa màu, chết 91.205 gia súc gia cầm; thiệt hại do thiên tai khoảng 5.065 tỷ đồng, gấp 2,8 lần so cùng kỳ năm 2021.
Từ ngày 1/1/2022 đến 28/2/2023, thiên tai, sự cố đã xảy ra 7.942 vụ, làm chết 1.339 người; mất tích 200 người, bị thương 513 người; chìm, cháy, hỏng 840 phương tiện; cháy 1.428 nhà xưởng, 761,72ha rừng và thảm thực vật; sập, hư hỏng 7.638 nhà, hư hại 190.857ha lúa và hoa màu, chết 91.205 gia súc gia cầm; thiệt hại do thiên tai khoảng 5.065 tỷ đồng, gấp 2,8 lần so cùng kỳ năm 2021.
Trong điều kiện gặp nhiều khó khăn, kinh tế-xã hội nước ta tiếp tục đạt những kết quả quan trọng, toàn diện trên mọi lĩnh vực; chất lượng, môi trường sống được nâng lên cả về vật chất và tinh thần, trong đó có lĩnh vực văn hóa. Kết quả chung đó có đóng góp quan trọng của công tác phòng thủ dân sự. Báo cáo và ý kiến của các đại biểu dự họp đã đánh giá đầy đủ kết quả công tác phòng thủ dân sự thời gian qua, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung nổi bật sau:
Chúng ta đã tập trung xây dựng hệ thống văn bản và kế hoạch công tác phòng thủ dân sự; đã có 58/63 tỉnh và thành phố kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự-Phòng, chống thiên tai-Tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ; kiện toàn biên chế lực lượng chuyên trách, kiêm nhiệm; ban hành Quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ theo dõi, chỉ đạo, kiểm tra.
Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, cơ quan phòng thủ dân sự, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn các cấp đã theo dõi sát tình hình, tập trung chỉ đạo quyết liệt; các lực lượng chức năng phối hợp triển khai kịp thời, hiệu quả ứng phó, khắc phục sự cố, thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu nạn, góp phần giảm thiểu thiệt hại, phục hồi sản xuất, ổn định đời sống người dân sau thiên tai, dịch bệnh.
Chúng ta đã huy động hàng trăm nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ, gần 22 nghìn lượt phương tiện tham gia ứng phó sự cố, thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; xử lý hiệu quả 5.378 vụ, cứu được 5.385 người và 342 phương tiện; hướng dẫn hơn 480 nghìn lượt tàu thuyền với gần 2,3 triệu lượt người di chuyển tránh trú bão, áp thấp nhiệt đới, tổ chức di dời trên 32 nghìn hộ dân ra khỏi các khu vực nguy hiểm.
Nâng cao khả năng vận hành cơ chế lãnh đạo, chỉ huy, phối hợp hiệp đồng giữa các lực lượng; tăng cường huấn luyện, tập huấn, diễn tập theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, “4 tại chỗ”, “3 sẵn sàng” với lực lượng thanh niên làm nòng cốt; gắn diễn tập phòng thủ dân sự, ứng phó sự cố, thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn với diễn tập khu vực phòng thủ. Bên cạnh đó, ý thức, trách nhiệm, nhận thức của người dân được nâng cao, đã tích cực hơn trong tham gia công tác phòng thủ dân sự. Quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, mua sắm trang thiết bị để nâng cao năng lực cho các lực lượng làm nhiệm vụ phòng thủ dân sự, phát huy hiệu quả trong ứng phó với sự cố, thiên tai, dịch bệnh và tìm kiếm, cứu nạn.
Thúc đẩy hợp tác quốc tế, tích cực tham gia các tổ chức, diễn đàn quốc tế, khu vực về phòng thủ dân sự; phối hợp các hoạt động quốc tế trong ứng phó thiên tai, thảm họa. Việc đưa lực lượng của quân đội, công an tham gia cứu trợ thảm họa và hỗ trợ nhân đạo nạn nhân động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, thể hiện tinh thần Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm, đoàn kết quốc tế.
Thay mặt lãnh đạo Chính phủ, Thủ tướng biểu dương và đánh giá cao sự tích cực, chủ động vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các địa phương và tính chủ động của nhân dân; sự hỗ trợ kịp thời, hiệu quả của các tổ chức chính trị, xã hội, cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế trong ứng phó, khắc phục sự cố, thiên tai, dịch bệnh và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ.
Tuy nhiên, công tác phòng thủ dân sự, ứng phó sự cố, thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu nạn còn một số tồn tại, hạn chế cần rút kinh nghiệm và khẩn trương khắc phục. Thủ tướng nêu rõ, tình hình sắp tới có nhiều khó khăn, thách thức; để hoàn thành nhiệm vụ năm 2023 và thời gian tới, lưu ý một số nội dung trọng tâm:
Về quan điểm chỉ đạo, Thủ tướng nêu rõ công tác phòng thủ dân sự góp phần bảo vệ an ninh, an toàn, tính mạng, bình yên cuộc sống của nhân dân, bảo vệ tài sản của Nhà nước và nhân dân; chủ động tham gia hợp tác quốc tế theo tinh thần Việt Nam là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.
Chủ động nắm bắt tình hình, không để bị động, bất ngờ chiến lược; phải phân tích, dự báo, không để Đảng, Nhà nước bất ngờ về chiến lược; quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, trong đó có Nghị quyết 22-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ.
Phát huy vai trò, sự tham gia tích cực của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội, đoàn thể và nhân dân; hoạt động phòng thủ dân sự phải dựa vào dân, dân làm gốc, người dân là trung tâm, chủ thể, người dân phải tham gia chính sách. Lực lượng nòng cốt là dân quân tự vệ, dân phòng, công an xã, phường, thị trấn; lực lượng chuyên trách hoặc kiêm nhiệm của quân đội nhân dân, công an nhân dân và các bộ, ngành, địa phương; lực lượng rộng rãi do toàn dân tham gia.
