Sự xuất hiện của những “ông lớn” ngành thời trang nước ngoài không chỉ đáp ứng nhu cầu mua sắm ngày càng cao của người tiêu dùng, mà còn tạo ra cuộc cạnh tranh khốc liệt trên thị trường thời trang trong nước.
Sức ép thị phần
Sự kiện hãng thời trang H&M khai trương cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam đầu tháng 9 vừa qua đã gây “sốt” trong giới trẻ, thu hút hơn 4.000 người chờ đợi, xếp hàng vào mua sắm sản phẩm mang thương hiệu quốc tế với giá cả hợp lý. Đại diện của H&M cho biết: Sau nhiều năm nghiên cứu, tìm hiểu thị trường, nay là thời cơ chín muồi để H&M đến Việt Nam. Nhiều trung tâm mua sắm mọc lên, gu thời trang phong phú của giới trẻ là dịp để H&M đẩy mạnh phát triển chuỗi cửa hàng của mình trong những năm tới. Đại diện của H&M cũng cho biết, mỗi ngày cửa hàng đều có mẫu mới, mỗi tuần sẽ có một bộ sưu tập. Với diện tích cửa hàng rộng hơn 2.200 m2 cùng các loại quần áo “phủ khắp” mọi lứa tuổi và đa dạng về phong cách, “cơn lốc” H&M sau cả tháng vẫn chưa có dấu hiệu lắng xuống.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực thời trang, Zara (Tây Ban Nha) đặt chân vào Việt Nam, ngay ngày đầu khai trương đã đạt doanh thu hơn 5,5 tỷ đồng. Qua một năm có mặt tại Việt Nam, Zara chứng tỏ sức hút của trường phái kinh doanh thời trang nhanh (fast-fashion) hay còn gọi là thời trang đại chúng, thời trang giá rẻ. Hãng này còn áp dụng chính sách giá bán thấp hơn các nước trong khu vực như Thái-lan, Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a,… từ 15 đến 20%, với những mã hàng chọn lọc, tạo sức hấp dẫn riêng. Việt Nam luôn được đánh giá cao về sức tiêu thụ hàng nhập khẩu, là ưu thế khiến hàng loạt thương hiệu thời trang lớn quốc tế lưu tâm tìm hiểu. Một loạt tên tuổi khác cũng đang có kế hoạch vào Việt Nam như Uniqlo, Forever21,… khiến thị phần của các doanh nghiệp (DN) dệt may, thời trang trong nước vốn đã nhỏ lại nguy cơ ngày càng nhỏ hơn.
Theo số liệu thống kê của Hiệp hội siêu thị Hà Nội: Các DN nước ngoài đang chiếm hơn 50% thị phần bán lẻ tại Việt Nam. Con số thực tế còn lớn hơn nhiều. Có những ngành, lĩnh vực, DN nước ngoài chiếm tới 80 - 90%. Thế mạnh của các DN nước ngoài so với DN trong nước là vốn, nguồn nhân lực, công nghệ, mức độ chuyên nghiệp, nhất là hệ thống chuỗi xuyên quốc gia rất mạnh. Với hệ thống bán lẻ, quy mô phát triển chuỗi đóng vai trò quan trọng. Do đó, nếu các DN trong nước không có chiến lược phát triển hợp lý, gắn kết thì các “đại gia” bán lẻ nước ngoài sẽ chiếm phần lớn thị phần.
Nâng cao sức cạnh tranh
Thời gian qua, hàng loạt DN, tập đoàn lớn của nước ngoài đã và đang đầu tư vào thị trường bán lẻ Việt Nam như tập đoàn Aeon của Nhật Bản, Lotte của Hàn Quốc, Big C, Metro,… Riêng lĩnh vực thời trang, ước tính có 200 thương hiệu nước ngoài xuất hiện tại thị trường trong nước. Theo các chuyên gia, thời trang nước ngoài thành công ở Việt Nam chủ yếu do lợi thế về giá. Những hãng này sản xuất hàng loạt sản phẩm quần áo ở phân khúc bình dân, bán với mức giá trung bình. Điều đó đã gây sức ép lớn đối với các hãng thời trang trong nước như Vera, Owen, May 10, Canifa, TNG,… Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư và thương mại TNG Nguyễn Văn Thời khẳng định, các hãng thời trang nước ngoài đầu tư vào Việt Nam chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng đối với DN trong nước, cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Tuy nhiên, chúng ta phải chấp nhận bằng cách đẩy mạnh sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, ma-két-tinh và giá cả. Để có thể cạnh tranh sòng phẳng, không còn cách nào khác là DN phải gồng mình lên. Ai có thương hiệu riêng, người đó sẽ giành phần thắng.
Chủ tịch HĐQT Tổng công ty may Hưng Yên Nguyễn Xuân Dương chia sẻ: Các hãng thời trang nước ngoài đầu tư vào thị trường trong nước do họ nắm bắt và đánh trúng vào tâm lý của người Việt Nam. Để thành công, các hãng này xây dựng chính sách đưa hàng chuẩn vào bán với mức lãi không nhiều, thậm chí, chấp nhận lỗ thời gian đầu với mục đích mở rộng kênh phân phối. Về sau, họ sẽ đặt các DN trong nước sản xuất để đẩy vào kênh tiêu thụ. Các hãng thời trang nước ngoài vào Việt Nam sẽ làm lợi cho người tiêu dùng khi có nhiều sự lựa chọn về sản phẩm mang thương hiệu quốc tế, giá cả phải chăng. Nhà sản xuất cũng có lợi vì nhận được nhiều đơn hàng hơn. Riêng các DN phân phối, phát triển thị trường sẽ bị ảnh hưởng. Nếu không đổi mới, đầu tư mở rộng quy mô, chuỗi phân phối với phong cách phục vụ chuyên nghiệp, hiện đại chắc chắn DN trong nước sẽ bị thôn tính.
Một chuyên gia kinh tế nhận xét, người dân rất hào hứng đón nhận những dòng sản phẩm có uy tín của nước ngoài. Thành công của H&M trong đợt khai trương vừa qua do quảng cáo, tiếp thị khá tốt. Việc nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đầu tư, đẩy mạnh kinh doanh bán lẻ là tốt, góp phần thúc đẩy môi trường cạnh tranh. Chính vì vậy, DN trong nước cần phải đổi mới. Đối với các DN yếu kém thì đây là cơ hội để học hỏi, có trách nhiệm đến cùng đối với khách hàng. Mặt khác, phải khắc phục bằng được điểm yếu cố hữu về nguyên phụ liệu, tránh phụ thuộc vào nước ngoài để thúc đẩy ngành dệt may thời trang phát triển.
Hiện tại, một số DN cho rằng mình có lợi thế vì tính linh hoạt, dễ thích ứng do thấu hiểu được thói quen và văn hóa người tiêu dùng. Tuy nhiên, ở sân chơi quốc tế, sự linh hoạt này không còn là ưu điểm. Nếu muốn phát triển bền vững, DN trong nước cần xây dựng những chiến lược dài hạn, chú trọng hơn vào việc xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp để chuẩn bị cho “cuộc đua” trên thị trường bán lẻ.
VŨ VINH PHÚ
Chuyên gia kinh tế