Chủ động, nắm chắc mọi diễn biến, sát sao trong công tác điều hành giá

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua, kinh tế đất nước phục hồi nhanh và hầu hết ở các ngành, lĩnh vực, nhu cầu sản xuất hàng hóa phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu cùng với tác động của hàng hóa thế giới đã đẩy hàng hóa và dịch vụ thiết yếu tăng lên, nhưng nhìn chung mặt bằng giá cơ bản được kiểm soát tốt.

Theo ước tính của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng tháng 8 ước tăng 0,006% so với tháng trước. Bình quân 8 tháng năm 2022 ước tính tăng khoảng 2,58-2,6% so với cùng kỳ năm 2021.

Bộ Tài chính dự báo thời gian tới, giá nhiều mặt hàng nguyên liệu, vật tư chiến lược vẫn chịu áp lực lớn từ tình trạng phục hồi không đồng đều và thiếu bền vững của kinh tế thế giới, nhất là một số nền kinh tế lớn và đối tác chính của Việt Nam như Mỹ, EU, Trung Quốc,…

Bên cạnh đó, giá các mặt hàng lương thực, thực phẩm, đồ uống, may mặc thường tăng theo quy luật vào giai đoạn chuyển mùa và thời điểm lễ tết cuối năm; giá thịt lợn đang có xu hướng tăng…; việc tập trung triển khai đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công vào cuối năm, nhất là việc triển khai các công trình kinh tế trọng điểm có thể làm tăng nhu cầu nhất là đối với các mặt hàng vật tư xây dựng từ đó có thể làm giá cả biến động nếu nguồn cung không đáp ứng kịp thời.

Trên cơ sở tổng hợp thông tin và cập nhật dự báo xu hướng giá các mặt hàng quan trọng thiết yếu là trọng tâm của công tác quản lý, điều hành giá trong năm 2022, dự báo của Ngân hàng Nhà nước về lạm phát cơ bản bình quân năm 2022, Bộ Tài chính cập nhật 2 kịch bản điều hành giá.

Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính dự báo CPI bình quân năm 2022 tăng trong khoảng 3,37-3,87%. Tổng cục Thống kê dự báo CPI bình quân trong khoảng 3,4-3,7%. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam dự báo lạm phát bình quân năm 2022 tăng trong khoảng 3,7% (dao động khoảng 0,3%).

(Ảnh: VGP)

Tại hội nghị, đại diện các Bộ: Công thương; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Giáo dục và Đào tạo; Y tế; Xây dựng; Ngân hàng Nhà nước, Tổng cục Thống kê, Văn phòng Chính phủ,… đánh giá cao báo cáo tổng hợp của Bộ Tài chính.

Các ý kiến thống nhất cho rằng trong bối cảnh tình hình kinh tế, chính trị thế giới diễn biến rất khó lường, trong nước còn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro, công tác điều hành giá trong những tháng còn lại của năm 2022 còn rất nhiều khó khăn, thách thức, tuyệt đối không được chủ quan.

Phát biểu ý kiến tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ: từ đầu năm tới nay, nền kinh tế, chính trị thế giới, chính sách tiền tệ của các nước, đứt gẫy nguồn cung các mặt hàng chiến lược đã tác động không thuận lợi đối với nền kinh tế của đất nước. Trong bối cảnh đó, áp lực điều hành giá đối với Chính phủ nói chung và Thủ tướng, Ban Chỉ đạo điều hành giá cũng như của các bộ ngành, địa phương rất lớn.

Tuy nhiên với sự vào cuộc đồng bộ, hiệu quả của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, với sự ủng hộ của người dân, doanh nghiệp, công tác điều hành giá trong tháng 8 và 8 tháng năm 2022 đạt được kết quả rất tích cực.

Lạm phát bình quân 8 tháng dưới 2,6%; CPI tháng 8/2022 tăng rất thấp so tháng trước. Kết quả này đạt được, bên cạnh nguyên nhân khách quan là giá xăng dầu thế giới giảm, còn do chúng ta đã thống nhất, cùng chia sẻ để điều hành giá rất linh hoạt, hiệu quả.

Phó Thủ tướng đánh giá cao công tác điều hành giá của các bộ ngành, địa phương trong công tác điều hành giá thời gian qua để đến ngày hôm nay chúng có những điều kiện thuận lợi để có thể đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra.

Dẫn thông tin tổng hợp từ Tổng cục Thống kê, Phó Thủ tướng nêu rõ: so với các nước trong khu vực và trên thế giới thì CPI của Việt Nam nằm trong nhóm cận thấp. Cụ thể, Nhật Bản, Trung Quốc,… nằm trong nhóm rất thấp - CPI chỉ tăng khoảng 1,8%; Việt Nam trong 7 tháng tăng CPI 2,54%, nằm trong nhóm CPI tăng cận thấp, khoảng 2-3% (tương đương với các nước: Malaysia, Indonesia, Brunei,…); trong khi đó nhiều nước EU, Mỹ, Canada nằm trong nhóm CPI tăng cao (trên 8%).