Phải chủ động, chuẩn bị từ sớm, từ xa, từ trước khi xảy ra xung đột, thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh; thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” kết hợp với chi viện, hỗ trợ của Trung ương, các địa phương và cộng đồng quốc tế; tiết kiệm nguồn lực, không lãng phí, tránh tiêu cực. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng thủ dân sự trên nguyên tắc bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc, tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Chiến lược phòng thủ dân sự phải gắn với quy hoạch, chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội quốc gia, vùng, ngành, địa phương; công trình phòng thủ dân sự phải chú trọng tính lưỡng dụng.
Về các giải pháp trọng tâm, Thủ tướng nêu rõ: tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện Luật Phòng thủ dân sự; xây dựng các văn bản dưới luật quy định cơ chế, chính sách, pháp luật về phòng thủ dân sự; tiếp tục hoàn thành quy chế làm việc của Ban Chỉ đạo các cấp; việc kiện toàn tổ chức cơ quan chỉ huy phòng thủ dân sự, phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ các cấp. Xây dựng lực lượng chuyên trách, kiêm nhiệm phòng thủ dân sự bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Tăng cường cơ sở vật chất, nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác tham mưu, đáp ứng yêu cầu ứng phó kịp thời, chính xác, hiệu quả.
Đôn đốc, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương rà soát, xây dựng phương án, kế hoạch phòng thủ dân sự, kế hoạch ứng phó với thảm họa, sự cố và nhiệm vụ phòng thủ dân sự năm 2023 sát thực tiễn, phát huy tốt vai trò, chức năng thường trực phòng thủ dân sự, tìm kiếm cứu nạn của cơ quan quân sự các cấp; thường xuyên cảnh giác, nâng cao năng lực thích ứng, mục tiêu là bảo đảm an ninh, an toàn, an dân; phải đôn đốc, kiểm tra, trang bị kỹ năng tự phòng vệ, ứng phó cho người dân.
Rà soát, đề xuất bổ sung cơ chế chính sách để huy động nguồn lực tham gia phòng thủ dân sự, thu hút nguồn lực xã hội hóa và hợp tác công tư trong công tác phòng thủ dân sự trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về phòng thủ dân sự, tìm kiếm, cứu nạn, nhất là với các nước trong khu vực về ứng phó với sự cố, thảm họa, tìm kiếm, cứu nạn trên biển; kiểm soát hoạt động đánh bắt cá, nỗ lực gỡ “thẻ vàng” IUU; phải làm ráo riết, tích cực huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc.
Về một số nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng nêu rõ: Bộ Quốc phòng tham mưu tổng hợp, định kỳ có đánh giá, sơ kết, nhất là sắp đến mùa mưa bão để phù hợp tình hình, đặc biệt là ý thức của người dân. Bộ Công an rà soát phương án điều động, chi viện lực lượng, phương tiện ứng phó với các tình huống cháy nổ, thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu nạn; xử lý nghiêm vi phạm trong ứng phó, khắc phục với các sự cố, thiên tai, dịch bệnh; nâng cao năng lực an ninh mạng.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy định pháp luật về phòng, chống thiên tai; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào phòng, chống thiên tai, quản lý rủi ro thiên tai, xây dựng hệ thống thông tin về phòng, chống thiên tai; Bộ Tài nguyên và Môi trường nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo các sự cố, thiên tai; rà soát, hoàn thiện quy trình vận hành liên hồ chứa; đẩy mạnh hợp tác quốc tế để chủ động trong phòng ngừa với các sự cố, thiên tai, thảm họa.
Bộ Công thương chỉ đạo rà soát, cập nhật, hoàn thiện phương án ứng phó sự cố tràn dầu, khai thác khoáng sản... Bộ Giao thông vận tải tăng cường quản lý hoạt động của các phương tiện vận tải, nhất là phương tiện vận tải khách, bảo đảm trước, trong và sau khi có sự cố, thiên tai xảy ra; đẩy mạnh hợp tác quốc tế.
Bộ Y tế sẵn sàng hỗ trợ cơ số thuốc dự phòng cần thiết; triển khai lực lượng khám chữa bệnh, hướng dẫn người dân bảo đảm vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh cho người và vật nuôi trước, trong, sau khi có dịch, thiên tai.
Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào phòng thủ dân sự phù hợp điều kiện Việt Nam. Bộ Xây dựng nghiên cứu quy chuẩn, tiêu chuẩn hệ thống công trình phòng thủ dân sự lưỡng dụng tại đô thị, khu dân cư. Tham mưu công tác hợp tác quốc tế; cải cách thủ tục hành chính.
Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan báo chí nghiên cứu cách tuyên truyền để đi vào lòng người, “đi trước một bước”. UBND các tỉnh, thành phố kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn đồng thời là Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự; khẩn trương xây dựng, triển khai kế hoạch phòng thủ dân sự; lồng ghép nội dung phòng thủ dân sự vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương…
Phòng thủ dân sự có ý nghĩa thiết thực bảo vệ lợi ích của đất nước và nhân dân, tạo môi trường ổn định phát triển kinh tế-xã hội. Thủ tướng tin tưởng rằng, kết quả tại Hội nghị này sẽ góp phần nâng cao hơn nữa nhận thức, tạo tinh thần mới, khí thế mới, quyết tâm hành động hơn nữa, để công tác phòng thủ dân sự, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, thực chất, hiệu quả hơn trong thời gian tới.
