Làng đúc lư đồng An Hội vốn nhộn nhịp trước kia giờ chỉ còn một số ít hộ trên đường Nguyễn Duy Cung duy trì sản xuất. Cuối năm, nhịp độ làm việc của những người thợ làm lư đồng thường tất bật hơn vì chuẩn bị sản phẩm để phục vụ cho thị trường Tết.
Dẫn chúng tôi tham quan lò lư đồng Hai Thắng với 10 công nhân đang miệt mài làm việc, ông Trần Văn Thắng chia sẻ, để tạo ra một bộ lư đồng nhiều hoa văn, họa tiết tinh xảo mang đậm bản sắc dân tộc, đòi hỏi người thợ phải khéo léo, tỉ mỉ và kiên trì qua chín công đoạn rất công phu. Đó là: Làm khuôn ruột bằng đất; đắp khuôn sáp thể hiện mẫu mã, hoa văn; làm khuôn đất bao bên ngoài khuôn sáp; nấu đồng tan chảy đổ vào khuôn; mài giũa liền lạc; hàn những lỗi do đồng không chảy tới; chạm trổ hoa văn; mài giũa lại những chỗ do lỗi hàn rồi đánh bóng hoàn thiện sản phẩm. Kỳ công như vậy nên để có một bộ lư đồng hoàn chỉnh phải mất từ 10 đến 15 ngày.
Ở tuổi 70 với 52 năm trong nghề, ông Thắng là người có tay nghề lâu năm nhất ở làng lư đồng An Hội hiện nay. Theo ông, tùy thuộc vào kích cỡ, độ tinh xảo của hoa văn, họa tiết trên sản phẩm mà mỗi bộ lư đồng có giá từ khoảng ba triệu đồng đến vài chục triệu đồng. Là vật dụng dùng để thờ cúng tổ tiên, ông bà, nơi thờ tự linh thiêng, trước đây, lư đồng An Hội chủ yếu bán cho khách hàng khu vực Tây Nam Bộ, nhưng hiện nay, nhiều người ở miền bắc, miền trung cũng đã biết tiếng và ngày càng ưa chuộng. Khách hàng ở xa chỉ cần lên mạng, vào website của các lò là có thể chọn bộ lư đồng mình ưng ý rồi đặt hàng qua điện thoại.
Lư đồng An Hội là sản phẩm được sản xuất thủ công, mang đậm dấu ấn của một nghề truyền thống lâu đời. Theo những hộ còn sản xuất lư đồng cho biết, trong lúc cực thịnh trước đây, làng lư đồng An Hội có đến hơn 40 lò luôn đỏ lửa với hàng trăm công nhân làm việc. Hiện tại, làng nghề chỉ còn năm lò đang hoạt động, gồm: Hai Thắng, Năm Toàn, Ba Cồ, Sáu Bảnh và Út Kiển. Các hộ này chủ yếu là anh em, con cháu, bà con với nhau mong muốn bảo tồn và phát triển nghề truyền thống lâu đời mà tổ tiên của họ đã góp phần khai sinh ra làng lư đồng An Hội qua nhiều thế hệ. Nguyên nhân làm cho số hộ làm lư đồng giảm đi nhiều là do tác động từ quá trình đô thị hóa nhanh, đất đai thu hẹp cho nên điều kiện sản xuất ngày càng khó hơn. Bên cạnh đó, để bảo đảm môi trường trong quá trình sản xuất, từ công nghệ thô sơ trước đây nếu muốn chuyển đổi qua lò điện để không gây ô nhiễm, cần phải đầu tư hệ thống xử lý khói phát sinh trong sản xuất, hệ thống xử lý môi trường lò nung... làm chi phí tăng cao. Trong khi đó, giá bán sản phẩm lại không tăng tạo ra thách thức lớn cho người sản xuất khiến nhiều người bỏ nghề.
Dù là lò lâu đời nhất ở làng lư đồng An Hội, nhưng hiện nay, mỗi tháng lò lư đồng Hai Thắng cũng chỉ sản xuất khoảng 150 bộ sản phẩm. Ông Thắng trăn trở: “Nghề sản xuất lư đồng là nét văn hóa truyền thống của một vùng đất, yêu nghề mới bám lấy nghề và chủ yếu lấy công làm lãi. Để giữ “lửa” cho làng nghề lư đồng An Hội, chúng tôi rất mong lãnh đạo quận Gò Vấp và TP Hồ Chí Minh có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình sản xuất để làng nghề không mai một”.
