Bất cập trong quản lý và khai thác điểm đỗ xe ở Hà Nội

Thu tiền gửi xe nhưng không đưa vé

Những ngày đầu tháng 9, chúng tôi khảo sát nhiều tuyến phố trên địa bàn TP Hà Nội, chứng kiến hiện tượng nhân viên thu tiền nhưng không đưa vé gửi xe cho khách tại nhiều điểm trông giữ xe ô-tô trên các tuyến phố trung tâm. Phản ánh với chúng tôi, anh Phạm Văn Thụy, quê ở Nam Định, lái ta-xi tại Hà Nội cho biết: “Do hằng ngày phải vận chuyển đồ đạc hoặc đưa người bệnh vào viện, cho nên tôi thường xuyên gửi xe tại các bến, bãi, nhưng nhân viên chỉ thu tiền mà không bao giờ đưa vé”. Anh Nguyễn Hải Hưng, Giám đốc một doanh nghiệp ở huyện Thanh Trì, chia sẻ: “Tôi thường xuyên gặp các đối tác để bàn việc làm ăn tại khu vực chung quanh hồ Hoàn Kiếm và khu phố cổ. Nhiều khi, đến nơi hẹn thì không thể tìm thấy chỗ đỗ xe ô-tô. Do vậy, tôi phải đi lòng vòng mấy cây số mới tìm được chỗ để xe, sau đó lại bắt “xe ôm” về chỗ hẹn. Nếu tại khu vực chỗ hẹn có điểm đỗ xe, tôi sẵn sàng trả với giá cao gấp đôi, gấp ba so với quy định”. Quan điểm chấp nhận gửi xe với giá cao của anh Hưng cũng là quan điểm chung của nhiều người đi xe ô-tô vào khu vực phố cổ.

Do lượng xe ô-tô nhiều, nhưng điểm đỗ được cấp phép thì ít, vì vậy, nhiều lái xe phải gửi tạm xe tại các điểm trông giữ xe tự phát, do người dân đứng ra tổ chức. Qua kiểm tra thực tế, tại nhiều tuyến đường nội thành, từ người bán nước đến bảo vệ các nhà hàng, khách sạn… đều có thể trở thành những người trông xe. Nếu xe ô-tô gửi dưới hai giờ, họ thu 30 nghìn đồng/lượt. Từ hai giờ trở lên, những người trông giữ xe này đều thu “gấp thếp”, cứ hai giờ tiếp theo cộng thêm 30 nghìn đồng. Bản thân chúng tôi, trong quá trình điều tra cũng thường xuyên phải trả hàng trăm nghìn đồng cho thời gian gửi xe hơn bốn giờ tại các tuyến đường như Lê Thái Tổ, Yết Kiêu, Đỗ Hạnh, Phạm Ngọc Thạch, Đào Duy Anh…, và đều không có vé gửi xe.

Trên địa bàn TP Hà Nội hiện có 166 điểm trông giữ xe có thu phí; trong đó, riêng Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội có 130 điểm; các đơn vị khác 36 điểm. Trao đổi với chúng tôi về những bất cập trong việc tùy tiện thu tiền, nhưng không đưa vé, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội Phạm Văn Đức cho biết: Theo quy chế làm việc của công ty, khi nhân viên thu phí gửi xe của khách hàng thì phải phát vé. Trường hợp nhân viên vi phạm thì tùy theo mức độ để xử lý như: khiển trách; kéo dài thời hạn nâng lương; bồi thường theo mức tối đa 50 lần giá trị vé và tối đa 10 lần giá trị hợp đồng trông giữ đã vi phạm; trường hợp gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản và lợi ích của công ty thì bị sa thải.

Thiếu các điểm, bãi đỗ xe công cộng

Trên địa bàn TP Hà Nội hiện có khoảng 530.000 xe ô-tô các loại, chưa kể các loại xe của lực lượng công an, quân đội và lượng xe ở ngoại tỉnh đổ về. Diện tích đất TP Hà Nội dành cho giao thông tĩnh và các điểm, bãi đỗ xe công cộng mới chỉ đáp ứng khoảng 8-10% nhu cầu đỗ xe của tổng số phương tiện hiện có. Hơn 90% số phương tiện có nhu cầu đang đỗ tại các điểm đỗ xe của chung cư, khu đô thị, sân cơ quan, công sở, lòng đường, vỉa hè, ngõ cụt, sân trường, bệnh viện, tại các khu đất trống của các dự án... Các vị trí này đều không được cấp phép và rất nhiều điểm vi phạm về trật tự, an ninh - xã hội, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường, phòng, chống cháy nổ. Mạng lưới điểm đỗ xe, bãi đỗ xe công cộng phân bố không đồng đều, chủ yếu tập trung tại các quận nội thành, khu vực từ trung tâm thành phố đến vành đai 2. Mạng lưới điểm đỗ xe, bãi đỗ xe hiện đang thiếu về số lượng và kém về chất lượng dịch vụ, gây khó khăn trong công tác quản lý, mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng trật tự an toàn giao thông.

