Cảnh báo xe container gây tai nạn giao thông

Điểm qua một số vụ TNGT nghiêm trọng vừa qua cho thấy, tiềm ẩn hiểm họa từ những chiếc xe "hung thần xa lộ" này. Ngày 26-4, tại QL 5, xe container biển kiểm soát (BKS) 29U-7910 chạy hướng Hải Phòng - Hà Nội đến trước cổng Công ty May 10 đâm vào xe chở bê-tông chạy cùng chiều rồi xuyên qua tường rào công ty nghiền nát 40 chiếc xe máy, xe đạp. Tối 24-7, tại cầu Sông Xoài (Châu Ðức, Bà Rịa - Vũng Tàu), xe ô-tô BKS 54N-9442 chở hai container chạy từ hướng Láng Lớn qua huyện Tân Thành bất ngờ thùng hàng văng ra khỏi xe, bay lên thành cầu, văng vào người chị Nguyễn Thị Thanh Thúy nghiến đứt đôi người, rồi tiếp tục lao ra chắn ngang giữa đường gây ách tắc giao thông.

Trong bảy tháng đầu năm nay, tại TP Hải Phòng xảy ra 46 vụ TNGT do ô-tô gây ra, có 8 vụ mà thủ phạm chính là xe đầu kéo container; còn tại Quảng Ninh có 10 người chết là nạn nhân của xe container, điển hình là vụ xe container BKS 16H-8195 đâm và kéo lê xe mô-tô gây chết một người tại TP Hạ Long ngày 26-6. Sáng 24-6, khi xe du lịch BKS 76K-3564 chở đoàn giáo viên của huyện Sơn Tịnh (Quảng Ngãi) chạy đến quốc lộ 1A, qua xã Suối Hiệp, huyện Diên Khánh (Khánh Hòa) gặp xe tải container 79D-1867 do Nguyên Hoàng điều khiển chạy ngược chiều từ TP Hồ Chí Minh ra.

Xe container lấn sang phần đường của xe đi ngược lại, rồi đâm thẳng vào phần hông trái của xe du lịch biển kiểm soát 76K-3564, làm bốn người chết và 13 người bị thương nặng. Các vụ tai nạn không những gây thiệt hại cho bản thân chủ xe, người bị tai nạn mà còn làm hư hỏng nhiều công trình giao thông đường bộ như dải phân cách, cột đèn, tường hộ lan, dải phân cách mềm, các biển báo... trị giá hàng tỷ đồng và làm ùn tắc giao thông kéo dài.

Tại Hải Phòng, hằng năm lượng hàng hóa qua cảng đạt khoảng 15 triệu tấn/năm, trong đó 70% được vận chuyển bằng đường bộ, và trong số 29.968 ô-tô được đăng ký có gần 3.000 xe đầu kéo và 3.000 rơ-moóc. Loại xe siêu trường, siêu trọng này có trọng tải lớn, chiều dài gần 20 m, chiều cao tới 4 m. Khi tham gia giao thông trong nội thành, tại các điểm giao cắt, nút giao thông, các tuyến đường hẹp... những xe này khi vào cua hoặc quay đầu xe rất chậm, dẫn đến ùn tắc; còn ở quốc lộ, khi chạy tốc độ cao thường tạo ra luồng gió hút rất nguy hiểm với mô-tô, xe đạp đi bên cạnh, dễ xảy ra TNGT.

Nhiều xe ô-tô khi gặp loại xe container phải chủ động nhường đường. Nguyên nhân các vụ tai nạn thường do một số lái xe ý thức kém, chỉ vì lợi nhuận đã không tuân thủ quy định về TTATGT, phóng nhanh, vượt ẩu, đi sai phần đường, ngủ gật, bất cẩn khi điều khiển, chở quá tải. Có lái xe chỉ học lái xe tải tại các cơ sở đào tạo, thiếu kinh nghiệm điều khiển các loại xe có trọng tải lớn (thực tế đòi hỏi phải có thời gian dài).

Chất lượng các đầu kéo container nhìn chung không bảo đảm, phần lớn là hàng cũ nhập từ nước ngoài, thời gian sử dụng đã lâu; nhiều phương tiện lốp bị mòn, không đủ độ bám đường cần thiết. Việc phát hiện vi phạm không khó, nhưng xử lý đang trở thành vấn đề nan giải.

