Bảy cái nhất của động Phong Nha cần khám phá trong hè này

Đường lên động Tiên.
Đường lên động Tiên.

Từ lâu, Phong Nha là tuyến điểm du lịch hấp dẫn của vùng Bắc Trung Bộ mà du khách trên đường xuyên Việt  không thể bỏ qua. Chiều 2-7-2003, tại Paris, Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là “Di sản thiên nhiên và văn hóa lịch sử thế giới”. Một địa danh vừa quen vừa lạ, vừa xa vừa gần...

Theo Đại Nam nhất thống chí, Phong Nha là tên làng, còn gọi là động Thầy Tiên, núi Thầy. Ngọn núi có động Phong Nha gọi là núi Tiên Cốc. Cuối thế kỷ 19, Léopold Cadière, một giáo sĩ người Pháp, đã bắt đầu khảo sát Phong Nha. Từ đó đến nay nhiều đoàn thám hiểm hang động quốc tế cũng đã từng bước vén bức màn kỳ bí. Phong Nha là tên đoạn sông ngầm ở thượng nguồn sông Son thuộc xã Son Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Đoạn sông ngầm này đã được khảo sát, vẽ bản đồ và đo được dài 7.229 m, nơi cao nhất là 50 m, và sâu nhất là 83 m.

Thế giới của hang động, thạch nhũ hư ảo

 

Bến thuyền trong hang Sư Tử.

Hiện nay, từ bến phà Xuân Son, bằng thuyền máy, du khách ngược dòng sông Son (nước xanh biếc nhưng vào mùa lũ nước đỏ au) 4 km là đến cửa động. Thuyền tắt máy, chèo tay; du khách vào sâu khoảng 700 m là đến các hang Bi Kí (khắc chữ), hang Tiên, hang Cung Đình... với vô vàn thạch nhũ hư ảo làm sững sờ cả những người khó tính nhất.

Bên cạnh động Phong Nha (còn gọi là hang ướt ) có động Tiên Sơn (hang khô) ở độ cao 200 m và dài 980 m, cũng là một tuyệt tác của thiên nhiên.

Phong Nha chỉ là một trong 20 hang động đã được tìm thấy trong vùng. Có 17 hang động ở Phong Nha, 3 hang động ở Kẻ Bàng với chiều dài trên 70 km. Chỉ mới 300 hang được phát hiện trên tổng số ước tính 1.000 hang được tạo bởi các con sông Troóc, Chày, Son, Rào Thuong...

Các hang động nổi tiếng là Phong Nha, Rục Mòn, Rục Cà Roòng, Én, Thung, Đại Cáo, Chà Ang, Khe Ry, Hổ, Maze, Vòm... Riêng hang Vòm dài 13.690 m. Các hang động nằm trong vùng hoang mạc, đá vôi lớn nhất Việt Nam, có lượng mưa bình quân cao nhất nước và được hình thành cách đây khoảng 250 triệu năm. Lượng mưa chứa nhiều dioxit carbon chảy ngầm vào từng khối núi hòa tan carbonat canxi qua hàng triệu năm là tác giả của vô số hang động. Tại đây còn nhiều hóa thạch phát triển phong phú gồm trên 10 loài, 5 giống thuộc ngành lỗ tầng, từng tồn tại cách đây 355 triệu năm. Trong số 12 loài đang được nghiên cứu mô tả thì Phong Nha có hai loài mới và một giống mới lần đầu tiên trên thế giới phát hiện có tên là Vietnamostroma Hungetmistiaen.

Vườn quốc gia hàng đầu của Việt Nam

Với diện tích 85.700 ha rừng nguyên sinh nhiệt đới trên vùng núi đá vôi, Phong Nha - Kẻ Bàng là vườn quốc gia hàng đầu của Việt Nam về đa dạng sinh học. Theo số liệu điều tra, bước đầu đã thống kê được 140 họ, 427 chi, 751 loài thực vật bậc cao, trong đó 36 loài có nguy cơ bị tuyệt chủng trong sách đỏ Việt Nam. Động vật có 32 bộ, 98 họ, 256 giống, 381 loài động vật có xương sống trên cạn; trong đó có 66 loài động vật quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam, 23 loài được xếp trong danh sách bảo vệ của thế giới. Cá nước ngọt có 64 loài thuộc 23 họ, 11 bộ; trong đó có 6 loài  mới phát hiện. Chim có 279 loài thuộc 50 họ và 18 bộ. Có 15 loài nằm trong sách đỏ Việt Nam. Rừng Phong Nha - Kẻ Bàng có mun sọc, trầm, gụ, huỳnh, nghiến, sao đá, dầu kêri, pomu, song mật, kim giao, chò, giáng hương... (thực vật); hổ, bò tót, voi, sao la, mang lớn, gà tiền, gà lôi, hồng hoàng, diệc hung, trĩ sao, gà lôi lam đen, voọc đen Ebenus, vượn đen má trắng... (động vật).

Bảy kỷ lục  Guinness của Phong Nha

Ông Howard Limbert, Trưởng đoàn thám hiểm Hoàng gia Anh, đã khẳng định “Phong Nha là một trong hai hang động đẹp nhất thế giới” với 7 Guinness:

- Hang nước dài nhất.

- Cửa hang cao và rộng nhất.

- Bãi cát và đá rộng đẹp nhất.

- Hồ ngầm đẹp nhất.

- Thạch nhũ tráng lệ và kỳ ảo nhất.

- Dòng sông ngầm dài nhất.

- Hang khô rộng và đẹp nhất.

Phong Nha - Kẻ Bàng còn ẩn chứa nhiều di vật của người thời cổ đại và lịch sử hào hùng của những năm tháng oanh liệt. Cuối thế kỷ 19, núi MaRai từng là căn cứ kháng chiến chống Pháp của vua Hàm Nghi. Thời chống Mỹ, bến phà Xuân Son anh hùng là trọng điểm đánh phá của không quân Mỹ. Cùng với đường 20 Quyết Thắng, đường 12, đường 15; phà Xuân Son luôn kiêu dũng đứng vững trước bom thù; có ngày đưa đón trên 2.000 lượt xe cùng biết bao khí tài, đạn dược, lương thực và cả bộ đội chi viện cho miền Nam. Các hang động ở Phong Nha trở thành nơi cất giấu cầu phà, canô, các loại vũ khí và là nơi điều trị thương binh an toàn.Ð Đoạn sông Son thơ mộng từ Xuân Son đến Phong Nha có ngày tiếp hàng chục lượt “thần sấm”, “con ma” đến quấy phá, thả hàng trăm quả bom hòng phong tỏa và cắt đường chi viện... Bất chấp tất cả, phà Xuân Son vẫn thông suốt.

Mừng và lo