Xác định nguyên nhân, tư vấn giải pháp xử lý vết nứt bê-tông đập hồ chứa nước Cửa Ðạt

Ðây là cố gắng lớn của các đơn vị chức năng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các nhà thầu xây dựng lớn ở nước ta như Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam, Tổng công ty xây dựng thủy lợi 4, Tổng công ty Cơ điện - Xây dựng nông nghiệp và thủy lợi, Tổng công ty Sông Ðà, Tổng công ty tư vấn xây dựng thủy lợi Việt Nam - CTCP. Ðúng theo kế hoạch, đến tháng 9 năm nay, hồ chứa nước Cửa Ðạt bắt đầu chứa nước, tham gia cắt lũ cho hạ lưu sông Chu và phát điện. Ðây là công trình trọng điểm của Nhà nước cho nên việc bảo đảm tiến độ và chất lượng thi công các hạng mục công trình luôn được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 3, các đơn vị tư vấn, các đơn vị thi công luôn quan tâm đúng mức.

Tiến độ thi công các hạng mục đang được thực hiện đúng theo yêu cầu của từng tuần, từng tháng thì ngày 31-1 xuất hiện khớp nối giữa tấm bê-tông bản mặt T27 và T28 có nước chảy ra từ thân đập. Vị trí nước từ khớp nối chảy ra ở cao trình khoảng +27m, tương đương với mức nước ở mái đập thượng lưu. Sau khi bơm nước ở hố móng mái thượng lưu để kiểm tra các tấm bê-tông bản mặt thì thấy các tấm bê-tông (mỗi tấm rộng 12m, dài từ chân đập lên đến cao trình +117m) từ tấm số 28 đến tấm 36 xuất hiện nhiều vết nứt, chủ yếu vết nứt ở cao trình từ +20 đến +27 m; trong đó tấm 28 phồng hẳn ra. Sau khi siêu âm và khoan kiểm tra thấy rằng các vết nứt có bề rộng khe nứt và chiều sâu vết nứt rất khác nhau. Các nhà tư vấn chia làm ba loại: Nứt nông, nứt sâu và nứt qua cả tấm bê-tông cốt thép. Sau khi khoan bảy lỗ để rút nước trong thân đập ra thì các khe nứt thu hẹp lại, tấm bê-tông bị phồng ra cũng xẹp lại vị trí ban đầu. Các chuyên gia tư vấn trong lĩnh vực này ở nước ta cũng như chuyên gia Trung Quốc đều kết luận các tấm bê-tông bị phồng và nứt là do áp lực nước trong thân đập đẩy ra khi mức nước mái thượng lưu được hạ thấp. Ðây cũng là hiện tượng đã xảy ra ở nhiều đập đá đổ bê-tông bản mặt trong khi thi công ở nhiều nước, trong đó có các hồ chứa đã xây dựng ở Trung Quốc.

Sau khi sự cố xảy ra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thành lập Tổ công tác chỉ đạo xử lý vết nứt; thành lập hội đồng khoa học gồm 28 thành viên là các chuyên gia đầu ngành ở nhiều bộ, viện, trường đại học trong các lĩnh vực xây dựng, thủy lợi, bê-tông để kiểm tra, xác định nguyên nhân và tư vấn giải pháp xử lý, bảo đảm an toàn lâu dài cho công trình. Ðược sự phối hợp giúp đỡ của các chuyên gia trong nước và tư vấn của chuyên gia Viện Thiết kế Côn Minh (Trung Quốc), Tổng công ty tư vấn xây dựng thủy lợi Việt Nam đã đề ra giải pháp xử lý, khắc phục hiện tượng này. Theo đo đạc, tính toán của đơn vị tư vấn, tổng diện tích bề mặt bê-tông bị rạn nứt cần xử lý là 1.100 m3; trong đó diện tích bê-tông bị nứt nông, mật độ vết nứt không dày là 100 m2, diện tích bê-tông có mật độ vết nứt dày, nứt sâu là 150 m2, loại ba là vết nứt dày, nhiều vết nứt xuyên qua cả tấm bê-tông có diện tích 850 m2. Mỗi loại vết nứt đều đã được hướng dẫn cho các lực lượng thi công xử lý theo quy trình và giải pháp cụ thể. Riêng những diện tích nứt loại ba (là loại vết nứt nghiêm trọng nhất) thì sẽ được phá bỏ để làm lại cốt thép và đổ bê-tông mới. Các loại bê-tông phục vụ xử lý vết nứt đều là loại chống co ngót và sử dụng phụ gia chống thấm. Các vết nứt sau khi được xử lý đều được dán tấm phủ SR, sau đó dùng nẹp thép bắt bu-lông để cố định.

Việc xử lý các vết nứt đang được các đơn vị thi công khẩn trương thực hiện và phối hợp với đơn vị tư vấn để tìm giải pháp thi công nhanh nhất trong việc cắt phá bê-tông, chế tạo cốp-pha sao cho hợp lý và nâng cao năng suất lao động. Bên cạnh việc xử lý vết nứt, các hạng mục vẫn phải bảo đảm đúng yêu cầu tiến độ đề ra. Cả công trường lại hối hả để bảo đảm hoàn thành việc xử lý xong trước 30-4, đưa công trình vào tham gia cắt lũ, phát điện vào tháng 9 năm nay, đúng kế hoạch Nhà nước giao cho.