“Làm giàu cho cộng đồng mới khó”
Giống như bao bạn bè đồng trang lứa trong thôn Hin Lò (xã Yên Thắng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái), sau khi tốt nghiệp THPT, chàng thanh niên Dương Văn Thu đi khắp nơi tìm việc. Thế nhưng, sau bốn năm lao động chăm chỉ mà đồng lương làm thuê cũng chỉ đủ nuôi thân, anh quyết định trở về lập nghiệp trên mảnh đất quê hương. Năm 2007, mặc dù đã thử trồng cam, keo, đào ao thả cá… nhưng do vốn ít, thiếu kinh nghiệm, các mô hình kinh tế của anh không cho kết quả như mong đợi.
Nhận thấy làm việc độc lập khó thành công, năm 2009, anh mạnh dạn liên kết với các thanh niên khác trong thôn, đề xuất với Ủy ban Hội Liên hiệp thanh niên xã Yên Thắng thành lập và trực tiếp làm Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) “Thanh niên giúp nhau phát triển kinh tế Hin Lò” với bảy thành viên đầu tiên. CLB vừa ra đời, anh lập tức đưa các thành viên đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình kinh tế hay trên địa bàn tỉnh. Từ đó, tổ chức xây dựng quỹ vốn quay vòng cho tập thể các thành viên CLB, thành lập nhiều mô hình sản xuất như: Tổ máy nông cụ phục vụ sản xuất; Trang trại nuôi ếch, cá; Rừng lấy gỗ, vườn cây ăn quả… “Ngày ấy, chúng tôi góp tiền mua một chiếc máy tuốt lúa - cũng là chiếc máy tuốt đầu tiên của xã. Bà con đưa nhau đến thuê quá đông, chúng tôi làm cả ngày không hết việc. Từ nguồn vốn kiếm được nhờ tuốt lúa thuê, chúng tôi tiếp tục mua thêm máy móc, giống cây, giống con…”, anh Thu nhớ lại.
Sau hơn bảy năm, số thành viên của CLB đã nâng lên 15 người, đạt nhiều thành tựu nổi bật, đóng góp không nhỏ cho công cuộc phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng của tuổi trẻ Hin Lò nói riêng và Yên Bái nói chung. Nếu tính riêng lẻ, mỗi mô hình của CLB hiện nay cũng đã mang lại doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm. CLB - hợp tác xã thanh niên kiểu mới đã được Tỉnh đoàn Yên Bái nhiều năm bình chọn “Mô hình kinh tế thanh niên tiêu biểu” của tỉnh. Cá nhân anh Dương Văn Thu cũng nhận nhiều phần thưởng cao quý như Giải thưởng Lương Định Của năm 2013, Bằng khen cho Chủ nhiệm mô hình CLB, tổ hợp tác, hợp tác xã thanh niên tiêu biểu năm 2014, Danh hiệu Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác năm 2015… “Làm giàu cho bản thân mình là việc khó, nhưng chưa khó bằng làm giàu cho cả cộng đồng. Bộ phận thanh niên miền núi có trình độ học vấn chưa cao, vốn liếng lại ít. Mô hình hợp tác xã này được xây dựng nhằm tìm kiếm giải pháp cho những bạn trẻ muốn vươn lên từ mảnh đất quê hương”, Chủ nhiệm CLB Dương Văn Thu nói.
Tình yêu đối với cây nghệ Việt Nam
Năm 1996, sinh viên Dương Ngọc Tú tốt nghiệp Đại học Khoa học Tự nhiên và về công tác tại Viện Hóa học (thuộc Viện Khoa học và Công nghệ quốc gia). Đến nay, khi bước sang tuổi 40, anh đã có học vị tiến sĩ, sở hữu hai bằng phát minh sáng chế, cùng hơn 50 công trình khoa học được công bố trên nhiều tạp chí khoa học trong nước cũng như quốc tế. Một trong những thành công nổi bật của TS Dương Ngọc Tú là việc nghiên cứu thành công công nghệ chiết xuất hoạt chất curcumin từ củ nghệ kết hợp với hoạt chất enzyme bromelain chiết xuất từ củ dứa, có tác dụng điều trị viêm loét dạ dày, tá tràng, hỗ trợ điều trị ung thư.
Cây nghệ ở Việt Nam không hiếm. Nhưng để có được giống nghệ năng suất và hàm lượng hoạt chất curcumin cao nhất, anh phải đến từng địa phương, lựa chọn hàng trăm loại nghệ để tìm giống lai tạo. Không những vậy, 5 đến 7 kg nghệ tươi cũng chỉ đủ chiết xuất khoảng 20 gam tinh chất curcumin. Sau gần ba năm miệt mài nghiên cứu, anh cùng hơn 60 đồng nghiệp là các nhà khoa học Việt Nam và Vương quốc Anh đã chiết xuất thành công tinh chất nghệ curcumin tự nhiên siêu hòa tan. Tháng 5-2015, những hộp tinh bột nghệ đầu tiên với tên gọi Nacumin đã chính thức ra mắt trên thị trường. Sản phẩm đã được Bộ Y tế cấp chứng nhận, Hội Khoa học và Công nghệ lương thực và thực phẩm Việt Nam trao tặng bằng khen “Sản phẩm uy tín, chất lượng và an toàn vì sức khỏe người tiêu dùng”, Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam trao tặng Huy chương vàng “Vì sức khỏe cộng đồng”.
Nhận rất nhiều tài trợ, học bổng từ các tổ chức nghiên cứu nổi tiếng thế giới như Cơ quan trao đổi Hàn Lâm Đức (DAAD), Quỹ khoa học quốc tế (IFS), Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Quỹ Newton (Vương quốc Anh)…, từng nhận Huy chương Tuổi trẻ sáng tạo khoa học kỹ thuật và được vinh danh Gương mặt trí thức trẻ tiêu biểu Thủ đô Hà Nội nhưng khi chia sẻ về bí quyết thành công, TS Dương Ngọc Tú chỉ đơn giản chia sẻ: “Động lực của tôi có được nhờ ghi nhớ câu nói mà bố (PGS, TS Dương Anh Tuấn - PV) từng nói với mình: Muốn nổi tiếng và được tôn trọng thì phải có tri thức, hiểu biết văn hóa, khoa học, hiểu được ngôn ngữ của loài người và trở thành người thầy thật sự”.