Xây cầu Chiềng Nưa nối dòng sông Mã

Dự kiến, dịp 19-5 tới đây, cây cầu sẽ hoàn thành những hạng mục cuối cùng, thỏa mãn ước vọng bao đời của người dân miền biên viễn nghèo khó này.

Từ tỉnh lộ 520 bên kia cầu Hồi Xuân (huyện Quan Hóa), chúng tôi thực hiện cuộc chinh phục cung đường hơn 100 km "dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm", đặt chân lên Mường Lát, huyện xa ngái, nghèo khó vào bậc nhất của xứ Thanh cũng như cả nước. Ðây cũng là vùng đất đầu tiên mở rộng vòng tay đón dòng sông Mã trở về đất Việt sau hành trình dài hơn 100 km trên nước bạn Lào. Do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, sau gần 20 năm thành lập huyện Mường Lát, đời sống đồng bào các dân tộc vẫn bộn bề khó khăn, thiếu thốn.

Theo người dân địa phương, tên gọi "Mường Lát" không phải vì nơi đây từng có rất nhiều gỗ lát mà chữ lát trong tiếng Thái có nghĩa là "nơi nước tràn qua", bởi mùa mưa ở đây, nước từ các con suối đổ về, tràn qua các làng bản đổ vào lòng sông Mã, gây nên những trận lũ dữ dằn. Từ xưa đến nay, muốn vượt sông, người dân trong khu vực phải kết bè mảng từ những thân luồng, với hai sợi cáp giăng ngang qua sông, mùa lũ cũng như mùa khô đều luôn rình rập mối hiểm họa về an toàn giao thông đường thủy. Giao thông chính là "điểm nghẽn" cam go nhất đối với phát triển kinh tế - xã hội ở các xã trong huyện.

Chính vì vậy, tỉnh Thanh Hóa đã lập dự án xây dựng tuyến đường nối các huyện miền tây trong tỉnh (tuyến chính hơn 190 km) cùng hệ thống đường ngang (135 km) và đây cũng là tuyến hành lang biên giới Việt - Lào, nối các huyện miền tây xứ Thanh với Sơn La, Hòa Bình, Nghệ An. Khi hoàn thành đi vào khai thác, tuyến nối này sẽ là con đường xóa nghèo cho đồng bào thiểu số, "cú hích" cho sự phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh - quốc phòng, mở ra vận hội mới cho hơn một triệu người dân tại 11 huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa, trong đó có khoảng 60 nghìn đồng bào các dân tộc thiểu số.

Giám đốc Công ty Cầu 1 Thăng Long Trần Văn Thìn cho biết: Cầu Chiềng Nưa là một trong những hạng mục quan trọng thuộc dự án tuyến đường nối miền tây Thanh Hóa, bắc qua sông Mã, nối bản Chiềng Nưa (xã Mường Lý) với bản Sao Lư (xã Trung Lý), giá trị xây lắp hơn 71 tỷ đồng từ nguồn trái phiếu Chính phủ. Ðiểm đặc biệt của cầu Chiềng Nưa là có thiết kế chiều cao trụ chính tới 48 m, chỉ thua trụ cầu Pá Uôn (Sơn La) và Hang Tôm (Lai Châu) nhằm mục tiêu tránh ngập từ Thủy điện Trung Sơn. Cây cầu bê-tông cốt thép và bê-tông cốt thép dự ứng lực quy mô lớn nhất huyện Mường Lát này dài 278 m, rộng 8 m. Trước đây, cầu Chiềng Nưa do Công ty cổ phần Cầu 9 (Tổng công ty Xây dựng Thăng Long) đảm trách thi công từ năm 2008. Năm 2011, do tác động của đình hoãn, giãn tiến độ, việc thi công tạm ngừng triển khai.

Sang quý II-2012, dự án được khởi động trở lại, do yêu cầu cấp bách về tiến độ, chủ đầu tư Sở Giao thông vận tải (GTVT) Thanh Hóa đã yêu cầu bổ sung, tăng cường thêm nhà thầu, thi công cùng lúc với Cầu 9 Thăng Long để sớm đưa công trình vào khai thác, phá thế cô lập, "ốc đảo" của các xã vùng biên trong huyện. Công ty TNHH một thành viên Cầu 1 (Tổng công ty Xây dựng Thăng Long) đã được chủ đầu tư chọn do có bề dày kinh nghiệm về thi công hàng trăm công trình cầu thuộc địa bàn các tỉnh miền núi phía bắc. Riêng địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Cầu 1 Thăng Long đã thi công hàng chục cây cầu lớn nhỏ đạt chất lượng tốt. Trước đó, Cầu 1 Thăng Long đã từng thi công cầu Pá Uôn, nên trụ cầu cao 50 m của Chiềng Nưa không phải là vấn đề đáng ngại.