Thời gian qua, UBND thành phố Hà Nội tăng cường chỉ đạo các sở, ban, ngành về công tác quản lý điểm đỗ xe, bến, bãi đỗ xe công cộng, và đã có nhiều chuyển biến, đáp ứng một phần nhu cầu ngày càng bức xúc về giao thông tĩnh trên địa bàn. Tuy nhiên, theo Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải (GTVT) Hà Nội Nguyễn Hoàng Linh, do sự phát triển bùng nổ phương tiện giao thông cá nhân (ô-tô, xe máy) và tốc độ đô thị hóa, tăng dân số cơ học diễn ra nhanh chóng, trong khi tốc độ phát triển kết cấu hạ tầng giao thông tĩnh (điểm đỗ xe, bến, bãi và các điểm trung chuyển, các điểm dừng đón trả khách…) chưa đáp ứng kịp, cho nên phát sinh nhiều bất cập. Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động tại các điểm đỗ xe, bến, bãi đỗ xe của lực lượng chức năng đã cơ bản góp phần duy trì trật tự tại khu vực các điểm đỗ, nhưng chưa được duy trì thường xuyên. Trên địa bàn Hà Nội còn xuất hiện tình trạng nhiều bến xe, điểm trông giữ xe “dù” tự phát, gây mất trật tự, mất an toàn và ùn tắc giao thông. Các điểm đỗ xe phân bổ chưa hợp lý, gây khó khăn trong công tác quản lý, khai thác và mất mỹ quan đô thị, mất an toàn giao thông. Hầu hết các điểm đỗ xe, bãi đỗ xe đều không đáp ứng tiêu chuẩn, kỹ thuật, an toàn phòng chống cháy nổ theo quy định của Bộ GTVT. Ngoài ra, quỹ đất dành cho điểm đỗ xe, bãi đỗ xe công cộng đến năm 2010 là 503 ha, nhưng hiện tại, quỹ đất cho nhu cầu giao thông tĩnh được cấp phép mới đạt 43 ha và không phép (tự phát) khoảng 200 ha, chiếm tỷ trọng khoảng 0,25% so với diện tích đất đô thị.

Cần những giải pháp quyết liệt, đồng bộ

Để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, phát triển đô thị, đòi hỏi cần tập trung phát triển mạnh cơ sở hạ tầng giao thông theo hướng hiện đại, đồng bộ và bền vững. Trong thời gian tới, TP Hà Nội cần cải thiện và phát triển mạng lưới giao thông tĩnh. Để giải quyết những vấn đề nêu trên, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội Phạm Văn Đức kiến nghị: UBND TP Hà Nội cần có các giải pháp về cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện, như: Khuyến khích, kêu gọi các nhà đầu tư tham gia đầu tư các điểm, bến, bãi đỗ xe; dành nguồn vốn ngân sách nhà nước xứng đáng cho đầu tư phát triển giao thông tĩnh; tập trung phát triển nhanh các điểm, bến bãi đỗ xe có trong quy hoạch và xử lý nghiêm các điểm bãi đỗ xe không đúng quy hoạch; ưu tiên đầu tư xây dựng các bãi đỗ xe cao tầng, các bãi đỗ xe ngầm áp dụng công nghệ tiên tiến, nhằm giải quyết tình trạng thiếu quỹ đất cho bãi đỗ xe hiện nay, đồng thời khai thác triệt để các diện tích đất trống công cộng có đủ điều kiện để bố trí điểm, bãi đỗ xe…

Để bảo đảm việc phát triển mạng lưới giao thông tĩnh được hiệu quả, bền vững, Phó Giám đốc Sở GTVT TP Hà Nội Nguyễn Hoàng Linh cho rằng: Cùng với việc rà soát, sắp xếp và lập kế hoạch phát triển mạng lưới giao thông tĩnh từng giai đoạn, Sở GTVT kiến nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo nghiên cứu và triển khai các đề án có liên quan phát triển giao thông tĩnh; đồng thời cho triển khai các dự án bãi đỗ xe công nghệ cao tầng lắp ghép... Ngoài ra, Sở GTVT đang cùng các ngành trình UBND thành phố xin phê duyệt đề án “Nghiên cứu, sắp xếp mạng lưới điểm đỗ xe, bãi đỗ xe công cộng trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2020”, theo đề xuất sắp xếp lại và quy hoạch những bãi đỗ xe phù hợp quy hoạch Thủ đô Hà Nội. Hiện nay UBND thành phố giao Tổng công ty vận tải Hà Nội triển khai các dàn thép đỗ xe cao tầng; trong đó, điểm đỗ ở phố Nguyễn Công Trứ và Trần Nhật Duật đã đi vào sử dụng. Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội đang tiếp tục triển khai điểm đỗ xe cao tầng trên phố Nguyễn Công Hoan và nhiều dự án khác. Hà Nội chủ trương xã hội hóa để từng bước đáp ứng nhu cầu đỗ xe của nhân dân ở các vị trí được quy hoạch tập trung.