Bệnh chàm và cách điều trị

Bệnh chàm thường diễn biến qua ba giai đoạn chính:

Giai đoạn cấp tính: Triệu chứng chính là các mụn nước chi chít tập trung trên một nền da đỏ, phù nề do bị viêm, ngứa nhiều vùng tổn thương. Sau đó các mụn nước này vỡ ra và chảy nước có màu vàng.

Giai đoạn bán cấp: Hiện tượng chảy nước vàng giảm dần, da bắt đầu hết phù, bớt đỏ.

Giai đoạn mạn tính: Các giai đoạn cấp và bán cấp kéo dài khoảng vài tháng và nếu không được điều trị đúng thuốc bệnh không khỏi sẽ trở thành mạn tính. Triệu chứng ngứa tăng lên, vì vậy bệnh nhân gãi nhiều làm cho da bị viêm, dày cộm, nếp da sâu xuống gọi là “giếng chàm”. Các giếng chàm gây ngứa rất nhiều, nhất là ở trẻ em làm cho các cháu quấy khóc nhiều về đêm. Nhiều bệnh nhân gãi đến mức gây chảy máu.

Các thể lâm sàng

Chàm thể tạng: Chàm thể tạng bao gồm 2 loại chính:

- Chàm thể tạng ở trẻ em: thường gặp ở trẻ đang bú mẹ, có thể gặp ngay những tháng đầu mới sinh, cũng có thể gặp ở trẻ 2 hay 3 tháng tuổi. Thường gặp nhất ở hai má, cằm, trán, mũi. Mụn nước sắp xếp thành từng đám, ranh giới không rõ ràng.

- Chàm thể tạng ở người lớn: có 2 loại

Bệnh có từ lúc nhỏ và dai dẳng đến tuổi trưởng thành. Hoặc bệnh chàm xuất hiện ở người trưởng thành mà trước đó chưa bị chàm lần nào. Vị trí hay gặp ở mặt, lan ra cổ, thân mình, chân tay, các nếp gấp như vùng khoeo chân. Bệnh nhân có mụn nước, ngứa.

Chàm nhiễm khuẩn: Loại này có thể xuất hiện chung quanh các vết thương, vết bỏng, vết loét do giãn tĩnh mạch bị nhiễm khuẩn. Các vết chàm này hình dạng có bờ rõ, trên bề mặt của chúng có vảy tiết, dưới chúng là lớp da đỏ ướt và kèm theo những mụn nước tiết dịch.

Chàm da mỡ: Thường gặp ở người có da tăng tiết mỡ (tăng tiết chất bã), thường gặp ở vùng trước ngực, sau lưng, nhất là vùng ranh giới giữa hai xương bả vai, da đầu...

Chàm tiếp xúc: Do tiếp xúc với dị nguyên, loại này hay gặp nhất trong một số nghề nghiệp như dệt len, thuộc da, công nghệ nhựa,... Bệnh ở những người làm nghề trên gọi là bệnh nghề nghiệp. Ngoài ra gặp ở một số người bị dị ứng với chất cao su (đi dép cao su, dây rút quần bằng chất liệu cao su), da (dây đeo đồng hồ), nhựa (đi dép nhựa)...

Nguyên tắc điều trị

Những trường hợp nghi chàm cần được khám kỹ và khi có điều kiện nên xác định nguyên nhân gây chàm (xác định dị nguyên) thì việc điều trị thuận lợi hơn và đây cũng là biện pháp tốt nhất. Trong những trường hợp bị chàm tiếp cần loại bỏ chất gây nên bệnh chàm, ví dụ bị chàm do dây chun quần thì có thể thay bằng dây vải... Những trường hợp bị chàm nghề nghiệp nếu thay đổi được nghề thì nên thay đổi hoặc chuyển làm các công việc mà không tiếp xúc trực tiếp với chất gây bệnh chàm là tốt nhất.

Nguyên tắc điều trị tại chỗ là dùng thuốc chống viêm, thuốc hút dịch và làm giảm ngứa cho bệnh nhân. Trong trường hợp chàm nhiễm khuẩn nên cho thêm kháng sinh bôi tại chỗ.

Đối với trẻ bị chàm nặng, nên cân nhắc trong việc cho thuốc an thần, kháng histamin (thí dụ sirô phenergan) để hạn chế ngứa gây khó chịu cho người bệnh.

PGS-TS-BS Bùi Khắc Hậu