“Đây là kết quả rất tích cực” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh và cho biết, chúng ta đã thực hiện hiệu quả chính sách tài khóa; ổn định được tỷ giá, lãi suất, kiểm soát được tín dụng, bảo đảm thanh khoản cho nền kinh tế góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; kết hợp hài hòa, linh hoạt, hợp lý kịp thời giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; quản lý chặt chẽ, công khai, minh bạch giá cả các mặt hàng, dịch vụ thiết yếu (xăng dầu; điện; giá vật liệu xây dựng; dịch vụ y tế, giáo dục, sách giáo khoa; cước vận tải;…).

Phó Thủ tướng nêu rõ, giá dịch vụ y tế, giáo dục ảnh hưởng đến toàn dân. Tinh thần là phải vận hành theo giá thị trường có sự quản lý của nhà nước. Tuy nhiên, thời gian qua, trong bối cảnh khó khăn do tác động của dịch bệnh, ngành y tế và giáo dục đã rất chia sẻ với cái chung.

Cần kiểm soát giá để không ảnh hưởng tới người nghèo, người khó khăn, nhất là đối với vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên thời gian tới cần phải tính toán cặn kẽ những tác động để đề xuất các giải pháp điều hành phù hợp, hiệu quả.

Về công tác điều hành giá những tháng cuối năm, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương không được chủ quan, lơ là; cần theo dõi sát tình hình thế giới, lường trước các yếu tố tiềm ẩn rủi ro như thiên tai, bão lụt, dịch bệnh… có khả năng xảy ra để chủ động các biện pháp ứng phó hiệu quả, kịp thời.

“Phải rất sát sao, không để bị động, bởi nếu tình huống đã xảy ra rồi mới bàn cách ứng phó thì sẽ không kịp thời, khi đó chỉ là xử lý việc đã rồi”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh và yêu cầu phải tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được để thực hiện tốt công tác điều hành giá trong thời gian tới.

Đối với chính sách tài khóa, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính rà soát lại, nhất là những chính sách đến cuối năm nay sẽ hết hiệu lực thì sẽ tác động đến năm 2022 như thế nào? Qua đó tính toán, đề xuất giải pháp phù hợp. Đồng thời phải theo dõi chặt chẽ diễn biến giá xăng dầu thế giới để có giải pháp tài khóa kịp thời.

Đối với chính sách tiền tệ, Phó Thủ tướng đề nghị Ngân hàng Nhà nước “cần hết sức sát sao” để điều hành lãi suất, tỷ giá, tín dụng linh hoạt, hiệu quả, bảo đảm vừa kiểm soát được lạm phát vừa hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội.

Về hoạt động xuất khẩu, phải bám sát tình hình, có đánh giá và giải pháp tổng thể, nhất là các các thị trường quan trọng đối với những ngành hàng lợi thế của đất nước.

Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao trong công tác quản lý giá. Đối với những mặt hàng, dịch vụ do nhà nước thực hiện, phải tính toán, định giá phù hợp để kiểm soát được lạm phát.

Đối với những mặt hàng nhà nước không định giá, phải tiếp tục kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các yếu tố hình thành giá, niêm yết, kê khai giá; xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm quy định pháp luật về giá.

Đồng thời, các bộ, ngành phải tăng cường công tác thông tin, truyên truyền, thông tin phải hết sức kịp thời, trung thực để dư luận hiểu đúng, tạo sự đồng thuận, ủng hộ đối với công tác điều hành giá.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công thương phải chủ động bảo đảm nguồn cung xăng dầu theo đúng quy định tại Nghị định 95/2021/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, “không được dung túng những trường hợp sai phạm”; điều hành giá xăng dầu công khai, minh bạch, đúng pháp luật.

Đối với Bộ Y tế, Phó Thủ tướng đề nghị căn cứ vào các quy định của pháp luật, tiếp tục triển khai các gói đấu thầu mua sắm tập trung thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế kịp thời, theo đúng quy định pháp luật, không để thiếu thuốc, ảnh hưởng tới công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân; phối hợp với các cơ quan liên quan để chuẩn bị các văn bản quy định về giá dịch vụ y tế, trong đó có giá dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét vào thời điểm phù hợp;…

Đối với dịch vụ giáo dục, trong đó có quản lý giá sách giáo khoa, Phó Thủ tướng nêu rõ: Gia đình nào cũng có con em đi học, nhưng mỗi nhà mỗi cảnh, điều kiện kinh tế khác nhau. Do đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần nghiên cứu kỹ lưỡng, để đề xuất các giải pháp quản lý sách giáo khoa phù hợp, hiệu quả, đỡ gánh nặng cho người nghèo và ngân sách nhà nước.

Đối với học phí, Phó Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo chuẩn bị nội dung, tính toán lộ trình điều chỉnh phù hợp khi hội đủ điều kiện.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính tiếp thu các ý kiến tại cuộc họp hoàn thiện báo cáo để làm căn cứ, bảo đảm điều hành giá từ nay đến cuối năm đạt được các mục tiêu Quốc hội đã đề ra khoảng 4%.