Thực tế về "cầu"
Australia là đất nước của người nhập cư, với 1/4 trong số hơn 20 triệu dân sinh ra ở nước ngoài.
Kinh tế Australia tăng trưởng liên tục hơn 15 năm qua và mức thất nghiệp đang giảm dẫn tới việc thiếu hụt nhân công, làm ảnh hưởng một số dự án phát triển.
Số liệu thống kê cho thấy, trong 10 năm qua, số người nhập cư vào Australia đã tăng 60%, với sự có mặt của công dân từ 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, tập trung nhiều ở các bang New South Wales, Victoria, Queensland, Tây Australia. Các nước có nhiều người nhập cư vào Australia là Anh, New Zealand, Trung Quốc, Ấn Ðộ, Nam Phi, Sudan, Philippines...
Theo kết quả điều tra mới đây của mạng tin www.news.com.au, phần đông công nhân ở Australia phải làm thêm trung bình 10 giờ/tuần, thậm chí một số phải làm thêm tới 20 giờ/tuần theo yêu cầu của giới chủ.
Ða số lao động này đều phàn nàn họ không được trả đủ tiền làm thêm giờ, luôn cảm thấy căng thẳng và cuộc sống gia đình kém hạnh phúc.
Nga cũng đang đối mặt khủng hoảng dân số khá trầm trọng do tỷ lệ sinh giảm, trong khi tỷ lệ người nghiện rượu, thuốc lá và tội phạm ngày càng có xu hướng tăng, là nguyên nhân trực tiếp tác động tốc độ tăng trưởng kinh tế đất nước.
Xu hướng giảm dân số ở Nga bắt đầu xuất hiện từ năm 1992 và các nhà nhân chủng học dự đoán nếu không có biện pháp ngăn chặn thì tới năm 2050, dân số Nga có thể sẽ giảm còn 100 triệu người.
Bộ Phát triển kinh tế và thương mại Nga cảnh báo, trong ba năm tới, nguồn lực lao động của nước này sẽ giảm hơn 500 nghìn người.
Liên hiệp châu Âu (EU) cũng đứng trước tình trạng thiếu hụt nhân công do lực lượng lao động tại EU đang già đi.
Tại Mỹ, hàng nghìn chủ nông trại, chủ thầu xây dựng và nhà hàng ở các bang từ Arizona tới Texas, những nơi đang thiếu nhân công trầm trọng, mong mỏi chào đón những lao động nhập cư nước ngoài.
Biện pháp thu hút nguồn "cung"
Vừa lên nhậm chức, chính quyền của Thủ tướng K.Rudd đầu năm nay thông qua một gói biện pháp mới nhằm thu hút người nhập cư có tay nghề để giải quyết tình trạng thiếu lao động ở Australia. Chương trình này sẽ cấp visa cho 6.000 người lao động nhập cư có trình độ vào Australia trong năm nay. Chính phủ liên bang Australia vừa thông báo, trong tài khóa 2008-2009 sẽ cho phép nhập cư 300.000 người, mức cao nhất trong hơn 50 năm qua. Trong khi đó, cựu Tổng thống Nga V.Putin đã nhấn mạnh, những người nhập cư có thể đóng góp tích cực cho nền kinh tế Nga và nhiệm vụ hàng đầu của Chính phủ là khuyến khích nhân công nước ngoài tới Nga làm việc.
Ông Putin nêu rõ, người nhập cư còn là những yếu tố giúp củng cố sự hội nhập quốc tế và quan hệ hợp tác của Nga với các nước láng giềng trong Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG).
Tuy nhiên, ông V. Putin coi đây chỉ là một phương thuốc tạm thời cho cuộc khủng hoảng dân số của Nga.
Ngoài ra, Chính phủ cần có biện pháp ưu đãi xứng đáng cho các nhà khoa học và chuyên gia Nga để họ có thể yên tâm làm việc tại đất nước mình.
Trong giai đoạn từ 1989-2001, đã có hơn 100 nghìn nhà khoa học Nga hoạt động trong các lĩnh vực toán học, hóa học, vật lý và sinh học ra nước ngoài sinh sống.
EU có kế hoạch khuyến khích người nhập cư hợp pháp để giải quyết tình trạng thiếu nhân công do dân số của khối này già đi.
Các thành viên EU đang thảo luận một dự luật, theo đó cấp "thẻ Xanh", giống như mô hình đang được Mỹ triển khai, cho những lao động có tay nghề, cho phép họ được làm việc tại một nước thành viên EU thời hạn hai năm. Sau đó từ hai đến ba năm, người lao động được phép tới một nước EU thứ hai.
Biện pháp này được coi là cấp bách để góp phần đáp ứng số lao động thiếu hụt của EU và hạn chế nhập cư bất hợp pháp cũng như nạn buôn người.
