Theo kết luận của An ninh điều tra – C.A Khánh Hoà và cáo trạng của VKSND h.Cam Lâm, phù hợp với các bị cáo khai nhận tại phiên toà: 17h30 ngày 9-3-2009, tại km26+960 đường lên đỉnh Hòn Bà (xã Suối Cát, huyện Cam Lâm), tổ khảo sát của Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà bắt quả tang Trần Hanh (SN 1960, trú thôn Vĩnh Phú, Suối Tân, Cam Lâm), Lưu Tấn Lộc (SN 1970, trú thôn Phú Ân Bắc, Diên Phú, Diên Khánh) và Lê Công Khanh (SN 1970, trú thôn Như Xuân, Vĩnh Phương, Nha Trang) đang tìm cách chở xác 5 con voọc chà vá chân đen (đã bị moi bỏ phủ tạng) ra khỏi rừng Hòn Bà. Khám xét hiện trường, công an còn phát hiện 1 súng quân dụng Carbine và 1 súng săn tự chế. Ngay lập tức, 3 người trên đã bị công an huyện Cam Lâm tạm giữ để điều tra. Họ khai nhận bắn 5 con voọc này vào khoảng 9-10 giờ sáng cùng ngày, để nấu cao.
Theo kết luận giám định ngày 17-3-2009 của Viện Sinh học nhiệt đới-Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam, đây là 5 con voọc chà vá chân đen (Pygathrix Nigripes), còn gọi là voọc ngũ sắc, thuộc nhóm 1-động vật hoang dã, mức độ đe doạ theo Sách đỏ Việt Nam 2007: bậc EN (nguy cấp), Sách đỏ IUCN (Tổ chức bảo vệ thiên nhiên thế giới) 2007: bậc EN (nguy cấp).
Xét nhân thân bị cáo Trần Hanh là thương binh 2/4, cả 3 bị cáo đều lạc hậu, kém hiểu biết, thành khẩn khai báo…Hội đồng xét xử tuyên phạt:
- Trần Hanh: 48 tháng tù giam (30 tháng về tội “vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm” và 18 tháng về tội “chế tạo, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng”). Phạt bổ sung 3 triệu đồng.
- Lưu Tấn Lộc: 45 tháng tù giam. Phạt bổ sung 3 triệu đồng.
- Lê Công Khanh: 24 tháng tù giam. Phạt bổ sung 2 triệu đồng.
Được biết, cuối năm 2005, tin phát hiện voọc chà vá chân đen ở Khánh Hoà gây chấn động các tổ chức khoa học và bảo tồn trong và ngoài nước. Hội Động vật Frankfurt (CHLB Đức) và Đài truyền hình quốc gia Đức đã đến Khánh Hoà khảo sát, ghi nhận còn khoảng 110 cá thể voọc chà vá chân đen. Nhiều tổ chức, nhà khoa học đã khuyến cáo Chính phủ Việt Nam và chính quyền tỉnh Khánh Hoà sớm có biện pháp bảo vệ hữu hiệu nguồn gien đặc biệt quý hiếm, đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng này. Tuy nhiên, chỉ tính từ cuối năm 2007 đến nay, báo chí đã phát hiện 4 vụ, giết hại 12 cá thể voọc chà vá chân đen ở Khánh Hoà. Đặc biệt, từ cuối tháng 1-2009 đến đầu tháng 5-2009, đã liên tiếp xảy ra 3 vụ.
Võ Văn Tạo