Phần lớn, xe vận chuyển container có kẹp chì, khó kiểm tra; ngay cả khi xác định quá tải, việc hạ tải rất khó khăn do CSGT không có cân trọng tải lớn, kho bãi lưu hàng và phương tiện.

Sau nửa tháng ra quân tuần tra kiểm soát, xử lý xe container trên quốc lộ 18 đến hết ngày 30-7, Phòng CSGT Quảng Ninh đã kiểm tra 157 trường hợp thì tất cả đều... vi phạm, lỗi do cả chủ xe và lái xe, đã xử phạt 131 trường hợp. Ðáng chú ý gần một phần ba lái xe khi bị kiểm tra đã trình biên bản vi phạm trước đó mong được CSGT thông cảm bỏ qua. Số đông lái xe chủ yếu từ 18 đến 25 tuổi, đều sử dụng giấy phép lái xe hạng C, chưa có nhiều kinh nghiệm điều khiển, kiểm soát xe container.

Mặc dù chưa "bắt tận tay, day tận trán", nhưng tổ công tác cũng phát hiện nhiều lái xe có biểu hiện sử dụng ma túy. Các nhân viên Trạm thu phí giao thông cầu Ba Chẽ cho biết, trong quá trình xếp hàng chờ mua vé qua cầu, nhiều lái xe, phụ xe đã vứt kim tiêm ra ngoài lề đường. 

Mặc dù CSGT đã xử lý nghiêm nhưng xem ra các lái xe vẫn "nhờn thuốc" bởi những ngón nghề đối phó, như đi thành từng tốp bốn, năm chiếc, khi CSGT ra hiệu lệnh dừng một xe, lập tức cả tốp đều dừng lại làm ùn tắc giao thông và gây sức ép, đổ cho CSGT vi phạm quy trình cùng lúc dừng nhiều phương tiện. Bị xử lý vi phạm, lái xe giở bài "cùn", tạo mọi lý do chờ chủ xe, chủ hàng đến giải quyết, vì vậy, thời gian kiểm tra, xử lý một xe kéo dài hàng giờ, cá biệt có trường hợp kéo dài suốt cả ca tuần tra. Có lái xe gan lỳ không chấp hành, có lời nói thô tục, thách thức lực lượng chức năng, đánh "pan" xe cho CSGT không thể làm gì được với loại xe này.

Tại Quảng Ninh, CSGT đã gặp không ít trường hợp dở khóc dở cười khi lái xe vi phạm bị kiểm tra đã khóa xe bỏ lên đồi ngồi chơi cả buổi, bất hợp tác. Còn chủ hàng, khi xe bị kiểm tra thì cho rằng CSGT đã cản trở sự phát triển kinh tế và làm ăn của doanh nghiệp. Vụ lái xe Nguyễn Ðức Chính điều khiển xe container BSK 16K-6080 không có giấy phép vào đường cấm và chở container quá cao, liên tục chạm vào đường dây điện mắc qua đoạn đường An Ðà - Lạch Tray (Hải Phòng), gây ùn tắc giao thông, khi bị ra tín hiệu dừng xe để kiểm tra, đã tăng ga đâm thẳng vào CSGT, bị cưỡng chế buộc phải dừng lại đã lăng mạ CSGT ngày 10-8, tiếp tục cảnh báo tình trạng lái xe container chống đối.

Thời gian tới, khi nước ta đã gia nhập WTO, kinh tế ngày càng phát triển, đặc biệt là kinh tế biển, lượng xe container ngày càng tăng đòi hỏi lực lượng chức năng phải có biện pháp kịp thời quản lý chặt chẽ loại xe này. Bên cạnh tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, cần chấn chỉnh lại khâu bốc xếp hàng hóa ngay tại cảng để tránh trường hợp xe chở quá tải, kiên quyết loại bỏ lái xe nghiện ma túy.

Với loại xe siêu trường, siêu trọng, lái xe đòi hỏi phải là tài xế cứng, có thâm niên và có số km trên đường an toàn nhất định, mới có thể đảm đương được. Do vậy, cùng với nâng cao chất lượng đào tạo, cần có quy định riêng chặt chẽ về thời gian thử thách đối với lái xe. Và điểm mấu chốt là luôn tăng cường giáo dục nâng cao ý thức tuân thủ luật lệ giao thông của mỗi lái xe.