Chống thất thu ngân sách từ chuyển nhượng bất động sản

Truy thu thuế, công khai tên doanh nghiệp nợ thuế, phối hợp cơ quan cảnh sát điều tra xử lý các trường hợp cố tình thực hiện hành vi kê khai sai lệch số thuế phải nộp… là các giải pháp đang được Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh triển khai thực hiện nhằm chống thất thu ngân sách từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Người dân kê khai thuế tại Chi cục Thuế thành phố Thủ Đức. (Ảnh Thu Dịu)
Người dân kê khai thuế tại Chi cục Thuế thành phố Thủ Đức. (Ảnh Thu Dịu)

30 doanh nghiệp nợ thuế chây ỳ đợt 2 năm 2022 vừa được Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh công khai danh sách với tổng số tiền thuế nợ, tiền phạt, tiền chậm nộp lên đến 1.911 tỷ đồng. Điển hình như: Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Sài Gòn nợ thuế 404,5 tỷ đồng; Công ty cổ phần Phát triển và kinh doanh nhà nợ 351,8 tỷ đồng; Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thảo Cầm Viên Sài Gòn nợ 339,3 tỷ đồng và Công ty cổ phần Đức Khải nợ 334,3 tỷ đồng…

Trước đó, đầu tháng 4/2022, Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh cũng đã công bố danh sách doanh nghiệp nợ thuế đợt 1 năm 2022 gồm 120 doanh nghiệp, với tổng số tiền thuế nợ, tiền phạt và tiền chậm nộp lên đến hơn 4.131 tỷ đồng. Trong ba tháng đầu năm 2022, Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp đấu tranh, xử lý 10.876 hồ sơ chuyển nhượng bất động sản, thu thêm hơn 180 tỷ đồng cho ngân sách. Trong số đó, thuế thu nhập cá nhân là 147 tỷ đồng, lệ phí trước bạ 33 tỷ đồng.

Theo ông Thái Minh Giao, Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh, có một thực tế hiện nay là nhiều trường hợp người nộp thuế khi chuyển nhượng bất động sản kê khai giá mua bán với cơ quan thuế thấp hơn so với giá chuyển nhượng thực tế, nhằm trốn tránh nghĩa vụ thuế, chưa tự giác kê khai đúng giá thực tế giao dịch. Người nộp thuế kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ theo giá trên hợp đồng chuyển nhượng nhà, đất thấp hơn giá giao dịch thực tế để giảm số thuế phải nộp, gây thất thu ngân sách.

 Trong khi đó, việc xác định giá giao dịch mua bán nhà, đất thực tế trên thị trường vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể để làm căn cứ ấn định thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho cơ quan thuế, cán bộ thuế trong việc xác định được giá giao dịch thực tế của từng hồ sơ. Chủ tịch Hiệp hội bất động sản thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cũng thừa nhận, có tình trạng kê khai giá thấp trong chuyển nhượng bất động sản. Tại thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 30.000 trường hợp phải rà soát lại việc kê khai giá chuyển nhượng bất động sản. Ông Châu đề nghị ngoài các giải pháp chặt chẽ để kiểm soát tình trạng kê khai không đúng số thuế thì ngành thuế cũng cần "thấu tình đạt lý" trong quá trình thực hiện việc rà soát vì vẫn có nhiều trường hợp chuyển nhượng giá thấp vì những lý do đặc thù.

Trước tình trạng thất thu trong chuyển nhượng bất động sản diễn biến phức tạp, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các cơ quan thuế tăng cường các biện pháp chống thất thu; đồng thời, có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản. Về phía Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh, Phó Cục trưởng Thái Minh Giao cho biết, đã báo cáo UBND thành phố để chỉ đạo các sở, ngành có liên quan phối hợp triển khai công tác đấu tranh chống thất thu, tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

Đồng thời, có nhiều biện pháp nhằm chống thất thu trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản; phối hợp cơ quan Cảnh sát điều tra xử lý các trường hợp cố tình thực hiện hành vi kê khai sai gây sai lệch số thuế phải nộp, gây thất thu thuế cho ngân sách. Nhờ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp cho nên những tháng đầu năm 2022, tình hình thu ngân sách từ đất trên địa bàn thành phố có nhiều dấu hiệu khả quan khi đạt hơn 12.600 tỷ đồng chỉ trong bốn tháng đầu năm, chiếm 10,5% tổng thu ngân sách toàn thành phố.

Để tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, bảo đảm thống nhất khi triển khai, chống thất thu thuế, không làm chậm hồ sơ, tránh phiền hà cho người nộp thuế, mới đây Cục Thuế thành phố đã đề nghị UBND thành phố Hồ Chí Minh giao Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp cung cấp thông tin cho cơ quan thuế đối với các trường hợp kê khai giá trị bất động sản trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá của chính bất động sản đó tại các lần giao dịch trong lịch sử để cơ quan thuế xử lý theo quy định; nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền để tham mưu kịp thời cho UBND thành phố Hồ Chí Minh ban hành bảng giá đất sát với giá thị trường cho phù hợp thực tiễn.