Đại biểu Quốc hội đề nghị sớm sửa đổi quy định về mức giảm trừ gia cảnh

Sáng 29/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023, tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2024.

Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay đã lạc hậu

Quan tâm đến quy định về mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) cho biết, mức giảm trừ gia cảnh theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân với người nộp thuế là 11 triệu đồng/người/tháng và mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/người/tháng.

Nhiều ý kiến cho rằng mức giảm trừ như vậy là quá lạc hậu và cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm mà không nên chờ đến năm 2026 mới thông qua như đề xuất.

Lý do theo đại biểu Thủy, mức giảm trừ 4,4 triệu/người/tháng thực sự không còn phù hợp với thực tế hiện nay, nhất là ở thành phố lớn, gây thiệt thòi cho người dân nộp thuế. Mức này duy trì từ năm 2020 trong khi 5 năm qua rất nhiều hàng hóa, dịch vụ thiết yếu đều tăng giá, thậm chí có mức giá hàng hóa, dịch vụ thiết yếu còn tăng nhanh hơn tăng thu nhập.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu Quốc hội dự phiên họp. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Dẫn chứng từ số liệu Tổng cục Thống kê, đại biểu cho hay so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, lương thực 27%, đặc biệt là giá xăng tăng 105%...

Đại biểu thông tin, nhiều cử tri chia sẻ, nếu gia đình có con nhỏ phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ hiện nay không dưới 5 triệu đồng/tháng, chưa kể các khoản chi phí khác.

Trường hợp nếu gia đình có con cái đi học, chi phí học hành chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu. Gia đình có cha mẹ già là người phụ thuộc thì không chỉ chi phí ăn uống, sinh hoạt mà còn chi phí y tế, thuốc men.

Trên cơ sở đó, đại biểu Thủy đánh giá quy định về mức giảm trừ gia cảnh chưa thực sự phản ánh đúng mức chi tiêu cơ bản của gia đình và cá nhân cũng như chưa phản ánh thực tế cuộc sống hiện nay.

"Nếu chờ 2 năm nữa mới thông qua quy định của luật thuế như đề xuất thì nhiều người dân phải trong cảnh thắt lưng buộc bụng nhưng vẫn thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân”, nữ đại biểu đoàn Bắc Kạn nói.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cũng chỉ ra sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa tính CPI. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, khi chỉ số CPI biến động trên 20% thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Tại họp báo thường kỳ tháng 3 vừa qua, đại diện Bộ Tài chính chưa đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh vì mức biến động CPI chưa đến 20%.

Đại biểu Thủy dẫn nhận định của nhiều chuyên gia và cử tri cho rằng luật thuế hiện hành lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức dựa trên biến động giá của rổ hàng hóa gồm 752 mặt hàng là bất hợp lý.

"Trong khi hàng hóa thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ khoảng hơn 20 mặt hàng, nhưng lại phải chờ tính mức trung bình mức giá trên 752 mặt hàng thì rất lâu mới được điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, thậm chí là 6-7 năm", đại biểu cho hay.

Trong khi hàng hóa thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ khoảng hơn 20 mặt hàng, nhưng lại phải chờ tính mức trung bình mức giá trên 752 mặt hàng thì rất lâu mới được điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, thậm chí là 6-7 năm.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn)

Không sớm điều chỉnh sẽ ảnh hưởng đến ý nghĩa tăng lương

Đại biểu đánh giá, đây là khoảng thời gian quá dài, không phản ánh kịp thời những biến động trong chi tiêu của các hộ gia đình, do vậy sẽ gây thiệt thòi cho người dân.

Thêm nữa, đại biểu Thủy cũng cho rằng quy định mức giảm trừ gia cảnh chưa phù hợp với điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở nước ta, khi phần lớn thu nhập hằng tháng của người dân dành cho hàng hóa, dịch vụ thiết yếu lên tới 70%.

Đại biểu Quốc hội dự phiên thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước sáng 29/5. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Theo khảo sát từ Đại học Kinh tế Quốc dân, đối với quốc gia mà người dân có thu nhập cao khoảng 100 triệu đồng/tháng thì mức chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu chiếm 30-40%. Vì vậy, đại biểu cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu cho nhu cầu thiết yếu của người dân.

Đặt trong bối cảnh biến động lương tăng hiện nay, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đánh giá mức thuế thu nhập và mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời sẽ dẫn tới bất cập, gây âu lo cho người lao động.

Theo kế hoạch, từ ngày 1/7 tới đây sẽ thực hiện chính sách cải cách tiền lương và dự kiến mức lương bình quân chung của cán bộ công chức, viên chức sẽ tăng khá nhiều so với hiện nay, dẫn tới thu nhập tính thuế sẽ tăng. "Việc không điều chỉnh kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của cải cách tiền lương", đại biểu nhấn mạnh.

Trên cơ sở đó, đại biểu Thủy đề nghị Chính phủ cần sớm trình Quốc hội sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10 năm nay và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025.