Sau hơn 15 năm nhường đất xây dựng Dự án Nhà máy Alumin Nhân Cơ, 425 hộ dân vùng mỏ, huyện Đắk R’Lấp vẫn chưa được cấp đất tái định cư theo phương án đã được phê duyệt. Trong khi đó, để phục vụ mở rộng khai trường khai thác, bảo đảm hoạt động liên tục của Nhà máy Alumin, nhu cầu thu hồi đất cho các giai đoạn tiếp theo sẽ lên đến hàng trăm ha, cần đến hơn 1.000 lô đất tái định cư.
Từ năm 2006 đến nay, để có mặt bằng và khai trường phục vụ xây dựng Dự án Alumin Nhân Cơ và khai thác quặng bô-xít, huyện Đắk R’Lấp đã quyết định thu hồi đất nhiều khu vực trên địa bàn, đồng thời phê duyệt 560 lô tái định cư cho các hộ dân có đất thuộc diện bị thu hồi và đủ điều kiện bố trí tái định cư.
Tuy nhiên, hơn 15 năm qua, huyện chỉ bố trí được 135/560 lô tái định cư. Tổng số hộ đủ điều kiện tái định cư nhưng chưa có quỹ đất để bố trí tính tới thời điểm hiện nay là 425 hộ dân (chiếm tỷ lệ hơn 75%)...
Để kịp thời giải quyết những tồn tại, đồng thời bảo đảm quá trình hoạt động liên tục của nhà máy Alumin Nhân Cơ, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông vừa thông qua 6 Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư các khu tái định cư trên địa bàn huyện Đắk R’Lấp.
Theo đó, 6 Nghị quyết xây dựng các khu tái định cư đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông thông qua gồm: Dự án khu tái định cư thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng; Dự án khu tái định cư số 2 thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng; Dự án khu tái định cư thôn 13, xã Đắk Wer; Dự án khu tái định cư bon Bu N’Doh, xã Đắk Wer; Dự án khu tái định cư thôn 7, xã Kiến Thành và Dự án khu tái định cư thôn 11, xã Nhân Cơ.
Việc xây dựng 6 khu tái định cư được xác định là rất “cấp thiết” để kịp thời bố trí tái định cư cho dân, bảo đảm quá trình hoạt động liên tục của Nhà máy Alumin Nhân Cơ; đồng thời bảo đảm tuân thủ Luật Đất đai, hạn chế tình trạng người dân khiếu kiện.
Dự kiến sau khi hoàn thành, cả 6 dự án sẽ có hơn 1.200 lô tái định cư để bố trí cho dân. Tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 523 tỷ đồng. Việc đầu tư được xác định đồng bộ từ khâu san lấp mặt bằng, đường giao thông, hệ thống thoát nước mưa, nước thải, hệ thống cây xanh, cấp nước, phòng cháy chữa cháy, cấp điện, chiếu sáng và cây xanh.
Theo Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông, Ủy ban nhân dân huyện Đắk R’Lấp và Công ty Nhôm Đắk Nông-TKV đã tính toán và dự kiến đến cuối năm 2022 sẽ hết khai trường khai thác quặng bô-xít; lượng quặng bô-xít hiện tại cũng chỉ đủ để nhà máy hoạt động đến cuối năm.
Việc triển khai các dự án tái định cư sẽ kỳ vọng giải quyết sớm 425 lô tái định cư tồn đọng, đồng thời bảo đảm việc tuân thủ các quy định pháp luật trong quá trình thu hồi đất khai thác quặng bô-xít.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đắk R’Lấp Đỗ Thanh Cát cho biết, sau khi được sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền, từ nay đến hết quý 2/2023, địa phương sẽ tập trung triển khai xây dựng 2 khu tái định cư tại 2 xã Nghĩa Thắng và Đắk Wer để giải quyết trước 425 lô tái định cư tồn đọng cho dân. Các khu tái định cư còn lại cũng sẽ được gấp rút triển khai để bảo đảm tất cả các hộ dân đủ điều kiện đều được bố trí tái định cư trước khi phê duyệt phương án thu hồi đất.
Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông Nguyễn Đình Đạo cho biết, đã lưu ý các đơn vị liên quan phải tổ chức họp dân tại các vùng dự án để thông qua sơ bộ phương án tái định cư để lắng nghe, xem xét sự đồng thuận của nhân dân, lấy đó làm cơ sở để đầu tư cơ sở hạ tầng và phân lô tái định cư phù hợp với nhu cầu người được thụ hưởng. Khu tái định cư phải phù hợp quy hoạch sử dụng đất và các quy định liên quan. Việc phân lô, bố trí tái định cư phải lưu ý diện tích đất phù hợp với nhu cầu, điều kiện đời sống vùng nông thôn, gắn với sản xuất nông nghiệp; đầu tư hạ tầng phải phù hợp, tránh việc các hộ dân được tái định cư phải nộp tiền hạ tầng quá cao; vấn đề môi trường phải được bảo đảm, nhất là nước sạch và tiếng ồn.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên cho biết, đã giao Ủy ban nhân dân huyện Đắk R’lấp khẩn trương xây dựng, phê duyệt và thực hiện kế hoạch giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng 6 khu tái định cư theo quy định. Việc xây dựng kế hoạch phải rõ ràng, cụ thể, hoàn thành trong tháng 11/2022. Huyện Đắk R’lấp xem xét điều chỉnh quy hoạch chi tiết 4 khu tái định cư đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết, phải bảo đảm phù hợp phong tục tập quán gắn với tạo điều kiện đất sản xuất và nhu cầu của người dân bao gồm về đường giao thông, diện tích lô đất, vùng sản xuất… Tỉnh Đắk Nông cũng đã yêu cầu Công ty Nhôm Đắk Nông-TKV (chủ đầu tư) chủ động kinh phí để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng các khu tái định cư theo quy định.
