"Diễm xưa" gây "sốt" ở Nhật Bản

Trường đại học Kansai Gakuin của xứ sở Phù Tang vừa quyết định đưa ca khúc "Diễm xưa" vào chương trình giáo dục về bộ môn văn hóa Việt Nam của trường, với "giáo trình" là một cuốn sách viết về bài hát "Diễm xưa" và đĩa DVD giới thiệu ca khúc này.

Đây có thể coi là lần thứ hai "Diễm xưa" gây cơn sốt ở Nhật Bản trong riêng năm 2004 này. Tháng 3 năm nay, cả 2 phiên bản ca khúc "Diễm xưa" (với phần lời bằng tiếng Nhật và được dịch sang tiếng Nhật với tên "Utsukushi Mukashi") do Tendo Yoshimi, nữ ca sĩ thể loại enka (dân gian Nhật) nổi tiếng nhất nước Nhật hiện nay, thể hiện đã cùng lọt vào Top 10 bài hay nhất theo thăm dò của Oricon Entertainment Site (Tendo đã hát và thu đã bài "Utsukushi Mukashi" phiên bản 1 vào tháng 9-2003 và phiên bản 2 vào tháng 2-2004 với lối hòa âm dễ hát karaoke hơn). Sự kiện này được đánh giá là "chuyện lạ chưa từng có ở Nhật".

"Diễm xưa" đến với khán giả Nhật lần đầu tiên là năm 1970, nữ ca sĩ Khánh Ly lúc đó được hãng đĩa Myrica Music mời sang Tokyo để thu hai bài "Diễm xưa" và "Ca dao mẹ" của Trịnh Công Sơn bằng hai ngôn ngữ Việt - Nhật. Cũng năm đó Khánh Ly trình bày bài "Diễm xưa" trước hàng trăm nghìn khán giả Nhật tham dự Hội chợ quốc tế ở Osaka. Ngay lập tức, ca khúc trở thành Top Hit tại Nhật Bản. Ca khúc này và một số bài khác của Trịnh Công Sơn như "Hạ trắng" (Gekkabijin - Nguyệt hạ mỹ nhân) sau đó đã được hãng Columbia thu đĩa. Năm 1978, hãng NHK thực hiện bộ phim truyện nhiều kỳ "Sài Gòn Kara Kita Tsuma To Musuko" nội dung về những khác biệt văn hóa trong gia đình giữa một người đàn ông Nhật lấy vợ Việt Nam, dựa trên cuốn sách do ký giả Kondo Koichi viết về câu chuyện chính gia đình ông. Tuy không có liên hệ gì với bộ phim, nhưng bài "Diễm xưa" đã được dùng làm nhạc chủ đề của phim. Bộ phim được đông đảo khán giả yêu thích và một lần nữa, bản nhạc lại dẫn đầu trong bảng xếp hạng của xứ sở Hoa Anh Đào.

Hai mươi năm sau, năm 1998, Đài NHK lại phát ca khúc "Diễm xưa" lần nữa, bài hát lại gây "sốt" ở Nhật. Và tháng 8-2002, khi nữ ca sĩ Tendo Yoshimi (Thiên Đồng) 45 tuổi (người đã từng đến Việt Nam) mặc "áo dài", hát bài "Diễm xưa" bằng tiếng Nhật, do NHK thu và phát hình, thì người Nhật đã coi "Diễm xưa" như một ca khúc "của mình". Đến ngày 31-12-2003, Tendo tiếp tục trình diễn "Utsukushi Mukashi" trong chương trình Hồng Bạch (chương trình văn nghệ tổng kết thành tích nghệ sĩ trong năm) do NHK tổ chức. Có lẽ, sự xuất hiện "liên tục" với tần suất khá dầy của ca khúc này đã khiến trường đại học Kansai Gakuin nhanh chóng hơn khi đưa ra quyết định chọn "Diễm xưa" làm bài học về văn hóa Việt Nam.

Cũng được biết, năm nay tại Việt Nam, đạo diễn, NSƯT Lê Dân sẽ thực hiện bộ phim nhựa về cuộc đời của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Kịch bản do chính đạo diễn Lê Dân viết Bộ phim dự kiến dài hai tập, tên mỗi tập là tên một bài hát của Trịnh Công Sơn: "Nối vòng tay lớn" và "Hãy yêu nhau đi".  Đạo diễn Lê Dân cho biết, ông rất ưng ý vì đã tìm được một diễn viên "có ngoại hình giống Trịnh Công Sơn đến 90%". Đạo diễn cũng tâm sự, ông muốn tạo nên được một bộ phim với tất cả những tình tiết giúp khắc họa nên con người cố nhạc sĩ, một con người mà không phải ngẫu nhiên được gọi là nhạc sĩ của tình yêu và thân phận con người".

Diễm xưa

Mưa vẫn bay bay trên tầng tháp cổ
Dài tay em mấy thuở mắt xanh xao
Nghe lá thu mưa reo mòn gót nhỏ
Đường dài hun hút cho mắt thêm sâu
Mưa vẫn hay mưa trên hàng lá nhỏ
Buổi chiều ngồi ngóng những chuyến mưa qua
Trên bước chân em âm thầm lá đổ
Chợt hồn xanh buốt cho mình xót xa

Chiều này còn mưa sao em không lại
Nhớ mãi trong cơn đau vùi
Làm sao có nhau, hằn lên nỗi đau
Bước chân em xin về mau

Mưa vẫn hay mưa cho đời biển động
Làm sao em biết bia đá không đau
Xin hãy cho mưa qua miền đất rộng
Để người phiêu lãng quên mình lãng du

Mưa vẫn hay mưa cho đời biển động
Làm sao em biết bia đá không đau
Xin hãy cho mưa qua miền đất rộng
Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau...