Ông Nguyễn Hữu Ký, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) cho biết, lượng cao-su phế thải từ lốp xe thải ra ngày càng nhiều, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Đây là chất thải nguy hại nếu đốt và phát tán ra môi trường không khí. Hiện giá các loại nguyên liệu than đá, xăng, dầu diesel… đều tăng, đòi hỏi doanh nghiệp sử dụng nhiên liệu đốt lò cho các lĩnh vực sản xuất như: trạm trộn Asphalt, lò sấy, lò hơi, sản xuất kính, nung gốm sứ, nấu đồng, nhôm… phải chủ động tìm kiếm nguồn nguyên liệu rẻ hơn, an toàn hơn để phục vụ quá trình sản xuất.
 |
Lò đốt phân nhiệt chính của nhà máy đang hoạt động. |
Qua tìm hiểu, được biết dầu FO-R là sản phẩm chính trong quá trình sản xuất nhiên liệu từ cao-su phế liệu theo công nghệ nhiệt phân. Dầu FO-R đạt tiêu chuẩn nhiên liệu đốt theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6239:2002. Chất lượng theo nhiên liệu đốt của dầu này tương đương dầu Do (Diesel Oil) và tốt hơn dầu FO (Fuel Oils) thông thường, có nhiều chỉ tiêu của FO-R rất tốt như nhiệt lượng, điểm cháy cốc kín, nhiệt độ đông đặc…nên hợp tác xã đã đi theo hướng sản xuất thân thiện, góp phần giảm rác thải là cao-su ra môi trường.
 |
Bể nước tuần hoàn làm mát nhiệt. |
Năm 2019, ông Nguyễn Hữu Ký cùng một số thành viên của hợp tác xã đã học tập kinh nghiệm tại một số tỉnh đã làm trước công nghệ nhiệt phân cao-su phế liệu. Sau hai năm nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm, năm 2021 hợp tác xã đã đầu tư nhà máy sản xuất dầu FO-R, có diện tích 10.000m2, vốn đầu tư tới thời điểm hiện tại gần 100 tỷ đồng, được huy động từ các thành viên của hợp tác xã.
Hiện, nhà máy với công suất 12.000 tấn/năm đã cung cấp cho thị trường các sản phẩm là than, sắt, khí gas và chủ yếu là dầu FO-R khoảng 700 tấn/năm, bảo đảm quyền lợi và chế độ cho gần 30 lao động với mức thu nhập từ 9 đến 15 triệu đồng/người/tháng. Năm 2022, doanh thu đạt hơn 50 tỷ đồng, HTX nộp thuế hơn 5,3 tỷ đồng.
Tham quan dây chuyền sản xuất dầu FO-R theo quy trình xử lý khép kín, sản phẩm đầu ra được sử dụng triệt để, ngoài dầu được hóa lọc, thì than sau đốt được lắng trong bể, sắt vụn được ép thành khối lớn, sau đó được bán cho các cơ sở sản xuất công nghiệp trong và ngoài tỉnh. Công nghệ phân nhiệt không phát tán bụi ra môi trường, mùi hôi của cao-su gần như được chăm sóc làm quá trình phân nhiệt cao-su trong môi trường chân không.
Để thu hồi khí công nghiệp thừa thường có mùi khó chịu, hợp tác xã đã đầu tư hơn 2 tỷ đồng để cải hoán khí, các khí gas sau khi vào bình nén được tuần hoàn trở lại làm chất đốt cho lò đốt, không đưa khí thải ra ngoài môi trường. Qua kiểm tra của các đơn vị chức năng, thực hiện quan trắc môi trường các thông số về khí thải, bụi đều nằm trong giới hạn cho phép.
 |
Hệ thống phòng cháy chữa cháy luôn trong tư thế thường trực. |
Một trong yếu tố bảo đảm an toàn lao động là công tác phòng, chống cháy nổ, ngoài việc đầu tư xây dựng bể nước phòng cháy và tuần hoàn làm lạnh bằng nước, hợp tác xã đầu tư hơn 1 tỷ đồng hệ thống phòng cháy chữa cháy tự động bằng điện và máy phát điện. Người lao động trực tiếp được tập huấn về công tác phòng cháy, chữa cháy, sử dụng thiết bị bảo hộ trong khi làm việc, cho nên chưa để xảy ra vụ việc gì.
 |
Nguyên liệu đầu vào là lốp cũ các loại. |
Nhà máy sản xuất dầu FO-R của hợp tác xã sử dụng công nghệ tiên tiến của Đức, các thành phẩm sau quá trình nhiệt phân cao-su phế liệu được thị trường chấp nhận, có đến đâu tiêu thụ hết đến đó, đạt lợi nhuận theo dự án đề ra. Ngoài hiệu quả về kinh tế đã góp phần tái sinh các sản phẩm cao-su từ lốp ô-tô, xe máy cũ với số lượng lớn hơn hàng chục nghìn tấn/năm, tạo ra sản phẩm có ích cho xã hội.
Ông Đỗ Nhân Đạo, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Yên Bái đánh giá, là tỉnh miền núi còn khó khăn, hướng đầu tư như hợp tác xã dịch vụ tổng hợp Thắng Lợi là một điển hình mới của Yên Bái cần nhân rộng. Đó là sản xuất chế biến thân thiện môi trường, đời sống xã viên bảo đảm thu nhập ổn định, sử dụng nguồn vốn vay hiệu quả, góp phần thúc đẩy các hợp tác xã của tỉnh ngày một đi lên.
