Cách mạng Tháng Tám

Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính tỉnh Quảng Trị ở chiến khu xưa Ba Lòng xưa là Trương Quang Phiên, người làng Mai Xá, xã Gio Mai, nay xã Cửa Việt, tỉnh Quảng Trị. Cuộc đời cách mạng của ông Trương Quang Phiên là một câu chuyện đầy tình người, luôn có trách nhiệm cao cả với quê hương, đất nước. 

Những con người từng là nhân chứng của lịch sử, của ngày Tết độc lập năm ấy rồi sẽ trở thành thiên cổ. Nhưng những ký ức về mùa thu Tháng Tám, về ngày Lễ Tuyên ngôn độc lập sẽ mãi được giữ gìn, được lan tỏa bằng tình yêu của những con người sống trên mảnh đất Thủ đô nghìn năm văn hiến này.

Cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám ở Sài Gòn và toàn Nam Bộ đã nổ ra kịp thời cùng hòa vào cuộc tấn công mạnh mẽ của quân ta trên khắp các mặt trận đã góp phần mang lại thắng lợi hoàn toàn của Cách mạng Tháng Tám 1945, mở ra kỷ nguyên mới của đất nước Việt Nam khi lần đầu tiên có tên trên bản đồ thế giới hiện đại.

80 năm sau ngày 2/9/1945, nước Việt Nam đã bước qua những cuộc chiến sống còn, những thử thách lịch sử, để định vị mình trong tư thế một quốc gia độc lập, hội nhập và đang trưởng thành. Nhưng lịch sử, theo nhà sử học Dương Trung Quốc, không chỉ là chuyện đã qua.

Chính phủ lâm thời ra đời từ cuộc Tổng khởi nghĩa vang dội, mang lại quyền lợi nhân dân chưa từng được hưởng và đã thực hiện những nhiệm vụ cấp bách giữ vững nền độc lập, cũng như lâu dài kiến thiết quốc gia. Chính phủ lâm thời hợp lòng dân, được toàn dân ủng hộ, bảo vệ.

Lời hiệu triệu của Ban Thường trực Quốc hội Việt Nam ngày 6/1/1951 trong dịp kỷ niệm ngày Tổng tuyển cử, đã tái hiện phần nào bầu không khí những ngày trọng đại đầu năm 1946.

Mùa thu nay khác rồi, câu thơ trong bài "Đất nước" của Nguyễn Đình Thi lại ngân rung trong tôi những ngày Tháng Tám. Ấy là Tháng Tám của mùa thu xanh thắm, trời trong, mây nõn, như đợi chờ, như hẹn ước.

Sau 50 năm đất nước giành được độc lập và thống nhất trọn vẹn, chúng ta đã có thể khẳng định, thế hệ hôm nay, không chỉ kính trọng, ghi ơn mảnh trăng giữa rừng, mà còn tìm thấy từ những năm tháng gian khổ, hy sinh để có chiến thắng ấy nhiều bài học trong công cuộc dựng và giữ nước.

Đã từng có một thời, đi xem văn nghệ là sự kiện của cả làng, cả xóm. Giữa muôn vàn thiếu thốn của thời bao cấp, giữa khói lửa của chiến tranh, cải lương, xiếc, chiếu bóng… đã trở thành nguồn động viên tinh thần, khơi lên những niềm vui, khát vọng, như một mạch sống ngầm bền bỉ nuôi dưỡng tâm hồn con người vượt qua gian khó.

Trong thông cáo báo chí do Bộ Ngoại giao Venezuela công bố, Chính phủ Venezuela nhấn mạnh, ngày 19/8/1945 là một mốc son lịch sử về ý chí và lòng quyết tâm của dân tộc Việt Nam, chứng minh cho thế giới thấy về tinh thần bất khuất cùng quyết tâm sắt đá để làm chủ vận mệnh của chính mình.

208 tác phẩm tiêu biểu của các thế hệ họa sĩ, nhà điêu khắc từ năm 1945 đến nay đã được trưng bày tại Triển lãm mỹ thuật “Những ngày tháng lịch sử” vừa được khai mạc tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam. Triển lãm mang nhiều ý nghĩa đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Báo Pasaxon, Tiếng nói của Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào số ra ngày 19/8/2025 đăng bài xã luận ca ngợi thắng lợi vĩ đại của cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 của nhân dân Việt Nam.

Trong đêm nhạc Tổ quốc trong tim, hàng vạn khán giả đã cùng hòa nhịp khi giai điệu của bài hát "Mười chín tháng Tám" cất lên, chứng tỏ sức sống trường tồn của ca khúc cách mạng ra đời vào ngày tổng khởi nghĩa giành chính quyền cách đây 80 năm.

Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công, bà Phan Kim Nga, Giáo sư, Tiến sĩ Viện nghiên cứu chủ nghĩa Mác thuộc Viện Khoa học xã hội Trung Quốc đã chia sẻ với phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Trung Quốc về ý nghĩa của Cách mạng Tháng Tám, cũng như tầm ảnh hưởng của sự kiện này đối với khu vực và thế giới.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một dấu mốc chói lọi trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Thắng lợi này không chỉ làm thay đổi vận mệnh dân tộc, mà còn là nguồn cảm hứng khơi dậy làn sóng sáng tạo mạnh mẽ trong giới văn nghệ sĩ.

80 năm qua, chính quyền nhà nước các cấp đã không ngừng được Đảng ta và nhân dân chăm lo, xây dựng, lớn mạnh, thực hiện xuất sắc sứ mệnh lịch sử được xác lập từ lúc khai sinh.

Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 là cuộc cách mạng của lòng dân đồng tâm nhất trí, được Đảng tổ chức và lãnh đạo, được tư tưởng Hồ Chí Minh dẫn đường. Trước thềm kỷ nguyên mới, bài học xây dựng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc được nhận thức và nâng cao.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là thắng lợi vĩ đại của toàn thể dân tộc Việt Nam, do Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh lãnh đạo. Đó là kết tinh sức mạnh của cả dân tộc, thực hiện mục tiêu căn bản mà Cương lĩnh đầu tiên (2/1930) của Đảng đề ra: “Làm cho nước Nam được hoàn toàn độc lập” “để đi tới xã hội cộng sản”(1).

Mùa Thu năm 1945, dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng và Bác Hồ kính yêu, đồng bào ta từ Bắc chí Nam, triệu người như một, nhất tề đứng lên Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền về tay nhân dân.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một mốc son chói lọi trong tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, những bài học lịch sử đúc kết từ Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị lý luận, thực tiễn và có tính thời sự sâu sắc.

Trong không khí cả nước hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, chiều 13/8 tại Hà Nội, Báo Nhân Dân tổ chức tọa đàm “Gặp gỡ các gia đình nhân chứng lịch sử trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám”.

Cách đây 80 năm, ngày 19/8/1945, toàn dân tộc Việt Nam đã đứng lên tiến hành thắng lợi cuộc Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền, kết thúc trang sử thuộc địa Pháp và chế độ phong kiến.

Nhằm tái hiện chân thực không khí sục sôi của những ngày Tháng Tám lịch sử, đồng thời khơi dậy cảm hứng từ truyền thống yêu nước, tinh thần cách mạng cho thế hệ hôm nay, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách "Dấu ấn Cách mạng Tháng Tám năm 1945", do Nguyễn Thái Bình chủ biên.