Đĩa nhựa hồi sinh
Theo Hiệp hội đĩa nhựa Anh quốc, có 550 nghìn bản đĩa đã bán ra trong năm 2013. Đây vẫn là một con số rất nhỏ, so với lượng download và đĩa CD, chỉ chiếm 0,7% tổng số các album bán ra. Nhưng với album của nhóm Daft Punk, đĩa “Random Access Memories” tung ra hồi tháng 5 năm ngoái, trong tuần lễ đầu tiên bán được 339 nghìn bản và trong đó có 19 nghìn bản đĩa nhựa, chiếm 6%. Không phải những cái tên cũ xưa mà chính Daft Punk, Arctic Monkeys và Vampire Weekend đã giúp đĩa nhựa tại Anh tăng số lượng bán ra lên đến gấp đôi năm trước.
Các nhóm nhạc quen thuộc của các bạn sinh viên cũng có nhiều thành công trên thị trường đĩa nhựa: nhóm National bán 7.000 đĩa “Trouble Will Find Me”/tuần hoặc 10.000 fan của nhóm Vampire Weekend đã hăng hái mua đĩa “Modern Vampires of the City”, bản đĩa nhựa. Khi Front Bottoms, nhóm indie đến từ New Jersey đăng tấm hình các thành viên ôm các đĩa nhựa mới của nhóm lên Facebook, hãng đĩa của họ đã nhận được các đơn hàng qua điện thoại tổng cộng trị giá 2.000 đô la trong vòng 10 phút.
Record Store Day cũng là một yếu tố rất lớn góp phần vào thành công này. Vào ngày thứ bảy lần thứ ba của tháng tư, một ngày lễ hội dành cho đĩa nhựa được tổ chức rộng khắp thế giới, chính xác là rộng khắp các cửa hàng bán đĩa độc lập trên toàn thế giới. Dù không nằm trong các chuỗi cửa hàng đĩa lớn nhưng Record Store Day được tổ chức rất hấp dẫn, với sự xuất hiện của các nghệ sĩ tại cửa hàng, hoặc sẽ biểu diễn, hoặc chào đón, trò chuyện, ký tên cho người hâm mộ. Các ấn bản đĩa đặc biệt cũng được phát hành cùng với nhiều sản phẩm khuyến mãi hấp dẫn khác. “Việc các cửa hàng đĩa độc lập bán được hai triệu bảng Anh tiền đĩa nhựa trong vòng một ngày dẹp tan các ý nghĩ cho rằng đĩa nhựa hay cửa hàng đĩa độc lập đang thoi thóp”. Kim Bayley, người tổ chức sự kiện Record Store Day phát biểu.
Một số dân mê âm thanh luôn tẩy chay đĩa CD và cho rằng những rãnh âm thanh trên đĩa nhựa sản sinh ra những chất âm ấm áp và sâu lắng mà các con số 0-1 của đĩa CD không thể nào sánh nổi. Nhưng dĩ nhiên là phần còn lại của thị trường mặc kệ họ, vẫn lao vào đĩa CD với quá nhiều tiện dụng về mặt lưu trữ, sử dụng. Hầu hết các hãng đĩa đóng cửa nhà máy sản xuất đĩa nhựa của mình, trừ một số vẫn còn mở để in đĩa dành cho nhạc dance, bởi đĩa nhựa vẫn là một phương tiện được các DJ lựa chọn để... chà!
Thời gian trôi qua, hóa ra sự cứng đầu của dân mê âm thanh cũng có lý. Một số lượng dân sưu tập đĩa rất trẻ, thậm chí sinh sau năm 1982 - thời điểm đĩa CD ra đời. Đầu năm 2013, một nghiên cứu cho thấy chính các bạn trẻ dưới 25 tuổi là động lực lớn nhất thúc đẩy doanh số của đĩa nhựa trong vòng năm năm vừa qua. Tại Anh, rất đáng ngạc nhiên là các bạn trẻ từ 18 đến 24 mua đĩa nhựa nhiều hơn bất cứ nhóm tuổi nào khác dưới 50. Như số liệu ở đầu bài viết, các nhóm nhạc “thân thiện” với giới sinh viên bán đĩa nhựa rất chạy.
Thư viện đĩa nhựa
Trong khi các bạn trẻ tuổi đôi mươi khác lăn lộn bốn ngày ở Liên hoan Glastonbury thì Elly Rendall và Sophie Austin lụi hụi sắp xếp, phân loại đĩa nhựa, biến một ý tưởng nảy sinh từ một lần đi hộp đêm trở thành hiện thực. “Chúng tôi đánh nhạc DJ garage kiểu Anh và đang muốn xây dựng bộ sưu tập đĩa nhựa của mình. Chúng tôi không có đủ tiền để mua trọn bộ mới. Thư viện thì không còn đĩa nhựa nữa và chúng tôi thì có gu nhạc khác biệt nên chợt nghĩ: Phải chăng có một thư viện đĩa nhựa sẽ tuyệt hơn nhiều”.
Và rồi họ thuê một cửa hàng ở phía bắc London để lập nên Thư viện Đĩa nhựa, một thư viện phi lợi nhuận, hoạt động dựa trên việc tình nguyện và đóng góp của công chúng, chỉ cho mượn đĩa nhựa. Đóng góp lớn nhất hiện nay là 300 đĩa, hầu hết là cỡ 50 đĩa. “Tôi nghĩ, lý do có lẽ là vì một ông chồng, bà vợ nào đó ở nhà quát lên: tống hết đống đĩa này ra khỏi nhà ngay lập tức!” Rendall nói. Cô chia sẻ tiếp: “Cộng đồng DJ hiện tại chủ yếu là nam giới, mọi người rất hiểu biết và gần như không có sự chia sẻ. Trong các cửa hàng bán đĩa, bạn cũng sẽ cảm thấy ngại ngần khi hỏi han. Vì vậy, thư viện sẽ tạo ra một sự khác biệt, một không gian chào đón và sẵn sàng sẻ chia”.
“Mọi người có thể chia sẻ kiến thức của mình với những người hoàn toàn chưa biết gì về đĩa nhựa. Rất nhiều bạn trẻ đến với chúng tôi chưa hề chạm tay vào đĩa nhựa trước đó”, Austin nói. “Điều hấp dẫn là mọi người có thể cất đĩa của họ ở đây. Họ không cần phải lưu giữ ở nhà mà vẫn có thể lấy được đĩa của mình bất cứ khi nào. Vậy nên bạn không có cảm giác là mình phải cho luôn đĩa của mình”.
Ngoài việc trở thành thành viên đương nhiên bằng việc hiến tặng đĩa thì cũng có thể tham gia thư viện với giá một bảng Anh, bên cạnh khoản phí cho mỗi lần “mượn” tối đa năm đĩa. Mọi chuyện có vẻ hợp lý ngoài việc liệu chuyện gì sẽ xảy ra nếu như người mượn không trả đĩa lại. “Chúng tôi hy vọng rằng, mọi người sẽ cảm thấy đây là một bộ sưu tập chung nên cần tôn trọng nó. Nếu như ai đó lấy 5 đĩa, họ sẽ thiệt hại hơn bởi thay vì họ có cả mấy nghìn đĩa luôn sẵn sàng thì giờ chỉ có 5 đĩa và vĩnh viễn không thể quay lại”.
