Dành hàng nghìn tỷ đồng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh-sinh viên

Trong năm học 2022-2023, cả nước có khoảng 18,8 triệu học sinh-sinh viên tham gia bảo hiểm y tế, đạt hơn 97% tổng số học sinh-sinh viên. Nhờ có thẻ bảo hiểm y tế, nhiều học sinh-sinh viên mắc các bệnh nan y, mạn tính đã được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả chi phí điều trị lên tới hàng tỷ đồng.

Chỉ tính năm 2022 và 8 tháng đầu năm 2023, Quỹ Bảo hiểm y tế đã chi trả 5.316 tỷ đồng với 6,2 triệu học sinh-sinh viên đi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Trong đó, có 634 trường hợp được chi trả từ 200 triệu đồng/em trở lên. Đáng chú ý, trường hợp được chi trả cao nhất là 1,07 tỷ đồng.

Thực tế cho thấy, trong gần 15 năm trở lại đây, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế học sinh-sinh viên ghi nhận kết quả tích cực. Tỷ lệ học sinh-sinh viên tham gia bảo hiểm y tế đã tăng từ 70% vào năm học 2010-2011 lên 97% vào năm học 2022-2023.

Mục tiêu đặt ra trong năm học 2023-2024 là bao phủ bảo hiểm y tế học sinh-sinh viên 100%. Nhưng để đạt được kết quả này, các cơ quan liên quan và và toàn xã hội cần hợp tác, chung tay vào cuộc tích cực hơn nữa.

Nguồn: Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Khi tham gia bảo hiểm y tế, ngoài quyền lợi được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả lên tới 80% chi phí điều trị bệnh (nếu khám, chữa bệnh đúng tuyến), học sinh, sinh viên còn được chăm sóc sức khỏe ban đầu ngay tại trường học.

Đây là một trong những điểm ưu việt vượt trội, thể hiện ý nghĩa, lợi ích thiết thực của chính sách bảo hiểm y tế trong việc chăm sóc sức khỏe toàn diện cho thế hệ trẻ khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường.

Nhằm chăm sóc sức khỏe toàn diện cho học sinh-sinh viên, tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (sau đây gọi tắt là Nghị định số146/2018/NĐ-CP), Chính phủ đã quy định cụ thể về việc trích lại kinh phí từ Quỹ Bảo hiểm y tế phục vụ công tác triển khai chính sách bảo hiểm y tế tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Hiện nay, công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tại các trường học đang vận hành chủ yếu từ nguồn kinh phí này. Các năm qua, số kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh-sinh viên trích lại từ Quỹ Bảo hiểm y tế đối với cơ sở giáo dục (bao gồm cả cơ sở giáo dục mầm non) liên tục tăng.

Nguồn: Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Cụ thể, nguồn kinh phí trích lại từ Quỹ Bảo hiểm y tế dành cho công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu đạt 603,7 tỷ đồng vào năm 2020; 656,7 tỷ đồng vào năm 2021 và hơn 696,3 tỷ đồng vào năm 2022. Như vậy, trong ba năm qua, số tiền trích lại từ Quỹ Bảo hiểm y tế dành cho các trường học đã đạt 1.956,7 tỷ đồng.

Thực hiện quy định tại Điều 33 Chương VIII Nghị định số 146/2018/NĐ-CP, số tiền trích để lại cho cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp là 5% số thu bảo hiểm y tế tính trên tổng số trẻ em dưới 6 tuổi (đang theo học tại cơ sở giáo dục mầm non công lập và ngoài công lập), hoặc học sinh-sinh viên đang theo học tại cơ sở giáo dục.

Căn cứ quy định tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP, cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 31 Nghị định này (trừ cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đã ký hợp đồng khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo quy định tại Điều 19 Nghị định này) được cấp kinh phí từ quỹ Bảo hiểm y tế để thực hiện khám bệnh, chữa bệnh trong chăm sóc sức khỏe ban đầu khi có đủ các điều kiện sau đây:

Có ít nhất một người có đủ điều kiện hành nghề khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh làm việc chuyên trách hoặc kiêm nhiệm trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu;

Có phòng y tế hoặc phòng làm việc riêng để thực hiện việc sơ cấp cứu, xử trí ban đầu cho các đối tượng do cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp quản lý khi bị tai nạn thương tích, các bệnh thông thường trong thời gian học tập, làm việc tại cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp;

Đã đóng đủ tiền bảo hiểm y tế trong kỳ (ngoại trừ các cơ sở giáo dục mầm non).

Định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc 12 tháng, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm chuyển số tiền quy định tại điểm này cho cơ sở giáo dục, hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp và tổng hợp vào quyết toán quỹ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Nội dung chi chăm sóc sức khỏe ban đầu sẽ dùng để chi mua thuốc, vật tư y tế phục vụ sơ cấp cứu, xử trí ban đầu cho trẻ em, học sinh, sinh viên, các đối tượng do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp quản lý khi bị tai nạn thương tích hoặc các trường hợp bệnh thông thường trong thời gian học, làm việc tại cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Cùng với đó, chi mua sắm, sửa chữa trang thiết bị y tế thông thường phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, tủ tài liệu quản lý hồ sơ sức khỏe tại cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Chi mua văn phòng phẩm phục vụ hoạt động khám bệnh, chữa bệnh trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu bao gồm cả mua sổ theo dõi sức khỏe học sinh phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh; Chi mua nước sát khuẩn, xà phòng, khẩu trang... phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Về thanh toán, quyết toán kinh phí, cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập thực hiện hạch toán các khoản chi khám bệnh, chữa bệnh trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu vào chi phí thực hiện công tác y tế tại cơ sở và quyết toán với đơn vị quản lý cấp trên theo quy định hiện hành.

Cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp ngoài công lập thực hiện hạch toán các khoản chi khám bệnh, chữa bệnh trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu vào chi phí của cơ sở và quyết toán với đơn vị cấp trên (nếu có).

Cơ sở giáo dục hoặc cơ sở giáo dục nghề nghiệp được cấp kinh phí chi cho khám bệnh, chữa bệnh trong chăm sóc sức khỏe ban đầu theo quy định tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 có trách nhiệm sử dụng cho công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu, không được sử dụng vào các mục đích khác. Số kinh phí được cấp đến cuối năm chưa sử dụng hết được chuyển nguồn sang năm sau tiếp tục sử dụng, không phải quyết toán với cơ quan bảo hiểm xã hội.

Cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện chuyển tiền chăm sóc sức khỏe ban đầu phát sinh trong năm tài chính chậm nhất ngày 31/1 năm sau. Nếu nhà trường, cơ sở giáo dục không nộp hồ sơ điều kiện theo thời gian quy định (hằng năm, trước ngày 31/10) cho cơ quan bảo hiểm xã hội, thì sẽ không được chuyển kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Qua thực tiễn triển khai cho thấy, nguồn kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu đã thực sự phát huy vai trò, hiệu quả trong việc giúp y tế trường học kịp thời thực hiện sơ cứu, cấp cứu cho học sinh-sinh viên theo quy định, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật về khám bệnh, chữa bệnh khi phát sinh trường hợp cấp cứu trong thời gian học tập, sinh hoạt, thực hành tại cơ sở giáo dục… Nguồn lực này còn giúp theo dõi, kiểm tra, phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ sức khỏe để dự phòng, điều trị, bảo đảm sức khỏe của các em trong tương lai.

Ngoài ra, còn có quy định mức chi thù lao cho cơ sở giáo dục của học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế (không bao gồm số tiền thu do ngân sách nhà nước, tổ chức, cá nhân hỗ trợ đóng). Kinh phí chi thù lao được tính trên tổng số tiền mua thẻ bảo hiểm y tế do học sinh-sinh viên đóng.

Quyết định số 2222/QĐ-BHXH ngày 16/8/2022 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành mức chi thù lao cho tổ chức dịch vụ thu bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế và các cơ sở giáo dục đã phân 3 vùng làm căn cứ chi thù lao cho tổ chức dịch vụ thu.

Mức chi kinh phí chi thù lao tính trên tổng số tiền mua thẻ bảo hiểm y tế do học sinh-sinh viên đóng.

Danh sách cụ thể của các địa phương theo vùng được quy định như sau:

Vùng I gồm 7 tỉnh: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu.

Vùng II gồm 27 tỉnh: Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Giang, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Tây Ninh, Long An, Cần Thơ, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Tiền Giang, Trà Vinh.

Vùng III, gồm 29 tỉnh: Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Bình Phước, Bình Thuận, An Giang, Bến Tre, Bạc Liêu, Cà Mau, Đồng Tháp, Hậu Giang, Kiên Giang.

Nguồn kinh phí chi thù lao dùng để thực hiện các công việc: Vận động học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế; Lập danh sách học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế; Thu tiền đóng của học sinh, sinh viên; chuyển/nộp tiền, hồ sơ của học sinh, sinh viên kịp thời, đầy đủ cho cơ quan bảo hiểm xã hội; Nhận thẻ bảo hiểm y tế từ cơ quan bảo hiểm xã hội trả cho học sinh, sinh viên.

Cơ quan bảo hiểm xã hội chuyển kinh phí chi thù lao cho nhà trường theo từng đợt thu hoặc chậm nhất hằng tháng căn cứ số tiền do nhà trường đề nghị trên cơ sở thực thu của nhà trường.

Có thể nói, trong những năm qua, việc trích kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu đã góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động y tế trường học nhằm bảo đảm, chăm sóc tốt sức khỏe của các em học sinh-sinh viên.

Thời gian tới, trong bối cảnh vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh gây rủi ro tới sức khỏe con người, công tác chăm sóc sức khỏe học sinh-sinh viên thông qua chính sách bảo hiểm y tế càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Theo đó, trong năm học 2023-2024, công tác bảo hiểm y tế học sinh-sinh viên tiếp tục được ngành bảo hiểm xã hội Việt Nam triển khai quyết liệt. Mục tiêu đặt ra là 100% học sinh-sinh viên tham gia và được thụ hưởng chính sách bảo hiểm y tế.

------------------------

Tổ chức thực hiện: NGỌC THANH - HỒNG VÂN

Nội dung: LAN VŨ - NGÂN LÊ

Trình bày: PHÙNG TRANG

Ảnh: BÁO NHÂN DÂN, TÂM TRUNG...