Cây có giá trị, nhưng...
| Dự kiến tới tháng 12-2005, Tổng đội TNXP sẽ nhập thêm 5 tấn hạt Ngân hạnh để sản xuất khoảng 3-4 triệu cây giống phục vụ Chương trình trồng trừng ở vùng Tây Bắc Tổ quốc. |
Theo ông Lim In Hoan - Viện trưởng Viện Nghiên cứu môi trường rừng Jeo IIa Buk Do (Hàn Quốc) thì Ngân hạnh là một loại cây lâm nghiệp có giá trị, được trồng nhiều ở Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc. Cây có thể cho nhiều loại sản phẩm: hạt Ngân hạnh (còn gọi là Bạch quả) được dùng làm thực phẩm, dược phẩm; hạt và lá dùng làm dược liệu(chữa bệnh về não, giảm cholesterol, đề phòng bệnh ung thư, thấp khớp); gỗ làm hàng mỹ nghệ; cây tạo cảnh quan đẹp, lọc không khí tốt (có khả năng làm sạch chất thải nặng).
Ngoài ra, cây có sức sống mãnh liệt, tuổi thọ cao (có thể đạt hơn 1.000 tuổi) và cho thu hoạch ổn định theo thời gian. Thời gian thu hoạch trong vòng 6O-100 năm. Cây tốn ít công chăm sóc. Hiện tại, Viện Jeo IIa Buk Do đã nhân giống được cây Ngân hạnh vua cho quả to gấp ba lần Ngân hạnh thuần chủng.
Trên thế giới, Ngân hạnh được coi là loại hoa quả cao cấp. Cũng theo ông Lim In Hoan, giá quả Ngân hạnh trên thị trường hiện là 4,8-5,3 USD/kg (Ngân hạnh thuần chủng) và 10-15 USD/kg (Ngân hạnh vua).
Ông Nguyễn Văn Cùng - Tổng đội trưởng Tổng đội TNXP Vạn Xuân cho biết, từ tháng 2-2004, Tổng đội đã nhập 1.200kg hạt Ngân hạnh vua để gieo cây giống và nhập 400 cây giống gốc để trồng tại xã Tân Lập (Mộc Châu, Sơn La). Tỷ lệ nảy mầm đạt 70% và cây tỏ ra thích hợp với khí hậu Việt Nam. Tổng đội đang chuẩn bị đưa cây Ngân hạnh về trồng khảo nghiệm tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh như một loại cây tạo cảnh quan.
... Cần có kế hoạch toàn diện
| Giá cây Ngân hạnh giống còn ở mức cao (tại Hàn Quốc là 5.000 won/cây, tương đương 60.000 đồng/cây). Với mật độ 400-500cây/ha thì người trồng rừng phải đầu tư khoảng hơn 20 triệu đồng tiền cây giống cho một ha rừng trồng. Số tiền này là quá sức đối với nhiều nông dân nghèo. |
Tuy nhiên, kế hoạch nhân giống cây Ngân hạnh được đánh giá là vội vã. Với nhiều người dân Việt Nam, cây Ngân hạnh hết sức xa lạ nên việc thuyết phục người dân trồng là cả một vấn đề lớn. Nhất là khi cây Ngân hạnh còn bộc lộ nhiều nhược điểm.
Ông Nguyễn Quang Dương - Phó cục trưởng Cục Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, Ngân hạnh là loại cây lâu năm nên thời gian khảo nghiệm hai năm là quá ít. Thực tế cho thấy hơn 50% cây con đưa từ Hàn Quốc về trồng đã bị chết. Những cây gieo hạt, sau hai năm mới chỉ cao 50-100cm .
Ông Nguyễn Văn Cùng khẳng định chỉ 3-5 năm, cây Ngân hạnh đã cho sản phẩm là lá (chiết xuất làm dược liệu). Tuy nhiên, thời gian thu hoạch quả và gỗ khá dài: hạt từ 5-10 năm mới cho thu hoạch, gỗ trên 10 năm mới cho thu hoạch. Vì thế, Ngân hạnh còn gọi là cây trồng cho con cháu. Như vậy, khả năng thu hồi vốn rất chậm. Hơn nữa, theo một kỹ sư lâm nghiệp, quả Ngân hạnh có mùi thối dễ gây khó chịu khi mùa quả rụng. Gỗ Ngân hạnh thiếu sức đề kháng với vi khuẩn biến sắc và vi khuẩn ô nhiễm bề mặt nên phải xử lý bằng chất chống khuẩn, đòi hỏi phải có công nghệ cao. Trong khi đó, những công nghệ liên quan đến việc sản xuất các sản phẩm từ cây Ngân hạnh ở Việt Nam hầu như chưa có (công nghệ chiết xuất dược liệu, chế biến bột quả, chế biến gỗ...). Như vậy, nếu chỉ trồng rừng chung chung mà không quan tâm tới thị trường, chế biến sản phẩm thì rất có thể người trồng rừng sẽ bị tắc đầu ra.