Chính phủ Malaysia sẽ đưa ra các quy định, yêu cầu, điều kiện chặt chẽ nhằm hạn chế việc chủ sử dụng nhận lao động nước ngoài vào nước này, theo đó chủ trương đến năm 2009 sẽ giảm số lao động này xuống còn 1,8 triệu người và năm 2015 còn 1,5 triệu người; hạn chế lao động không có nghề ở lại lâu dài tại Malaysia.
Chính phủ sẽ lên kế hoạch đồng bộ với sự tham gia của tất cả các bên liên quan, đồng thời thuyết phục người dân Malaysia, vốn không thiếu việc làm, chấp nhận những công việc có mức lương thấp thường do những người lao động từ Indonesia, Nepal, Bangladesh, Myanmar và Ấn Ðộ đảm nhận. Biện pháp này được coi là một mũi tên bắn hai đích, vừa cảnh báo lao động bất hợp pháp tới Malaysia, vừa khuyến khích người dân bản địa đóng góp phát triển đất nước.
Mâu thuẫn "cung" - "cầu"
Cựu Thủ tướng Australia J.Howard chỉ rõ, tình trạng thiếu lao động lành nghề là một trong những thách thức lớn nhất mà Australia phải đối mặt. Tuy nhiên, một cuộc thăm dò mới đây cho thấy chỉ 47% người Australia muốn nhận thêm lao động nhập cư trong khi 46% chống. "Vì sao vậy?
Theo cựu Bộ trưởng tài chính Australia P.Costello, chính sách đa văn hóa của nước này là "mềm yếu và thiếu định hướng".
Theo ông P.Costello, cộng đồng người Hồi giáo (khoảng 300.000 người, chiếm 1,5% dân số Australia) nên "nhập gia tùy tục", "phải yêu quý những giá trị của Australia cũng như phải" tuân thủ theo luật của đất nước này hơn là tuân thủ nghiêm luật Hồi giáo.
Còn tại Nga, nơi có khoảng bốn triệu người nhập cư sống ngoài vòng pháp luật, nhập cư là một vấn đề nhạy cảm do một bộ phận người dân không hài lòng với việc ngày càng có nhiều người da màu và Hồi giáo tới Nga sinh sống.
Công nhân các nước Azerbaijan và Tarjikistan thường xuyên là mục tiêu tiến công của các băng nhóm tội phạm phân biệt chủng tộc ở Nga.
Tại Malaysia, nơi có khoảng gần ba triệu lao động nước ngoài làm việc, chủ yếu trong các lĩnh vực nhà máy, nông nghiệp, giúp việc gia đình, xây dựng và dịch vụ, những vấn đề nảy sinh từ lao động bất hợp pháp (ước tính khoảng 500.000 người) cũng gây "đau đầu" cho nhà chức trách.
Dự luật nhập cư của Chính quyền G.Bush gây chia rẽ sâu sắc không chỉ trong giới chức mà còn trong cả dư luận xã hội Mỹ. Theo kết quả thăm dò dư luận của Trung tâm nghiên cứu Pew, phần lớn người dân Mỹ phản đối dự luật nhập cư, cho rằng dự luật này gián tiếp khiến công dân Mỹ thất nghiệp. Do vấp phải sự phản đối của Thượng viện Mỹ đối với dự luật nhập cư (một trong những ưu tiên hàng đầu của ông G.Bush trong nhiệm kỳ thứ hai này), do đó dự luật gây tranh cãi này sẽ trở lại chương trình nghị sự của Quốc hội Mỹ sau cuộc bầu cử Tổng thống tháng 11 tới.
Trước thực trạng khó khăn để giải quyết vấn đề lao động nhập cư, nhiều nước đã ban hành những quy định mới, yêu cầu người lao động nước ngoài đến nước sở tại làm việc phải thông thạo ngoại ngữ vì như vậy họ sẽ có nhiều thuận lợi trong sinh hoạt, làm việc, hội nhập cuộc sống, đồng thời người bản địa, các cơ quan, tổ chức của nước sở tại cũng có điều kiện quản lý và giúp đỡ họ tốt hơn, hạn chế được những biểu hiện kỳ thị người nước ngoài, đồng thời nâng cao hiệu quả những chính sách, biện pháp đối với người lao động nhập cư.
Tại một số nước, lao động nhập cư ngoài chứng chỉ về ngoại ngữ còn phải kinh qua các khóa học thêm về pháp luật, văn hóa và lịch sử của nước sở tại.
Trên thực tế, hàng triệu người nhập cư trên thế giới đang sống trong hoàn cảnh khó khăn vì những quyền lợi cơ bản của họ bị từ chối. Họ đã góp phần không nhỏ đối với sự phát triển kinh tế các nước, giúp giảm nghèo nhưng chưa được đối xử công bằng.
Tổ chức quốc tế về nhập cư cho rằng, đã đến lúc các chính phủ phải thừa nhận sự đóng góp của người nhập cư và giá trị của họ trong một thế giới đang toàn cầu hóa.
HỒNG HẠNH
