Cảnh quan cũng là nét đẹp văn hóa

Ðảng và Nhà nước ta đã xác định văn hóa vừa là động lực vừa là mục tiêu của sự phát triển, là nền tảng tinh thần của xã hội. Chính vì vậy khi phát triển kinh tế cũng như bất kỳ lĩnh vực nào khác đều phải quan tâm đến cái gốc văn hóa. Tuy nhiên không phải lúc nào, nơi nào vấn đề quan trọng ấy cũng được  quan tâm một cách đầy đủ, sâu sắc. Khi phát triển đô thị vì thiếu quy hoạch hoặc thực hiện quy hoạch không nghiêm dẫn đến sự lộn xộn trong xây dựng, nhà cửa nhấp nhô cái thò ra, cái thụt vào, cái siêu mỏng, cái cao ngất ngưởng làm hỏng cả cảnh quan. Ngay sát hồ Hoàn Kiếm, người ta còn định xây dựng cả một cao ốc, vậy thì còn gì cảnh đẹp nghìn xưa của cái hồ đặc trưng của Thủ đô Hà Nội.

Ta có rất nhiều khu nhà cao tầng mới xây rất hiện đại, song cũng không ít những khu đô thị không chú ý kiến trúc dường như  "nhà ta, ta cứ xây" với đủ các kiểu dáng nhìn từng nhà thì tạm được, nhưng cả dãy phố thì lai tạp hổ lốn trông rất xấu. Như vậy bao giờ mới có được những thành phố to đẹp có hình thức vừa hiện đại vừa có mầu sắc dân tộc.

Khi phát triển du lịch, nhiều nơi đã biết khai thác các di sản văn hóa vì nhận thức sâu sắc rằng suy cho cùng cái gốc của du lịch là văn hóa. Nhiều lễ hội văn hóa các dân tộc được  khôi phục, những ngôi nhà sàn vùng núi phía bắc, những dàn cồng chiêng ở Tây Nguyên, di tích cung đình Huế, những ngôi nhà cổ ở Hội An, những miệt vườn Nam Bộ... đã trở thành những sản phẩm du lịch - văn hóa có sức hấp dẫn mạnh mẽ du khách. Song còn nhiều vấn đề đặt ra trong lĩnh vực này: Ðầu tư cho các sản phẩm trên như thế nào hay chỉ biết khai thác đến kiệt quệ. Nhiều di tích lịch sử  văn hóa và thắng cảnh đang bị xâm hại.

Sa Pa được  thiên nhiên ưu đãi với khí hậu và cảnh đẹp, vậy mà các nhà quản lý đang phải  cùng các chuyên gia Pháp quy hoạch lại xây dựng, nhất là làm khuất đi những thùng chứa nước lóa mắt  trên các nóc nhà. Cũng may ở đây đã từ chối dự án xây nhà hàng chục tầng ngay trước dãy Hoàng Liên Sơn. Du khách nước ngoài đến đông là rất mừng, song làm sao để người dân không bị ảnh hưởng của hành vi, lối sống xa lạ với thuần phong mỹ tục của dân tộc lại không phải là chuyện nhỏ.

Ngay chuyện sản xuất hàng hóa tưởng ít liên quan văn hóa, song thật ra mỗi sản phẩm đều hàm chứa yếu tố nội lực văn hóa của ta thể hiện qua trí tuệ, óc sáng tạo, bàn tay tài hoa. Hàng hóa cần đến mẫu mã đẹp, chất lượng cao mang nét riêng Việt Nam, thương hiệu Việt Nam.

Phát triển kinh tế trong hội nhập kinh tế quốc tế phải đi đôi với phát triển văn hóa để xã hội phát triển cân bằng và bền vững về cả hai mặt vật chất và tinh thần. Cảnh quan cũng là một nét đẹp văn hóa phải giữ gìn.