Giám đốc chi nhánh phía bắc Công ty Cầu 1 Thăng Long Ðỗ Văn Minh cho biết: Phần việc của Cầu 1 Thăng Long tại công trình này là thi công thân trụ 4 và toàn bộ phần dầm đúc hẫng trên trụ. Ngay sau ký hợp đồng (tháng 5-2012), công ty đã nhanh chóng đưa các thiết bị, phương tiện và lực lượng tinh nhuệ, khẩn trương cùng đơn vị bạn Cầu 9 Thăng Long bắt tay vào thi công. Công ty đã huy động một cẩu tháp, một cần cẩu 30 tấn, một trạm trộn bê-tông, hai xe đúc bê-tông 90 tấn, hai máy phát điện (do vùng này chưa có điện lưới), triển khai đồng thời hai mũi thi công nhằm đẩy nhanh tiến độ. Sau gần một năm, các phần việc khó khăn nhất của công trình gồm năm trụ, hai mố cầu, đúc hẫng các khối mặt cầu (mỗi khối khoảng 60 m3 bê-tông, dài 3 - 4 m của toàn bộ mặt cầu) đã được hai đơn vị hoàn tất.

Cầu Chiềng Nưa tuy công nghệ không phức tạp, nhưng do điều kiện thi công ở đây cực kỳ khó khăn đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ. Giữa bốn bề đá núi nhưng công ty vẫn phải chở vật liệu đá làm cầu từ huyện Thọ Xuân lên, cách công trường tới 160 km. Nếu không tính toán, chủ động về vật liệu đá, xi-măng, sắt thép, chỉ một trận mưa lũ làm sạt đường là cả công trường buộc phải dừng thi công, nghỉ "nằm chơi" hàng tuần. Ðến nay, công trình cầu Chiềng Nưa đã cận kề ngày "cán đích", đạt khối lượng khoảng 90%, đi vào hoàn thiện những hạng mục cuối cùng. Nhớ lại những ngày đầu tiếp cận công trình, những người thợ Cầu 1 Thăng Long dạn dày kinh nghiệm vẫn phải lắc đầu, lè lưỡi.

Trưởng đội thi công Nguyễn Thanh Tân nhận xét: Biện pháp thi công cầu Chiềng Nưa đơn giản hơn so với cầu Pá Uôn, nhưng thực tế công trường vất vả hơn rất nhiều. Ðể có thể thi công trụ cầu ở dạng cao, đơn vị buộc phải sử dụng cẩu tháp và muốn lắp được cẩu tháp, đòi hỏi phải có cẩu 30 tấn để lắp đặt. Ðơn vị đã quyết tâm bằng mọi giá kéo cẩu 30 tấn từ Thừa Thiên - Huế ra bằng xe kéo tafox dài 12 m. Trên đoạn đường từ Thanh Hóa lên đây, do đường quá xấu và nhiều cua gấp khúc, chiếc xe chuyên dụng này đã bị nổ 8 chiếc lốp và thường xuyên va quệt làm hư hỏng dải phân cách.

Chúng tôi vào nhà anh Hà Thế Giao, 39 tuổi, dân tộc Thái ở bản Chiềng Nưa (xã Mường Lý) ngay gần chân cầu. Anh bảo, trước đây, người dân trong vùng toàn qua sông bằng bè mảng, mùa lũ rất nguy hiểm. Ai cũng chờ mong từng ngày cây cầu hoàn thành, để thuận tiện trong đi lại, mua bán hàng hóa. Nhà vợ anh ở bản Táo, chỉ cách đó vài km đường chim bay, nhưng muốn về quê vợ phải đi vòng xa tới 50 km.

Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Cầu 1 Thăng Long Cao Văn Chính đánh giá, cầu Chiềng Nưa sẽ là công trình thiết thực kỷ niệm 30 năm thành lập công ty và đón nhận Huân chương Ðộc lập hạng nhì, phần thưởng cao quý của Ðảng, Nhà nước trao tặng. Các kỹ sư, công nhân thi công cầu đã phát động phong trào thi đua đẩy nhanh tiến độ, nhằm hoàn thành cầu vào dịp 19-5 tới. Cây cầu lớn nhất huyện Mường Lát này khi đi vào khai thác sẽ phá vỡ thế cô lập bởi dòng sông Mã của nhiều bản ở các xã Mường Lý, Trung Lý, góp phần phát triển kinh tế - xã hội cả một vùng rộng lớn của huyện Mường Lát. Nếu sử dụng cầu Chiềng Nưa, phương tiện đi từ thị trấn Mường Lát về Quan Hóa và các huyện khác sẽ rút ngắn được 20 km đường núi so với đường Hồi Xuân - Tén Tằn. Ðồng thời, nối huyện Mường Lát với quốc lộ 6 tại Mai Châu (Hòa Bình), tạo điều kiện tốt cho việc giao thương qua cửa khẩu Tén Tằn cách đó không xa, mở hướng thoát nghèo đối với huyện khó khăn bậc nhất cả nước này.

Bài, ảnh: QUANG HƯNG