Cúc tần có tên khác là cây lức, từ bi.
Cây bụi, cao 1-2m. Là mọc so le, mép khía răng. Hoa mầu tím nhạt. Quả bế có 10 cạnh. Toàn cây có lông tơ mịn và tinh dầu thơm.
Cây mọc tự nhiên và được trồng làm hàng rào.
Theo kinh nghiệm nhân dân, cúc tần được dùng phổ biến làm thuốc giải cảm, giảm đau, sát khuẩn:
- Chữa cảm sốt, đau đầu: Rễ cúc tần rửa sạch thái mỏng, phơi khô. Lấy 20g sắc với 400ml nước còn 100ml uống làm hai lần trong ngày. Hoặc lấy lá cúc tần tươi nấu với nhiều loại lá thơm khác như bưởi, chanh, hương nhu, sả... (mỗi thứ 50g) đến sôi, rồi xông.
- Chữa đau ngang thắt lưng, nhức mỏi gân xương : Rễ cúc tần (20g), rễ xấu hổ (20g), rễ bưởi bung (20g), lá và rễ đinh lăng (10g), rễ và lá cam thảo dây (10g). Tất cả thái nhỏ, sao qua, sắc uống trong ngày.
Dùng 3-5 ngày.
- Thuốc chống cúm: Rễ cúc tần (20g), lá ngải cứu (20g), lá mùi tàu (10g), gừng tươi (10g). Sắc uống lúc nóng. Đắp chăn cho ra mồ hôi.
- Chữa ghẻ: Lá cúc tần tươi (20-40g) rửa sạch, nấu nước tắm. Lấy bã xát mạnh vào nốt ghẻ. Độ 2-3 lần là khỏi.
Theo tài liệu nước ngoài, dịch ép lá cúc tần được uống chữa kiết lỵ. Lá giã nát với muối, ngậm nuốt nước chữa chứng hôi miệng.
