Gỡ nút thắt huy động tài chính phát triển khu công nghiệp

Thông tin đưa ra tại tọa đàm Thực trạng các khu công nghiệp hiện nay và các giải pháp tài chính”, do Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp Việt Nam (FAIP) tổ chức ngày 16/1 cho thấy hiện cả nước có 414 khu công nghiệp được thành lập tại 61/63 tỉnh, thành phố trong cả nước với tổng diện tích gần 127 nghìn ha và hơn 1.000 cụm công nghiệp với tổng diện tích hơn 31 nghìn ha.

Các khu công nghiệp đã trở thành những khu vực trọng điểm thu hút các dự án đầu tư trong và ngoài nước, là điểm đến của nhiều tập đoàn hàng đầu trên thế giới.

Thông qua hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp đã đóng góp rất lớn, khoảng 50% vào tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước (tính đến cuối năm 2022) cũng như đóng góp quan trọng vào nguồn thu ngân sách.

Sự phát triển của các khu công nghiệp đồng thời cũng thúc đẩy chuyển giao công nghệ hiện đại, góp phần phát triển nguồn nhân lực, giải quyết số lượng việc làm lớn và nâng cao thu nhập cho người lao động.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Tiến sĩ Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch Hội Tư vấn tài chính Việt Nam cho biết, hiện có 5 nhóm chính sách tài chính thúc đẩy phát triển khu công nghiệp. Đó là chính sách thuế phí, đầu tư, tín dụng, chính sách đất đai và các chính sách khác.

Tuy nhiên trong thực tiễn, vai trò của chính sách tín dụng còn tương đối mờ nhạt; nguồn lực tài chính cho phát triển hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp còn rất hạn chế dẫn đến việc hạ tầng chưa hoàn thiện, quá trình xây dựng chậm trễ kéo dài nên khó thu hút đầu tư.

Bên cạnh đó, sự chồng chéo về quy định ưu đãi đầu tư theo địa bàn khiến một số khu công nghiệp không được hưởng các chính sách ưu đãi; chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp cũng chưa thật sự thu hút…

Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ quốc gia dẫn lại số liệu của Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tính đến hết tháng 8/2023, dự nợ tín dụng cho các khu công nghiệp là 65 nghìn tỷ đồng, chiếm 6,6% tổng dư nợ kinh doanh bất động sản và tăng hơn 41% so cuối năm 2022.

Đề cập đến 7 khó khăn, vướng mắc chính trong hoạt động đầu tư cho hạ tầng khu công nghiệp hiện nay, Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho rằng, đó là những khó khăn liên quan thể chế, chính sách; quá trình thực hiện các quy hoạch phát triển; cơ chế ưu đãi đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng…

Từ đó, vị chuyên gia cũng đề xuất 7 kiến nghị, giải pháp gỡ nút thắt để huy động tài chính phát triển khu công nghiệp. Đó là sớm hoàn thiện thể chế; đẩy nhanh tốc độ rà soát và tháo gỡ vướng mắc kịp thời cho các dự án bất động sản khu công nghiệp; quyết liệt thực hiện các quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội đã được duyệt và giải ngân đầu tư công để nâng cấp hạ tầng kết nối các khu công nghiệp; cụ thể hóa tiêu chí khu công nghiệp sinh thái với những chính sách ưu đãi cụ thể;

Bên cạnh đó, Tiến sĩ Cấn Văn Lực đề xuất, cần sớm giải quyết các những tồn tại trên thị trường tài chính, đa dạng hoá các định chế tài chính bất động sản để khơi thông các kênh huy động vốn.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho rằng, các định chế tài chính cũng cần triển khai thực hiện quyết liệt các định hướng, thông tư hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính để hỗ trợ nguồn vốn và chính sách thuế, phí đối với các khu công nghiệp.

Về phía các chủ đầu tư khu công nghiệp hiện nay đang gặp nhiều khó khăn trong hoạt động đầu tư nhưng cần thực hiện cơ cấu lại hoạt động, sản phẩm; đa dạng hóa nguồn vốn hướng tới minh bạch và hiệu quả hơn; quan tâm quản lý rủi ro, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu về môi trường, an toàn...